راه تشخیص اعلم چیست؟
همه مراجع: مجتهد اعلم را از سه راه مى توان شناخت:
1. خودش یقین کند؛ مثل آنکه از اهل علم باشد و بتواند مجتهد اعلم را بشناسد.
2. دو نفر عالم عادل – که مى توانند مجتهد اعلم را تشخیص دهند – اعلمیت او را تصدیق
کنند (به شرط آنکه با گفته دو عالم عادل دیگر، تعارض پیدا نکند).
3. از گفته عده اى از اهل علم – که مى توانند اعلم را تشخیص دهند – یقین یا اطمینان
پیدا شود.
آیت الله خامنه
اى، اجوبة الاستفتاءات، س 25؛ توضیح المسائل مراجع، م 3؛ آیت الله نورى، توضیح
المسائل، م 3 و آیت الله وحید، توضیح المسائل، م 3.
تبصره 1. آیات عظام سیستانى،
تبریزى و وحید: اگر یک نفر عالم خبره و مورد اطمینان هم تصدیق کند، کافى است.
تبصره 2. آیت اللّه بهجت: اگر شخص از هر راهى که اطمینان به اعلمیت کسى پیدا کند،
کافى است.
اگر نتوانیم مجتهد اعلم را بشناسیم، وظیفه چیست؟
آیات عظام امام، خامنه اى، مکارم و نورى: باید به اهل خبره مراجعه کنید و در صورت
تعارض بین شهادت آنان، احتیاط واجب است که از کسى تقلید کنید که احتمال اعلمیت را
در او مى یابید.
آیات عظام بهجت، فاضل، صافى و وحید: باید به اهل خبره مراجعه کنید و در صورت تعارض
بین شهادت آنان، واجب است از کسى تقلید کنید که احتمال اعلمیت را در او مى یابید.
توضیح المسائل
مراجع، م 3و4؛ آیت الله وحید، توضیح المسائل، م 3 و 4 ؛ آیت الله نورى، توضیح
المسائل، م 3و4.
آیات عظام تبریزى و سیستانى:
باید به اهل خبره مراجعه کنید و در صورت تعارض بین شهادت آنان، نظر آن عده که تخصص
شان بیشتر است، مقدم دارید. در غیر این صورت باید از کسى تقلید کنید که احتمال
اعلمیت را در او مى یابید.آیت
الله سیستانى، تعلیقات على العروة، م 13 و 20 و 21 و آیت الله تبریزى، توضیح
المسائل، م 3 و 4؛ استفتاءات، س 32.
تبصره. تعبیر آیت اللّه مکارم در مورد «احتمال اعلمیت»، گمان به اعلم بودن است.