انسان در بدو خلقت ، صفحه دلش خالی از هر گونه زشتی است ؛ وقتی مرتکب گناهی میشود بواسطه آن گناه ، کدورتی در دلش حاصل میشود . هر چه معصیت بیشتر شود ، به ظلمت درونش اضافه می گردد . اگر از راه خطا و گناه برنگردد و به همین ترتیب به گناهانش ادامه دهد چه بسا زمانی فرا میرسد که همه وجودش را ظلمت فرا گرفته و به شقاوت ابدی گرفتار میشود .
همینکه کسی از گناهش ناراحت گشته و قصد توبه و جبران می کند ، نشانه داشتن ایمان است لذا باید این حال خود را قدر بدانی و کمر همت بسته ، توبه ای شایسته انجام دهی ؛ چون اگر خداوند مهربان دوستت نمی داشت ، توفیق توبه نیز نصیبت نمی شد .
وقتی توبه حقیقی حاصل شود ، سیاهی و ظلمت ، جای خود را به نور ایمان داده و صفحه دل ، از گناه پاک می شود ؛ چنانچه در اصول کافی آمده : التائب من الذ نب کمن لا ذ نب له (1) توبه کننده از گناه مثل کسی است که گناه نکرده است . پس حقیقت توبه برگشت از سیاهی گناه ، به روشنائی طاعت است .
ریشه کن کردن گناه در سنین جوانی ، همانند کندن یک نهال تازه کاشته شده ، با دو انگشت است . ولی این را بدان که هر چه توبه به تاخیر افتد ریشه گناه در وجود انسان قوی تر شده و اراده انسان برای برگشت از راه خطا ضعیفتر میشود.
لذا بهار توبه ، ایام جوانی است که بار گناهان کمتر و کدورت قلبی و ظلمت باطنی ناقصتر و شرایط توبه سهلتر و آسانتر است .(2)
برای همین است که شیطان تمام تلاشش را می کند تا بنده به وادی توبه راه پیدا نکند ؛ یا از راه غفلت یا از راه یاس یا ……..
اینکه فکر کنی خدا تو را دوست ندارد و اینکه خدا نمی بخشد و …… اینها همه از مکاید آن ملعون است .
از ارکان مهم توبه پشیمانی است که به لطف حق ، شامل حالت شده است ، مهم این است که قدم در رکن بعدی توبه بگذاری که آن عدم برگشت به گناه است و سپس در صدد جبران گناه باشی ؛ مثلا اگر مال کسی ضایع شده ، به صاحبش برگردانده شود ؛ اگر آبرویی از مومنی برده شده ، از او حلالیت گرفته و ……
اگر ما توبه حقیقی کنیم ، خداوند تعالی ، شان و منزلتش برتر از آن است که بنده اش را نیآمرزد ؛ نقص و عیب از ماست ؛ او سراسر، جود و کرم و بخشش است . خداوند بارها در آیاتش فرموده که : ان الله یحب التوابین و یحب المتطهرین (3) خداوند توبه کنندگان و پاکیزگان را دوست دارد.
و هو الذی یقبل التوبه عن عباده و یعفو عن السیئات و یعلم ما تفعلون (4) اوست که توبه بندگانش را می پذیرد و از بدیها و گناهان در می گذرد و آنچه می کنند می داند.
فهم و درک این حدیث ، هوش را از سر انسان می برد که معاویه ابن وهب گفت : شنیدم از امام صادق (ع) که فرمودند : وقتی بنده ای توبه خالص کند ، خداوند دوستار او شود ؛ پس ]گناهان او را [ در دنیا و آخرت بپوشاند . پس گفتم : و چگونه بر او بپوشاند؟ گفت : دو فرشته را بر آنچه که از گناهان او نوشته اند ، به فراموشی اندازد ، و وحی می فرماید به سوی اعضای او : کتمان کنید بر او گناهان او را ، و وحی می فرماید به سوی بقعه های زمین : بپوشانید بر او آنچه از گناهان را عمل میکرد ، پس ملاقات می کند خدا را زمانی که ملاقات می کند او را و حال آنکه نیست چیزی که شهادت بدهد بر علیه او به چیزی از گناهان . (5)
چه کسی از خداوند بر بنده خطا کارش مهربانتر است ؟! اگر توبه ، حقیقی باشد خداوند با او چنین معامله ای می کند . آری او کریم است و از کریم غیر از این ، سزاوار نیست .
ای عزیز ؛ کمر همت ببند و با توکل بر خدا ، بر صراط مستقیم گام بردار و از مکر آن دشمن قسم خورده ( ابلیس ) به خدا پناه ببر .
مؤید و موفق باشید.
