توسل به غیر خدا
چه بسا انسان اعتقاد به وحدانیت خداوند متعال دارد، ولی از صدور برخی افعال از وی چنین وانمود می شود که خداوند متعال را فاعل مایشاء نمی داند. و لذا گاه و بیگاه به غیر او توسل جسته و از غیر او یاری می طلبد.
واضح است که، کمک خواهی از غیر خدا، روزی طلبی از غیر او، از اقسام شرک خفّی محسوب می شوند. علاوه اینکه تمامی معاصی و گناهان نوعی شرک خفی و شرک در طاعت هستند. چه اینکه با انجام هر گناهی، انسان نهی خداوند در ترک گناه را کنار گذاشته، و امر شیطان به انجام گناه را عملی می سازد.
امام صادق در تفسیر آیه شریفه:
وَ ما یؤْمِنُ اکثَرُهُمْ بِاللَّهِ الّا وَ هُمْ مُشْرِکونَ.[1]
و بیشتر آنان که مدعی ایمان به خداوند هستند، مشرکند.
می فرمایند:
هُوَ قَوْلُ الرَّجُلِ لَوْلا فُلانٌ لَهَلَکتُ، وَ لَوْلا فُلانٌ لَاصِبْتُ کذا وَ کذا، وَ لَوْ لا فُلانٌ لَضاعَ عِیالی، الا تَری انَّهُ قَدْ جَعَلَ للَّهِ شَریکاً فی مُلْکهِ یرْزُقُهُ وَ یدْفَعُ عَنْهُ؟
مشرک بودن مدعی ایمان به خداوند به این جهت است که وی می گوید، اگر فلانی نبود هلاک می شدم و اگر او نبود به فلان و بهمان مسئله دچار می شدم، و اگر فلان شخص مرا یاری نمی داد اهل و عیالم ضایع می گشتند،(روزی آنها نمی رسید) آیا نمی بینی که چنین شخصی، شریکی برای خداوند در حکومتش پذیرفته که روزی می دهد و بلا را از وی دفع می نماید؟
راوی می پرسد: اگر شخص چنین بگوید چطور؟
لَوْلا انَّ اللَّهَ مَنَّ عَلَی بِفُلانٍ لَهَلَکتُ.
اگر خداوند بواسطه فلان شخص بر من منّت نمی گذاشت هلاک می شدم، آیا باز هم جایز نیست؟
امام فرمودند:
لا بَأْسَ.[2]
اشکال ندارد.
به هر حال بایستی خیلی مراقب بود زیرا که در برخی روایات شرک را مخفی تر از حرکت مورچه در شب ظلمانی بر صفحه ای سیاه توصیف کرده اند.
قال رسول الله صلی الله علیه و آله: انَّ الشِّرْک اخْفی مِنْ دَبیبِ النَّمْلِ عَلی صَفاةٍ سَوْداءٍ فی لَیلَةٍ ظَلْماءٍ.[3]
شرک از حرکت مورچه بر صخره و سنگی صاف در شبی تاریک و ظلمانی، پنهان تر است.
و از خداوند یاری طلبید و تنها به او پناه برد.
قال رسول الله صلی الله علیه و آله: قُولُوا اللَّهُمَّ انَّا نَعُوذُ بِک انْ نُشْرِک وَ نَحْنُ نَعْلَمُهُ، وَ نَسْتَغْفِرُک لِمالا نَعْلَمُهُ.[4]
خدایا پناه می برم به تو از شرکی که آگاهانه و یا بدون آگاهی، به تو نسبت داده ام.
پی نوشت ها:
[1] سوره یوسف، آیه 106.
[2] بحارالأنوار، ج 72، ص 100.
[3] همان، ص 93.
[4] کنزالعمال، 8849.
منبع: حوزه نت