برنامه توسعه فردی رهنمودی برای زندگی است. اهداف شما، نحوه نائل شدن به آن‌ها، مهارت‌های مورد نیاز برای تبدیل شدن به یک رهبر و عادت‌هایی که قصد رشد آن‌ها را دارید، همگی در گستره این برنامه گنجانده می‌شوند. یک برنامه توسعه فردی موفق تمامی جنبه‌های زندگی، از شغل گرفته تا تحصیلات، روابط و خودسازی را در بر می‌گیرد.

اگر آینده خود را به شکلی فعالانه مورد ارزیابی و پیگیری قرار دهید، کنترل بهتری بر زندگی خود خواهید داشت و در تصمیم گیری‌های روزانه به شکل حساب‌شده‌تری عمل خواهید کرد.

در این صورت حتی اگر شکست هم بخورید، باز هم به پا خواهید خاست، به برنامه توسعه فردی برخواهید گشت، به خودتان یادآوری خواهید کرد که در مسیر رسیدن به چه مقصدی قرار دارید و چه روشی را برای رسیدن به آن مقصد در پیش گرفته‌اید.

مجهز بودن به یک برنامه توسعه فردی، به تفکر شما شکل و ساختار می‌دهد؛ در واقع لیست‌بندی گام‌های مورد نیاز، پلی است که اهداف شما را به سیستمی کارآمد متصل می‌سازد.

در یک کلام می‌توان گفت: داشتن برنامه توسعه فردی، کلید دروازه‌ای است که به سمت یک زندگی پر معنا باز می‌شود.

توسعه فردی چیست؟

اگر بخواهیم تاریخچه توسعه فردی را ریشه‌یابی کنیم، باید به چند هزار سال قبل و دوران ارسطو برگردیم. ارسطو در اخلاق نیکوماخوسی خود اشاره می‌کند که توسعه فردی در مقوله خرد و شعور جای می‌گیرد و عمل کردن به آن منجر به خوشبختی می‌شود.

قرن‌ها بعد، یک روانشناس آمریکایی به نام Maslow سلسله مراتبی از نیازها را مطرح کرد و خوشکوفایی را در راس این سلسله مراتب قرار داد. وی در توصیف خودشکوفایی چنین عنوان کرده است:

«تغییر هر چه بیشتر به سمت شخصیتی که فرد باید به آن تبدیل شود و تبدیل شدن به هر آن‌چه فرد قابلیت تبدیل شدن به آن را دارد.»

به عبارت دیگر، احساس نیاز برای تبدیل شدن به بهترین ورژن خودمان، بخشی از مسیری است که برای خود شکوفایی و دستیابی به پتانسیل‌های کامل خودمان باید سپری کنیم.

توسعه فردی فرآیند پیوسته‌ای است که هیچ‌گاه به پایان نمی‌رسد. این فرآیند در مراحل اولیه زندگی توسط والدین، معلم‌ها و مربی‌ها شکل داده می‌شود. با وارد شدن به مرحله بزرگسالی، خودآگاهی ما افزایش پیدا می‌کند و به شکل فعالانه‌تری می‌توانیم با برداشتن گام‌های صحیح، قدم در راه توسعه خود بگذاریم.1

در این مقاله برخی از مهم‌ترین مهارت‌های توسعه فردی که به شما کمک می‌کند شخصیتی قوی داشته باشید آورده شده است و از آنجا که می‌گویند «تغییر از خود شما آغاز می‌شود»، بنابراین برای مواجهه با دنیا خود را آماده کنید. در ادامه با ما همراه باشید.

ایجاد فضای الهام‌بخش

اولین مهارت توسعه فردی ایجاد فضای الهام‌بخش برای خودتان است. این فضا با داشتن آرامش به شما کمک می‌کند تا خودتان را تحلیل کنید. فضای تمیز، آرام و مرتب، سطح انرژی مثبت شما را بالا برده و بنابراین به شما انگیزه می‌دهد. این انگیزه در ادامه، تمرکز شما را افزایش داده و باعث اثرات فوق‌العاده و شگفت‌انگیز مثبت در زندگی می‌شود. با این حال، یک فضای نامرتب و کثیف خلق شما را از خوب به بد تبدیل می‌کند و انگیزه شما را نابود می‌کند.

تمرین کنید

آیا در زمان مدرسه، فوتبال و یا هر ورزش دیگری انجام داده‌اید؟ معلم و یا مربی شما مطمئناً شما را با این جمله راهنمایی کرده است: «تمرین باعث پیشرفت می‌شود». این جمله بسیار قدیمی است اما معنای آن هنوز جدید است و هنوز به افراد کمک می‌کند تا مهارت‌های توسعه فردی خود را تقویت کنند. همچنین، تمرین مداوم روی مهارت‌هایتان باعث افزایش توانایی می‌شود تا جایی که یک فرد در آن مهارت خاص به استاد تبدیل می‌شود. برای مثال، جکی چان با تمرین‌ها و سختی زیاد به استاد کنگ‌فو تبدیل شده است.

