ریشه جنگ های داخلی واقع شده در دوران خلافت علی(ع) انحرافات و نطفه های فاسدی بود که در زمان خلافت خلفای قبلی منعقد شده بود – دنیاپرستی که اموال بیت المال را به غارت برده بودند و خود را در این زمینه محق می دانستند – حاکمانی که از جانب خلفا قدرت یافته بودند و اکنون حاضر به تسلیم آن نبودند (مانند معاویه) و بالاخره کج اندیشانی که به واسطه نداشتن قدرت تشخیص حق و درهم ریختگی امور به جنگ با علی(ع) اقدام کردند. آن حضرت در برابر این سه دسته یا باید سکوت و مماشات می کرد که در این صورت اسلام باید نادیده گرفته می شد و یا به موضع گیری در برابر آنها اقدام می کرد تا حقیقت محو نگردد. حضرت راه دوم را برگزید و برای عدالت و حقیقت تا پایان راه خویش را ادامه داد و به رستگاری بزرگ نائل گردید.