سنت در لغت یعنی راه، روش، طریقت و دستور؛ سنت از ماده «سَنَّ یَسُنُّ[2] جمع آن «سُنَن» است. بنابراین، تعریف لغوی سنت الله یا سنت الهی؛ یعنی راه و روش خداوند، و دستور خداوند.
سنت الهی در اصطلاح عبارت است از: روش خداوند در اداره نظام هستی و موجودات.
به چند سنت الهی به عنوان نمونه اشاره میشود.
1. فرستادن پیامبران: «وَ ما کانَ رَبُّکَ مُهْلِکَ الْقُرى حَتَّى یَبْعَثَ فِی اُمِّها رَسُولًا». در این آیه سنت الهى در عذاب قُرَی(شهرها)، و انقراض اهل آنها بیان شده، و آن این است که عذاب الهی هیچ وقت از خداى تعالى صادر نشده، مگر بعد از آنکه حجت را بر آنان تمام کرده باشد؛ یعنى پیامبری را به سویشان فرستاده باشد، تا آیات خدا را بر آنان بخواند، و بعد از آنکه ایشان آن پیامبر را تکذیب کرده، و به آیات خدا کفر ورزیده باشند.[4]
3. روزی دادن به بندگان: روزى دادن به مردم یکی از سنتهای الهی است. قرآن کریم در این باره میفرماید: «هر گاه خداوند روزى را براى بندگانش وسعت بخشد، در زمین طغیان و ستم میکنند؛ از اینرو به مقدارى که میخواهد (و مصلحت میداند) نازل میکند، که نسبت به بندگانش آگاه و بینا است».[6]
4. هلاکت و نابودی ظالمان: «وَ کَمْ قَصَمْنا مِنْ قَرْیَهٍ کانَتْ ظالِمَهً وَ اَنْشَاْنا بَعْدَها قَوْماً آخَرینَ»![8]
5. هدایت مردم به سوى توحید، بندگى و به سعادت رساندن راه یافتگان و بدبخت کردن گمراهان: خداوند قرآن را نازل کرد و آنرا راهنماى ملتى قرار داد که ثابت قدم و استوار است. و این کار بر طبق سنت الهى جریان یافته؛ چرا که سنت او در هدایت مردم به سوى توحید و بندگى و به سعادت رساندن راه یافتگان و بدبخت کردن گمراهان در همه اعصار اینچنین بوده است.[10]
سنت الهی در اصطلاح عبارت است از: روش خداوند در اداره نظام هستی و موجودات.
به چند سنت الهی به عنوان نمونه اشاره میشود.
1. فرستادن پیامبران: «وَ ما کانَ رَبُّکَ مُهْلِکَ الْقُرى حَتَّى یَبْعَثَ فِی اُمِّها رَسُولًا». در این آیه سنت الهى در عذاب قُرَی(شهرها)، و انقراض اهل آنها بیان شده، و آن این است که عذاب الهی هیچ وقت از خداى تعالى صادر نشده، مگر بعد از آنکه حجت را بر آنان تمام کرده باشد؛ یعنى پیامبری را به سویشان فرستاده باشد، تا آیات خدا را بر آنان بخواند، و بعد از آنکه ایشان آن پیامبر را تکذیب کرده، و به آیات خدا کفر ورزیده باشند.[4]
3. روزی دادن به بندگان: روزى دادن به مردم یکی از سنتهای الهی است. قرآن کریم در این باره میفرماید: «هر گاه خداوند روزى را براى بندگانش وسعت بخشد، در زمین طغیان و ستم میکنند؛ از اینرو به مقدارى که میخواهد (و مصلحت میداند) نازل میکند، که نسبت به بندگانش آگاه و بینا است».[6]
4. هلاکت و نابودی ظالمان: «وَ کَمْ قَصَمْنا مِنْ قَرْیَهٍ کانَتْ ظالِمَهً وَ اَنْشَاْنا بَعْدَها قَوْماً آخَرینَ»![8]
5. هدایت مردم به سوى توحید، بندگى و به سعادت رساندن راه یافتگان و بدبخت کردن گمراهان: خداوند قرآن را نازل کرد و آنرا راهنماى ملتى قرار داد که ثابت قدم و استوار است. و این کار بر طبق سنت الهى جریان یافته؛ چرا که سنت او در هدایت مردم به سوى توحید و بندگى و به سعادت رساندن راه یافتگان و بدبخت کردن گمراهان در همه اعصار اینچنین بوده است.[10]