بر ترس خودتان غلبه کنید

مهارت دیگر از توسعه فردی، پیروز شدن بر ترس است. عبارت اشتباهی وجود دارد مبنی بر اینکه یک انسان باید در هیچ موقعیتی نترسد! همه انسان‌های روی زمین ترس‌هایی دارند و این ترس‌ها باعث کند ساختن توسعه فردی می‌شود. بنابراین شما باید همیشه روی جنبه مثبت هر چیزی کار کنید و در این مورد شما باید بر ترس خود پیروز شده و به سمت جلو حرکت کنید تا به موفقیت بالاتر و جدیدتری در زندگی برسید.

از منطقه امن خود خارج شوید

در قدم بعدی توسعه فردی، باید از منطقه امن خودتان خارج شوید. شما باید همیشه نگاه رو به جلو داشته باشید و تلاش کنید تا آن مناطق را پشت سر بگذارید. اگر یک کشاورز به سختی تلاش نکند، هیچ‌گاه قادر نخواهد بود که بر گرسنگی مردم دنیا غلبه کند. بنابراین باید با تلاش زیاد همه آن راحتی‌ها را پشت سر بگذارید.
سختی ناشی از پشت سر گذاشتن این راحتی‌ها به موفقیت شما کمک می‌کند. همچنین، پشت سر گذاشتن راحتی‌های پرهزینه شما را به اندازه کافی قوی خواهد ساخت تا با مشکلات زندگی مواجه شوید.

داشتن لیست کارهایی که باید انجام شود

برای تکمیل همه کارها شما باید عادت نوشتن لیست کارها را داشته باشید. این لیست باعث انجام کارهای درست می‌شود و همچنین به شما این اطمینان را می‌دهد که کارها سر موقع انجام می‌شوند. چنین لیستی همچنین کیفیت و کمیت کار را به شما یادآوری می‌کند و اطمینان حاصل می‌کند که همه کارها انجام می‌شوند. این کار باعث راحتی و پربار شدن زندگی شده و موفقیت شما را تضمین می‌کند.

زمان انجام کار رسیده است

بهترین روش برای یادگیری، انجام کارهاست. بعد از ایجاد لیست کارهایی که باید انجام دهید، نوبت انجام کار رسیده است! بعد از انجام کار انرژی مثبت زیادی دریافت خواهید کرد و می‌توانید کارهای بعدی را انجام دهید.

کار کردن روی ویژگی‌های منفی

روش بسیار مهم دیگر در توسعه فردی این است که عادت‌های بد را متوقف کنیم. همه ما می‌دانیم که در این دنیا هیچ‌کس کامل نیست. هر کسی عادت‌های بدی دارد که باید آنها را متوقف کند. بنابراین برای توسعه فردی، بسیار مهم است که شما عادت‌های بد مانند خواب زیاد، جویدن ناخن، سیگار کشیدن، تأخیر در کار و چیزهای دیگر را پشت سر بگذارید.

روی عادت‌های خوب تمرکز کنید

از سوی دیگر، شما همیشه باید به ایجاد عادت‌های جدید و خوب بپردازید. این عادت‌ها ممکن است شامل زود خوابیدن و زود بیدار شدن، تمرین منظم، عادت یوگا، مطالعه و … باشند. توسعه این عادت‌ها به شما کمک می‌کند تا شخصیت جذاب و فوق‌العاده‌ای بسازید. عادت مطالعه به شما کمک می‌کند تا دانش خود را گسترش دهید در حالی‌که عادت نرمش و یا یوگا به شما کمک می‌کند تا تناسب اندام داشته باشید.

با افراد سرسخت دست و پنجه نرم کنید

نکته مهم دیگر برای توسعه فردی یاد گرفتن روش‌هایی برای دست و پنجه نرم کردن با افراد سخت است. بسیاری از مواقع، این موقعیت‌ها برای ما ایجاد می‌شود و ما نمی‌توانیم با دسته‌ای خاص از افراد که واقعاً سخت هستند، ارتباط بگیریم. این افراد ممکن است در همنوعان، رئیس و دیگر افراد دیده شوند. بنابراین شما باید همیشه روش‌هایی را برای متقاعد ساختن آنها یاد بگیرید تا هنگام کار با مشکلی مواجه نشوید.

سعی کنید روش‌های جدید یاد بگیرید

برای توسعه فردی شما باید بر روی یافتن روش‌های جدید برای مواجهه با چالش‌های روزانه که زندگی در برابر شما قرار می‌دهد، تمرکز کنید. بنابراین، بازی‌ها نقش مهمی را ایفا می‌کنند؛ بازی‌های فکری مثل شطرنج به ما تکنیک‌های توسعه فردی متفاوتی را یاد می‌دهند که می‌تواند به ما برای بردن بازی کمک کند. به‌طور مشابه، این فوت‌وفن‌ها می‌توانند در زندگی ما نیز برای حل کردن برخی مشکلات استفاده شوند.

