حکم مرجع-فتوای مرجع تقلید-اطاعت مرجع تقلید-مرجعیت و سیاست

در پاسخ قسمت اول سؤال باید گفت: در ابتدا لازم است تا بین حکم و فتوی تفاوت قائل شد زیرا فتوی مربوط به احکام شرعی فردی می باشد در حالی که حکم به مسائل حوزه عمومی اجتماعی و سیاسی که با مصلحت عموم مسلمین در ارتباط است مربوط می باشد. بر این اساس اگر مرجع تقلیدی در مسائل فردی (اعم از عبادات، معاملات و…) فتوا دهد بر مقلدین او واجب است که در این قبیل مسائل از او اطاعت نمایند. ولی اگر در مسائل سیاسی و اجتماعی که مربوط به حوزه عمومی و مصالح همگانی مسلمین می شود (اگر در زمانی باشد که در جامعه ولی فقیه در رأس حکومت است) حکم دهد، اطاعت از او واجب نیست بلکه در مسائل سیاسی و اجتماعی باید از نظر ولی فقیه اطاعت کرد. برای آگاهی بیشتر ر.ک: جوادی آملی، ولایت فقیه، ص 469 مجموعه امام خمینی و حکومت اسلامی، ج 5، ص 515 آیت الله مصباح یزدی، پرسشها و پاسخ ها، ج 1، ص 68.
اما در پاسخ قسمت دوم سؤال می توان گفت: اگر مسأله سیاسی مورد نظر در حدی باشد که به یکی از شرایط مرجعیت مانند عدالت، مرتبط باشد، و مرجع تقلید بخاطر ابتلاء به آن مسأله سیاسی از عدالت مثلاً خارج شود، بله، می توان در گزینش مرجع تقلید دخالت داشته باشد. ولی اگر ابتلاء به آن مسأله سیاسی در این حدّ نباشد، خیر دخالت ندارد.