حسابرسی قیامت و حشر همگانی

نه تنها از پنج یا شش میلیارد سؤال می شود؛ بلکه از همه خلایق اولین و آخرین بازخواست می گردد: وَ قِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْؤُلُونَ؛ (37:24) آنها را نگه دارید که در کارشان حتماً مورد بازخواست خواهند بود، (صافات، آیه 24). شاید استبعاد شما به جهت آن باشد که پرسش از این همه خلایق را کاری بسیار طولانی و بزرگ می بینید. آری همین گونه است، ولی خداوند سریع الحساب است. امروزه اگر بشر با عقل خدادادی خود، کار محاسبات را این همه سرعت بخشیده و آسان کرده است آیا برای خداوندی که همه چیز در اختیار اوست، چنین کاری مشکل و بعید می نماید؟! البته این که از هر کس چه چیز سؤال خواهد شد و نحوه سؤال چگونه است، موضوع دیگری است. اساساً ترسیم صحنه قیامت و نامه اعمال و میزان سنجش، فراتر از آن است که ما تصور کنیم. قدر مسلم آن است که روزی است بزرگ (یوم الدین) و دارای صحنه هایی بس شگفت و تماشایی؛ چرا که بایستی عدل در آن جا تحقق یابد و هر کس به جزای اعمال خوب و بد خویش در کمال آگاهی واصل گردد.