تاریخچه تخت طاووس نادری

عصراسلام: علت نامگذاری این تخت آن است که پشت این تخت دو طاووس بال گسترانده با جواهراتی مانند یاقوت سرخ، زمرد، یاقوت کبود، مروارید و… ساخته شده است. مشهورترین جواهری که روی این تخت کار گذاشته شده بود الماس کوه نور بوده. این تخت را محمدسعید لاهیجی معروف به سعیدای گیلانی و بی‌بدل‌خان، خوشنویس و هنرمند ایرانی ساخته شده است.

آخرین پادشاه امپراتوری مغول یا گورکانیان، محمد شاه گورکانی بود که از نادرشاه شکست خورد. نادرشاه، امپراتوری گورکانیان را در سال ۱۷۳۸ فتح کرد و در سال ۱۷۳۹ با تخت طاووس و غنایم بسیار باارزش دیگری به سرزمین مادری خود، ایران بازگشت. نادر غنایم عظیمی که از هند آورده بود را در کلات نادری قرار داد. 

پس از به قتل رسیدن نادرشاه گنجینه مخفی نادرشاه توسط برادرزاده نادر (علی قلی میرزا که بعد شاه ایران شد.) به تاراج رفت و تخت طاووس نیز توسط سرداران گردان خراسان تکه تکه و جواهرات آن به تاراج رفت. 

در زمان حکومت فتحعلی شاه قاجار، به دستور او تختی شبیه به تخت طاووس ساخته شد که ابتدا تخت خورشید و سپس تخت طاووس قجری نامیده شد. بنابراین این تخت با تخت طاووسی که نادرشاه افشار به همراه جواهرات کوه نور و دریای نور از نبرد هندوستان با خود به ایران آورد تفاوت دارد. تخت طاووس نادر با مرگ وی توسط غارتگران تخریب و به یغما برده شد.

تخت نادری نام اریکه سلطنتی است که به دستورفتحعلی شاه قاجار توسط جواهر سازان و صنعتگران ایرانی ساخته شده‌است. این تخت مرصع و میناکاری شده شامل ۲۲ هزار سنگ و جواهر قیمتی است که برای اردوکشی به چمن سلطانیه زنجان در ۹ قطعه مجزا ساخته شد. تخت نادری از نظر شکل و ترکیب و تزیینات زیباتر از تخت طاووس است. پشت انداز آن با ترنج و جواهرات درشت و خوش رنگش آن را مجلل تر نشان می‌دهد.

این تخت تا سال قبل از انقلاب اسلامی در کاخ گلستان نگهداری و استفاده میشد. پس از آن به موزه جواهرات ملی منتقل شد و نمونه ای از آن در کاخ گلستان قرار داده شده است.