برای پاسخ به نکاتی اشاره می کنیم:
1- به نظر می رسد حکم واجب شدن حجاب در سال ششم هجرت تشریع گردید. شاهد بر آن , آیات سوره نور است که داستان معروف افک در آن آمده است . در همین زمان بود که منافقین و اراذل و اوباش در صدد برآمدند با ایجاد شایعه درباره زنان پیامبر(ص ) و با درست کردن مزاحمت های راهی برای زنان آزاده به بهانه کنیز انگاشتن آنها قلوب پیامبر و مسلمانان را جریحه دار بکنند. به دنبال این اوضاع و شرایط بود که خداوند آیات مربوط به پوشش را برای بازگویی به امت نازل فرمود.
2- آیات مربوط به حجاب در دو سوره از قرآن (نور و احزاب ) آمده است . سوره نور, آیه 30 و 31 کیفیت پوشش را بیان می کند. ابتدا می فرماید: بگو (ای پیامبر) برای موئمنین و موئمنات که نگاه هایشان را کوتاه کنند یعنی هنگام نگاه به یکدیگر به صورت خیره به هم نگاه نکنند. از نگاه به گونه وراندازی و استقلالی پرهیز کنند. آنگاه به زنان مومن خطاب کرده و می فرماید: ((ولیضربن بخمرهن علی جیوبهن ; می باید روسری خود را بر روی سینه و گریبان خویش قرار دهند)), (احزاب , آیه 59). هم به این مطلب اشاره دارد. در این آیه چنین آمده است : ای پیغمبر… به زنان موئمن بگو که جلباب های (روسری ) خویش را به خود نزدیک سازند. روشن است که وقتی به زن بگویند روسری ات را به خود نزدیک کن مقصود این است آن را رها نکن , آن را جمع و جور کن و خود را با آن بپوشان . اطلاعات بیشتر درباره کیفیت خاص پوشش را از همان آیه 31 سوره نور که گذشت بهتر می توان استنباط کرد.
3- زمشخری, نویسنده تفسیر کشاف, وضع زنان را در پیش از نزول آیات حجاب چنین شرح می دهد: زنان , گریبان هایشان گشاد و باز بود, گردن و سینه و اطراف سینه هاشان دیده می شد و داخل روسری ها را معمولا” از پشت سر برمی گرداندند (همان طور که الان بین مردان عرب متداول است ) و قهرا” قسمت های گردن و بناگوش و سینه دیده می شد.(کشاف , ج 3, ص 231)
4- اما درباره حضور زنان در اجتماع، باید خاطر نشان کنیم که زنان قبل از نزول این آیات چنان نبوده است که مثل مردان با سر باز در معرض اجتماع رفت و آمد بکنند, بنابراین آنچه در جامعه رواج داشت و قرآن به مبارزه با آن برخاست , پدیده بدحجابی بود, نه بی حجابی.
چنان که گذشت, افراد هوس باز و اراذل با ایجاد مزاحمت ها باعث دلتنگی زنان مدینه می شدند. روشن است که با آمدن حکم حجاب و دستور مجازات این گونه افراد به طور طبیعی حضور زنان راحت تر و چشمگیرتر انجام می شد. خداوند درباره مجازات می فرماید: ((اگر اینها دست از عمل زشت خود برندارند, تو را فرمان می دهیم که به آنها حمله بری که دیگر جز اندکی در پناه تو نخواهند بود)), (احزاب , آیه 60) بنابراین می توان گفت تشریع حکم حجاب و به دنبال آن ایجاد امنیت برای زنان , حضور زنان را در جامعه آن روزگار تقویت نمود.
ذکر این نکته خالی از فایده نیست که حجاب در دین های قبلی تشریع شده بود گرچه با کیفیتی خاص و زنان مسلمان و موحد از همان اوایل بعثت مانند: خدیجه و … با پوشش لازم و مناسب نماز به پا داشته و در محافل عمومی حاضر می شدند.
برای آگاهی بیشتر ر.ک:
1- تفسیر المیزان , ج 15, ص 127 به بعد
2- کشاف , ج 3, ص 227
3- مسائله حجاب مرتضی مطهری
4- حجاب در ادیان محمدی آشنانی.