مطالعه حدیث 17 از کتاب چهل حدیث امام خمینی (ره) به شما بسیار کمک خواهد کرد.
همینکه کسی از گناهش ناراحت گشته و قصد توبه و جبران می کند ، نشانه داشتن ایمان است لذا باید این حال خود را قدر بدانی و کمر همت بسته ، توبه ای شایسته انجام دهی ؛ چون اگر خداوند مهربان دوستت نمی داشت ، توفیق توبه نیز نصیبت نمی شد .
وقتی توبه حقیقی حاصل شود ، سیاهی و ظلمت ، جای خود را به نور ایمان داده و صفحه دل ، از گناه پاک می شود ؛ چنانچه در اصول کافی آمده : التائب من الذ نب کمن لا ذ نب له (1) توبه کننده از گناه مثل کسی است که گناه نکرده است . پس حقیقت توبه برگشت از سیاهی گناه ، به روشنائی طاعت است .
ریشه کن کردن گناه در سنین جوانی ، همانند کندن یک نهال تازه کاشته شده ، با دو انگشت است . ولی این را بدان که هر چه توبه به تاخیر افتد ریشه گناه در وجود انسان قوی تر شده و اراده انسان برای برگشت از راه خطا ضعیفتر میشود.
لذا بهار توبه ، ایام جوانی است که بار گناهان کمتر و کدورت قلبی و ظلمت باطنی ناقصتر و شرایط توبه سهلتر و آسانتر است .(2)
برای همین است که شیطان تمام تلاشش را می کند تا بنده به وادی توبه راه پیدا نکند ؛ یا از راه غفلت یا از راه یاس یا ……..
اینکه فکر کنی خدا تو را دوست ندارد و اینکه خدا نمی بخشد و …… اینها همه از مکاید آن ملعون است .
از ارکان مهم توبه پشیمانی است که به لطف حق ، شامل حالت شده است ، مهم این است که قدم در رکن بعدی توبه بگذاری که آن عدم برگشت به گناه است و سپس در صدد جبران گناه باشی ؛ مثلا اگر مال کسی ضایع شده ، به صاحبش برگردانده شود ؛ اگر آبرویی از مومنی برده شده ، از او حلالیت گرفته و ……
اگر ما توبه حقیقی کنیم ، خداوند تعالی ، شان و منزلتش برتر از آن است که بنده اش را نیآمرزد ؛ نقص و عیب از ماست ؛ او سراسر، جود و کرم و بخشش است . خداوند بارها در آیاتش فرموده که : ان الله یحب التوابین و یحب المتطهرین (3) خداوند توبه کنندگان و پاکیزگان را دوست دارد.
و هو الذی یقبل التوبه عن عباده و یعفو عن السیئات و یعلم ما تفعلون (4) اوست که توبه بندگانش را می پذیرد و از بدیها و گناهان در می گذرد و آنچه می کنند می داند.
فهم و درک این حدیث ، هوش را از سر انسان می برد که معاویه ابن وهب گفت : شنیدم از امام صادق (ع) که فرمودند : وقتی بنده ای توبه خالص کند ، خداوند دوستار او شود ؛ پس ]گناهان او را [ در دنیا و آخرت بپوشاند . پس گفتم : و چگونه بر او بپوشاند؟ گفت : دو فرشته را بر آنچه که از گناهان او نوشته اند ، به فراموشی اندازد ، و وحی می فرماید به سوی اعضای او : کتمان کنید بر او گناهان او را ، و وحی می فرماید به سوی بقعه های زمین : بپوشانید بر او آنچه از گناهان را عمل میکرد ، پس ملاقات می کند خدا را زمانی که ملاقات می کند او را و حال آنکه نیست چیزی که شهادت بدهد بر علیه او به چیزی از گناهان . (5)
چه کسی از خداوند بر بنده خطا کارش مهربانتر است ؟! اگر توبه ، حقیقی باشد خداوند با او چنین معامله ای می کند . آری او کریم است و از کریم غیر از این ، سزاوار نیست .
ای عزیز ؛ کمر همت ببند و با توکل بر خدا ، بر صراط مستقیم گام بردار و از مکر آن دشمن قسم خورده ( ابلیس ) به خدا پناه ببر .
مؤید و موفق باشید.
مطالعه حدیث 17 از کتاب چهل حدیث امام خمینی (ره) به شما بسیار کمک خواهد کرد.
1-ج 2/ ص 435/ کتاب الایمان و الکفر / باب التوبه
2- امام خمینی (ره) / چهل حدیث / ص273
3- بقره / 222
4- شوری / 25
5- اصول کافی / ج2 / ص430 / باب التوبه