در ابتدا گفتنی است که عالم خواب و رؤیا نمادی از ظهور روحیات و تصور ذهنی و گرایش های قلبی است. نکته دوم آن که؛ همان طور که روحیات و گرایش های آدمی در جنبه های مثبت و منفی به تدریج شکل می گیرد. تغییر روحیات و گرایش ها نیز زمان بر است و نباید انتظار داشت در مدت کوتاه هیچ گونه آثاری از گذشته باقی نماند.آنچه مهم است روند رو به کاهش است.
نکته سوم آن که؛ جهت کاهش هجوم خاطره ها؛ لازم است از دو راه علمی و عملی بهره گرفت. از جهت علمی، آثار رفتارهای منفی را در ذهن مرور کنیم و از آن متنفر شویم و از نظر عملی، سعی کنیم.
در بیداری از مکان ها و افرادی که صحنه های گذشته را تداعی می کنند دوری کنیم و رفته رفته هرگاه در ذهن ما تصور شد به سرعت از آن حالت خودمان را منصرف کنیم و به چیز دیگری فکر کنیم. این برنامه را مدتی ادامه دهید. به خوبی می توانید از پریشانی ذهن دور شوید و در عالم خواب آن صحنه ها حاضر نشود.
جهت توضیح بیشتر درباره عالم خواب توجه شما را به مطالب زیر جلب می کنیم:
به طور کلی خواب و رؤیا بر چند قسم است :
1- خواب های مربوط به گذشته زندگی و امیال و آرزوها که بخش مهمی از خواب های انسان را تشکیل می دهد.
2- خواب های پریشان و نامفهوم که معلول فعالیت توهم و خیال است اگر چه ممکن است انگیزه های روانی داشته باشد.
3- خواب هایی که مربوط به آینده است و از آن گواهی می دهد. در روایتی از رسول گرامی اسلام (ص ) چنین وارد شده است : ((الرؤیا ثلاثه : بشری من الله , و تحزین من الشیطان , والذین یحدث به الانسان نفسه فیراه فی منامه ; خواب و رؤیا سه گونه است , گاهی بشارتی از ناحیه خداوند است , گاه وسیله غم و اندوه از سوی شیطان و گاه مسائلی است که انسان در فکر خود می پروراند و آن را در خواب می بیند, (میزان الحکمه , ج 4, ص 16, انتشارات مکتبه الاعلام الاسلامی ).
روشن است که خواب های شیطانی چیزی نیست که تعبیر داشته باشد, اما خواب های رحمانی جنبه بشارت دارد, و به طور معمول از حادثه مسرت بخش در آینده پرده بردارد.
باید توجه داشت که رؤیاها دارای اقسامی است و به جهات مختلف به اقسام گوناگونی تقسیم می شود. برخی از رؤیاها ناشی از تأثیر اسباب و عوامل خارجی مانند گرما و سرما و یا عوامل داخلی مثل مریضی و وضع مزاج و پر بودن معده و ناراحتی و … بر روی قوه متخیله انسان و در نتیجه رؤیا و خواب انسان مؤثر است. همچنین اخلاق و خصوصیات انسانی تأثیر زیادی در نوع تخیل انسان دارد مانند دوست داشتن شدید کسی یا کاری به همین جهت، اغلب خواب ها ناشی از تخیلات نفسانی است که برآمده از همین تأثیر اسباب و عوامل خارجی یا داخلی است که در حقیقت حاکی از کیفیت عمل و اثر این اسباب است و حقیقتی در پس آن نیست. اما همه خواب ها اینگونه نیست بلکه خواب های صادقه و رؤیاهایی هم هست که کاشف ازحقایق و حوادث خارجی است.
زمان خواب دیدن مثل سرشب یا وسط شب یا آخر شب یا بعد از نماز صبح فرق دارد. معمولاً خواب هاى صادقه نیمه هاى شب مى باشد و معمولاً خواب هاى بعد از نماز صبح قابل تعبیر نیست، حتى فصل هاى سال هم در تعبیرخواب تأثیر دارد؛ مثلاً فردى در پاییز ببیند که درختان او میوه کرده است، این دلالت بر ضرر وى دارد و اگر هنگام بهار ببیند دلالت بر منفعت او دارد. حتى شخصى که خواب مى بیند فرق دارد مثلاً اگر کاسب خواب ببیند کاسه شیر مى نوشد دلالت بر کسب مال دارد؛ ولى اگر دانشجو و طالب علم چنین خوابى ببیند، دلالت به تحصیل علم دارد و… .
به هر ترتیب تشخیص این که چه خوابى صادقه است کار دشوارى است و اساسا تعبیر نمودن خواب جنبه الهامى دارد و با صفاى باطنى به دست مى آید.
در هر صورت اگر رؤیا صادقه باشد بیانگر واقعیت است و از گذشته یا آینده به درستی خبر می دهد و یافتن برخی پاسخ ها و دستیابی به منابع می تواند از این نمونه باشد.