مراقبه کنید

رایج‌ترین و ساده‌ترین روش برای خالی کردن تنش‌های زندگی، مراقبه است. مراقبه سیستم عصبی بدن شما را آرام کرده و بنابراین آرامش درونی را فعال می‌کند. این آرامش درونی روی مغز عمل کرده و به پایین آوردن جریان خون در بدن کمک می‌کند که باعث از بین رفتن تنش می‌شود. مراقبه بسیار شبیه یک تیر و دو نشان است. اول اینکه به استرس خاتمه می‌دهد و دیگر اینکه به افزایش تمرکز و متمرکز شدن توان فرد که برای توسعه فردی بسیار مهم است، کمک می‌کند.

همراه خوبی داشته باشید

یک همراه خوب همیشه انرژی مثبت شما را افزایش داده و شما را به سمت مسیر درست هدایت می‌کند. انضباط و دیگر ویژگی‌های خوب به‌راحتی با وجود یک همراه خوب قابل دستیابی هستند. شما همچنین نکات بسیار خوبی درباره روش ارائه، سخنرانی کردن و دیگر موارد یاد می‌گیرید.2

موانع دسترسی به توسعه فردی

اما همانطور که همه شما میدانید ، توسعه فردی و قدم هایی که باید در این راه بردارید هم مثل هرچیز دیگری قطعا موانع و سختی هایی را به همراه خواهد داشت. در ادامه ۴ مورد از این موانع را به شما معرفی کرده و راه حلی برای گذشتن از هدکدام از آنها به شما ارائه  میکنیم. 

کمبود اعتماد به نفس

اولین موضوعی که ممکن است بر سر راه شما قرار بگیرد، نداشتن اعتماد به نفس کافی معمولا از آنجایی سرچشمه می گیرد که شما با خود فکر می‌کنید که اولا، آیا کسی هست که در این راه از شما حمایت کند یا خیر؟ دومین موضوع اما این است که آیا خود شما موفق خواهید شد مهارت های لازم برای توسعه فردی را یاد بگیرید یا نه؟

در هرکدام از این حالتها، شما باید اول به این فکر کنید که آیا دوست دارید شرایط فعلی خود را تغییر دهید یا خیر؟ پاسخ دادن به این سوال تا حد زیادی باعث افزایش انگیزه شما خواهد شد. در این صورت دیگر نه ترسی از موفق نشدن دارید، و نه به این فکر می کنید که آیا کسی از شما حمایت خواهد کرد یا نه.

شرایط مالی

دومین عامل بازدارنده برای توسعه فردی، نداشتن شرایط مالی مناسب برای شرکت در دوره های آموزشی است. اما جالب است بدانید که شما می توانید با یک جستجو در اینترنت در سایتی مثل همین هوش برتر ایرانیان، تعداد بسیار زیادی مقالات و ویدیوهای آموزشی را پیدا کرده و از آنها برای رشد و پیشرفت خود استفاده کنید.

علاوه بر این فراموش نکنید که هرگونه هزینه ای برای یادگیری و مهارت آموزی، در اصل یک نوع سرمایه گذاری بر روی خودتان است که بعدا شما را به کامیابی خواهد رساند.

وابستگی‌ها

سومین عاملی که می‌تواند از حرکت شما در مسیر توسعه فردی جلوگیری کند، وابستگی‌های زندگی روزمره شماست. در حالی که در بسیاری از موارد این وابستگی‌ها بی دلیل و بی مورد هستند. در واقع این موارد افکار مزاحمی هستند که بخش زیادی از زندگی روزمره شما را درگیر خود می‌کنند.

پیش تر گفتیم که افرادی که به خودشکوفایی می‌رسند باید به سایر انسان‌ها هم اهمیت دهند، اما این اهمیت دادن باید به اندازه‌ای باشد که به زندگی خودشان لطمه‌ای نخورد. پس بهتر است که خود را از شر فکر های اضافی خلاص کنید و روی آینده و پیشرفت خود متمرکز شوید.

مدیریت زمان

چهارمین و آخرین مانعی که بر سر راه توسعه فردی شما قرار می‌گیرد، نداشتن وقت و زمان کافی است. احتمالا شما هم تا به حال بارها قصد داشته‌اید که چیزهای جدیدی یاد بگیرید، اما به دلیل نداشتن زمان کافی هنوز موفق به انجام این کار نشده‌اید.

خبر خوب اینکه با پیشرفت علم و تکنولوژی، شما دیگر لازم نیست حتما به صورت حضوری در کلاس‌ها شرکت کنید. دوره‌های آنلاینی مثل دوره کوچینگ مطالعه به شما کمک خواهند کرد تا با صرف مدت زمان کوتاهی در خانه، در منزل بتوانید مهارتهایی مثل تندخوانی، تقویت حافظه و نقشه کشی ذهنی را بیاموزید.3

پی نوشت:
1.www.yekpellebalatar.com
2.www.zoomlife.ir
3.www.soheilamani.com