1- به نظر می رسد حکم واجب شدن حجاب در سال ششم هجرت تشریع گردید. شاهد بر آن , آیات سوره نور است که داستان معروف افک در آن آمده است . در همین زمان بود که منافقین و اراذل و اوباش در صدد برآمدند با ایجاد شایعه درباره زنان پیامبر(ص ) و با درست کردن مزاحمت های راهی برای زنان آزاده به بهانه کنیز انگاشتن آنها قلوب پیامبر و مسلمانان را جریحه دار بکنند. به دنبال این اوضاع و شرایط بود که خداوند آیات مربوط به پوشش را برای بازگویی به امت نازل فرمود.
2- آیات مربوط به حجاب در دو سوره از قرآن (نور و احزاب ) آمده است . سوره نور, آیه 30 و 31 کیفیت پوشش را بیان می کند. ابتدا می فرماید: بگو (ای پیامبر) برای موئمنین و موئمنات که نگاه هایشان را کوتاه کنند یعنی هنگام نگاه به یکدیگر به صورت خیره به هم نگاه نکنند. از نگاه به گونه وراندازی و استقلالی پرهیز کنند. آنگاه به زنان مومن خطاب کرده و می فرماید: ((ولیضربن بخمرهن علی جیوبهن ; می باید روسری خود را بر روی سینه و گریبان خویش قرار دهند)), (احزاب , آیه 59). هم به این مطلب اشاره دارد. در این آیه چنین آمده است : ای پیغمبر… به زنان موئمن بگو که جلباب های (روسری ) خویش را به خود نزدیک سازند. روشن است که وقتی به زن بگویند روسری ات را به خود نزدیک کن مقصود این است آن را رها نکن , آن را جمع و جور کن و خود را با آن بپوشان . اطلاعات بیشتر درباره کیفیت خاص پوشش را از همان آیه 31 سوره نور که گذشت بهتر می توان استنباط کرد.
3- زمشخری, نویسنده تفسیر کشاف, وضع زنان را در پیش از نزول آیات حجاب چنین شرح می دهد: زنان , گریبان هایشان گشاد و باز بود, گردن و سینه و اطراف سینه هاشان دیده می شد و داخل روسری ها را معمولا” از پشت سر برمی گرداندند (همان طور که الان بین مردان عرب متداول است ) و قهرا” قسمت های گردن و بناگوش و سینه دیده می شد.(کشاف , ج 3, ص 231)
4- اما درباره حضور زنان در اجتماع، باید خاطر نشان کنیم که زنان قبل از نزول این آیات چنان نبوده است که مثل مردان با سر باز در معرض اجتماع رفت و آمد بکنند, بنابراین آنچه در جامعه رواج داشت و قرآن به مبارزه با آن برخاست , پدیده بدحجابی بود, نه بی حجابی.
چنان که گذشت, افراد هوس باز و اراذل با ایجاد مزاحمت ها باعث دلتنگی زنان مدینه می شدند. روشن است که با آمدن حکم حجاب و دستور مجازات این گونه افراد به طور طبیعی حضور زنان راحت تر و چشمگیرتر انجام می شد. خداوند درباره مجازات می فرماید: ((اگر اینها دست از عمل زشت خود برندارند, تو را فرمان می دهیم که به آنها حمله بری که دیگر جز اندکی در پناه تو نخواهند بود)), (احزاب , آیه 60) بنابراین می توان گفت تشریع حکم حجاب و به دنبال آن ایجاد امنیت برای زنان , حضور زنان را در جامعه آن روزگار تقویت نمود.
ذکر این نکته خالی از فایده نیست که حجاب در دین های قبلی تشریع شده بود گرچه با کیفیتی خاص و زنان مسلمان و موحد از همان اوایل بعثت مانند: خدیجه و … با پوشش لازم و مناسب نماز به پا داشته و در محافل عمومی حاضر می شدند.
برای آگاهی بیشتر ر.ک:
1- تفسیر المیزان , ج 15, ص 127 به بعد
2- کشاف , ج 3, ص 227
3- مسائله حجاب مرتضی مطهری
4- حجاب در ادیان محمدی آشنانی.