برای آگاهی بیشتر ر.ک : خواب و نشان های آن , استاد محمد شجاعی , تدوین : محمدرضا کاشفی.
نکته سوم آن که؛ جهت کاهش هجوم خاطره ها؛ لازم است از دو راه علمی و عملی بهره گرفت. از جهت علمی، آثار رفتارهای منفی را در ذهن مرور کنیم و از آن متنفر شویم و از نظر عملی، سعی کنیم.
در بیداری از مکان ها و افرادی که صحنه های گذشته را تداعی می کنند دوری کنیم و رفته رفته هرگاه در ذهن ما تصور شد به سرعت از آن حالت خودمان را منصرف کنیم و به چیز دیگری فکر کنیم. این برنامه را مدتی ادامه دهید. به خوبی می توانید از پریشانی ذهن دور شوید و در عالم خواب آن صحنه ها حاضر نشود.
جهت توضیح بیشتر درباره عالم خواب توجه شما را به مطالب زیر جلب می کنیم:
به طور کلی خواب و رؤیا بر چند قسم است :
1- خواب های مربوط به گذشته زندگی و امیال و آرزوها که بخش مهمی از خواب های انسان را تشکیل می دهد.
2- خواب های پریشان و نامفهوم که معلول فعالیت توهم و خیال است اگر چه ممکن است انگیزه های روانی داشته باشد.
3- خواب هایی که مربوط به آینده است و از آن گواهی می دهد. در روایتی از رسول گرامی اسلام (ص ) چنین وارد شده است : ((الرؤیا ثلاثه : بشری من الله , و تحزین من الشیطان , والذین یحدث به الانسان نفسه فیراه فی منامه ; خواب و رؤیا سه گونه است , گاهی بشارتی از ناحیه خداوند است , گاه وسیله غم و اندوه از سوی شیطان و گاه مسائلی است که انسان در فکر خود می پروراند و آن را در خواب می بیند, (میزان الحکمه , ج 4, ص 16, انتشارات مکتبه الاعلام الاسلامی ).
روشن است که خواب های شیطانی چیزی نیست که تعبیر داشته باشد, اما خواب های رحمانی جنبه بشارت دارد, و به طور معمول از حادثه مسرت بخش در آینده پرده بردارد.
باید توجه داشت که رؤیاها دارای اقسامی است و به جهات مختلف به اقسام گوناگونی تقسیم می شود. برخی از رؤیاها ناشی از تأثیر اسباب و عوامل خارجی مانند گرما و سرما و یا عوامل داخلی مثل مریضی و وضع مزاج و پر بودن معده و ناراحتی و … بر روی قوه متخیله انسان و در نتیجه رؤیا و خواب انسان مؤثر است. همچنین اخلاق و خصوصیات انسانی تأثیر زیادی در نوع تخیل انسان دارد مانند دوست داشتن شدید کسی یا کاری به همین جهت، اغلب خواب ها ناشی از تخیلات نفسانی است که برآمده از همین تأثیر اسباب و عوامل خارجی یا داخلی است که در حقیقت حاکی از کیفیت عمل و اثر این اسباب است و حقیقتی در پس آن نیست. اما همه خواب ها اینگونه نیست بلکه خواب های صادقه و رؤیاهایی هم هست که کاشف ازحقایق و حوادث خارجی است.
زمان خواب دیدن مثل سرشب یا وسط شب یا آخر شب یا بعد از نماز صبح فرق دارد. معمولاً خواب هاى صادقه نیمه هاى شب مى باشد و معمولاً خواب هاى بعد از نماز صبح قابل تعبیر نیست، حتى فصل هاى سال هم در تعبیرخواب تأثیر دارد؛ مثلاً فردى در پاییز ببیند که درختان او میوه کرده است، این دلالت بر ضرر وى دارد و اگر هنگام بهار ببیند دلالت بر منفعت او دارد. حتى شخصى که خواب مى بیند فرق دارد مثلاً اگر کاسب خواب ببیند کاسه شیر مى نوشد دلالت بر کسب مال دارد؛ ولى اگر دانشجو و طالب علم چنین خوابى ببیند، دلالت به تحصیل علم دارد و… .
به هر ترتیب تشخیص این که چه خوابى صادقه است کار دشوارى است و اساسا تعبیر نمودن خواب جنبه الهامى دارد و با صفاى باطنى به دست مى آید.
در هر صورت اگر رؤیا صادقه باشد بیانگر واقعیت است و از گذشته یا آینده به درستی خبر می دهد و یافتن برخی پاسخ ها و دستیابی به منابع می تواند از این نمونه باشد.
برای آگاهی بیشتر ر.ک : خواب و نشان های آن , استاد محمد شجاعی , تدوین : محمدرضا کاشفی.