حفظ نظام و استفاده از سلاح های کشتار جمعی

هر چند حفظ نظام

اسلامی یکی از واجبات مهم می باشد ولی نکته ی اساسی این است که به هیچ وجه تعالیم و

آموزه های دین مبین اسلام و اهداف حکومت اسلامی که همان احترام به حقوق انسانها و

تکریم بشریت می باشد با استفاده از روشهای نامشروع و غیر انسانی برای حفظ حکومت

سازگاری ندارد. دینی که بر اساس فطرت گام بر می دارد و به حقانیت خود معتقد است

راههای مسالمت جویا را مقدم می داند و جز در موارد ضروری دست به اسلحه نمی برد.

 حضرت علی (ع ) در

دستور و فرمان خود به مالک اشتر فرمودند ((و اشعر قلبک

الرحمه و المحبه لهم و الطف بهم و لا تکونن علیهم سبعا” ضاریا” تغتنم اکلهم فانهم

صنفان اما اخ لک فی الدین و اما نظیرح لک فی الخلق ; با رحمت و محبت و لطف

با مردم رو به رو شو. آنها یا برادران دینی تواند یا همانند تو در خلقتند)),

(نهج البلاغه , فرمان مالک اشتر, ص 413). بر این اساس

حتی در موارد ضرورت و دفاع مشروع نیز دین مبین اسلام بر رعایت اصول ذیل تاکید دارد:

 1. اصل وفای به عهد

و منع از عهد شکنی

 2. اصل حرمت آغاز

جنگ (بجز در موارد مشخص ) قتل نفس و کشتن انسانهایی که جملگی گرامی داشته شده اند (و

لقد کرمنا بنی آدم ), نیاز به مجوز دارد و فقط در چند مورد به حکم عقل و شرع

چنین جوازی وجود دارد. قتل یک انسان همانند قتل جملگی انسانهاست . ((من

قتل نفسا” بغیر نفس او فساد فی الارض فکانما قتل الناس جمیعا”)),

(مائده , 32).

 3. اصل عدالت و

رحمت در جنگ : بر این اساس در مقابل حمله و تجاوز دشمن می توان مقابله به مثل نمود,

لیکن نباید از اصل عدالت خارج و به کشتار غیر نظامیان و تخریب ساختمانهای غیر نظامی

منجر شود. جنگ برای رفع موانع هدایت , تشریع شده نه برای ظلم و تصدی .

 بر این اساس در

تعالیم و آموزه های دین مبین اسلام یکسری اعمال در جنگ از آنها نهی شده , از قبیل

یکم : شکنجه و آزار

دشمن یا بستن آب بر آنها,

دوم : کشتار افراد

غیر نظامی چنانکه رسول اکرم (ص) خالد بن ولید را در جنگ حنین نسبت به قتل غیر

نظامیان مورد توبیخ قرار دادند,

سوم: کشتار نظامیان

که به اجبار به صحنه نبرد آورده شده اند.

چهارم : کشتار

اسیران , نو مسلمانان , مجروحان جنگ و امان خواهان.

پنجم : مثله کردن

دشمن.

ششم : تخریب و

انهدام هدفهای غیر استراتژیک و غیر نظامی دشمن .

هفتم : کشتن حیوانات

اهلی دشمن .

هشتم : محاصره

اقتصادی کسانی که در جنگ شرکت نداشته اند.

نهم : استعمال سم در

آبشخورهای دشمن

دهم . تعرض به

کلیساها و معابد دشمن .

بنابراین دین مبین

اسلام به رعایت کامل حقوق انسانها و پرهیز از هرگونه ظلم و تصدی حتی در برابر

دشمنان اهتمام خاص دارد.

اکنون با توجه به

مطالب فوق نکاتی در خصوص پرسش اصلی تحقیق مطرح می باشد:

 اولا”: از

دیدگاه اسلام در اغلب موارد وسیله نیز باید مشروع باشد چرا که تفکیک هدف و وسیله از

یکدیگر دشوار است لذا نمی توان برای انفاق کردن دزدی کرد یا دلیل این مسائله هم

روشن است زیرا روح شریعت و سیمای کلی آن اختصاصاتی دارد که در صورت توجیه پذیر شدن

آن به وسیله و هدف چیزی از آن باقی نخواهد ماند ولی نباید پنداشت این قاعده کلی و

ساری و جاری در همه ی موارد است . قانون اهم و مهم نیز از اصولی است که به میدان می

آید مثلا” دروغ مصلحتی در برخی موارد (مانند حفظ جان و آبرو) مجاز شمرده شده است

چون مسائله مهم تری در کار است که عقل و شرع بر اهم بودن آن گواهی می دهند. البته

تشخیص اهم و مهم کاری ساده نیست بلکه نیازمند آگاهی و وقوف بر معیارها و موازین و

روح شریعت است و در حقیقت مسائله ای اجتهادی است که باید منطق ویژه اجتهاد در آن

منظور گردد.

ثانیا”: در

مورد استفاده از سلاح های کشتار جمعی مانند سلاح های میکروبی , شیمیایی , اتمی و…

برای حفظ نظام اسلامی نیز مظالب فوق قابل ملاحظه می باشد؛ زیرا همچنانکه در اصول

فوق گذشت در اسلام استفاده از سموم برای نابودی دشمنان از آنجا که موجب انهدام جمعی

می شود و آسیب های غیر لازم به وجود می آورد, ممنوع شده است . چنانکه صاحب جواهر

فقیه نامدار شیعه استفاده از سم را در جنگ ممنوع دانسته و به روایتی از حضرت علی (ع

) استناد می کند که فرمود: ((پیامبر(ص ) از اینکه در سرزمین مشرکان سم پاشیده شود

نهی نمود به این خاطر که موجب کشته شدن کودکان , زنان و پیران می گردد.)),

(جواهر الکلام , ج 21, ص 68).

ثالثا”: نظام

جمهوری اسلامی ایران بر اساس آموزه های دین مقدس اسلام و اصول اخلاقی , از ابتدا با

تولید, تکثیر و بکارگیری سلاح های کشتار جمعی مخالف بوده و ضمن پیوستن به

قراردادهای بین المللی موجود در این زمینه حتی در سخترین شرایط مانند بمباران

شیمیایی شهرهای کشور توسط رژیم عراق در زمان جنگ تحمیلی , تعهد و مخالفت اصولی خود

را به اثبات رسانده است .

برای مطالعه بیشتر

ر.ک :

1. سید صادق حقیقت ,

مسئولیت های فرا ملی در سیاست خارجی دولت اسلامی , ص 339.

2. ناصر قربان نیا,

اخلاق و حقوق بین الملل , ص 154.