تفاوت قرآن و حديث قدسي در چيست؟

مي دانيم كه قرآن كلامي است كه به وسيله وحي به پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله نازل شده است. حديث قدسي هم حديثي است كه به صورت “قال الله” يا “يقول الله” وارد شده و نقل كلام خداوند است، يعني از جانب خداوند متعال به پيامبر وحي شده است. در اينجا اين سوال پيش مي آيد كه پس فرق بين قرآن و حديث قدسي چيست در حاليكه هردوي آنها كلامي است كه به وسيله وحي بر پيامبر اكرم (ص) نازل شده است.
1. حديث قدسي را خداوند در خواب يا از طريق الهام به پيامبر وحي مي كند، اما آيات قرآن در بيداري به پيامبر وحي مي شدند و پيامبر اكرم آنرا مرتبا از روح القدس و عالم علوي دريافت مي كرد.
2. آيات قرآن قطعي الصدور هستند، يعني صد در صد ايمان داريم كه از جانب خداوند است؛ اما احاديث قدسي ظني الصدور اند، يعني نمي توان مطمئن بود كه از جانب خداوند و معصوم هستند.
3.قرآن معجزه است، اما حديث قدسي معجزه محسوب نمي شود و به آن تحدي نمي شود. يعني مخلوقات از آوردن مثل قرآن عاجزند، اما اين ويژگي در حديث قدسي لحاظ نشده است.[1] 4. قرآن وحي رسالي است و پيامبر مامور به ابلاغ آن مي باشد، در حاليكه پيامبر چنين وظيفه اي را در برابر احاديث قدسي ندارد.[2] 5.اكثر آيات قرآن با وساطت جبرئيل به پيامبر وحي شده، اما در حديث قدسي وساطت اين ملك وحي دركار نيست.
برخي تفاوت ها هم به احكام قرآن و حديث قدسي بر مي گردد:
6. كسي كه قرآن را انكار نمايد كافر محسوب مي شود؛ اما منكر حديث قدسي كافر شمرده نمي شود.
7. مس قرآن بدون طهارت جائز نيست، اما مي توان به الفاظ حديث قدسي بدون وضو دست زد.
8. در قرائت نماز بايد آيات قرآن خوانده شود و خواندن حديث قدسي جائز نيست؛ هرچند حديث قدسي هم كلام خداست.[3] يكي از نمونه هاي احاديث قدسي، حديث مشهور سلسله الذهب است. شيخ حر عاملي در كتاب “الجواهر السنيه في احاديث القدسيه” 691 حديث قدسي راگردآوري كرده كه اين كتاب به فارسي هم ترجمه شده است.[4]

پي نوشت:
[1] .الرواشح السماويه في شرح احاديث الاماميه، ميرداماد، دارالخلافه، قم، 1311،ص205-204
[2] . لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه ها، كد: 6/7420
[3] .فرق بين قرآن و حديث قدسي و حديث نبوي، شريف زاده گلپايگاني، نامه آستان قدس،1347، ش33 و 34،ص39-40
[4] .الجواهر السنيه في احاديث القدسيه (كليات حديث قدسي) ،شيخ حر عاملي، ترجمه زين العابدين كاظمي خلخالي، انتشارات دهقان، تهران، 1380