خوابهاي صادقه چه نشانه هايي دارد؟

خوابيدن و خواب ديدن، يكي از اسرار عجيب خلقت است. و در قرآن كريم و احاديث رسول اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ و ائمه معصومين ـ عليهم السّلام ـ هم در مورد رؤيا مطالب زيادي هست كه حقانيت رؤيا را ثابت مي‌كنند از جمله آن روايات اين است كه: قال رسول الله ـ صلّي الله عليه و آله ـ : «انّ الرويا الصادقه جزء‌من سبعين جزء من النبوه» رؤياي صادقانه و حقايقي كه از آن راه الهام مي‌شود ارزش يك جزء از هفتاد جزء نبوت دارد..[1] مرحوم علامه طباطبايي در تفسير الميزان مي‌گويد: سه عالم وجود دارد؛ عالم طبيعت، عالم مثال، عالم عقل. روح انسان به خاطر تجرّدي كه دارد، در خواب با آن دو عالم (عالم مثال و عقل) ارتباط پيدا مي‌كند و به ميزان استعداد و امكان، حقايقي را درك مي‌كند. اگر روح كامل باشد، در فضاي صاف، حقايق را درك مي‌كند و اگر كامل نباشد، حقايق را در قالب‌هاي ديگر مي‌بيند. همانطور كه در بيداري، شجاعت را در شير و حيله را در روباه و بلندي را در كوه مي‌بينيم، ‌در خواب، ‌علم را در قالب نور، ازدواج را در قالب لباس و جهل  و ناداني را به صورت تاريكي مشاهده مي‌كنيم(با توجه به احوالات اشخاص  فرق مي كند .)
در هر حال كساني كه خواب مي‌بينند چند دسته‌اند: دسته اوّل كساني كه روح كامل و مجردي دارند، و بعد از خواب رفتن حواس ظاهره ، با عالم عقل مرتبط شده و حقايقي راصاف و روشن از دنياي ديگر دريافت مي‌كنند. اين گونه خواب ها كه دريافت مستقيم و صاف است نيازي به تعبير ندارد.
دسته دوّم: خواب كساني است كه داراي روح متوسط هستند، كه در عالم رؤيا حقايق را ناصاف و همراه با تشبيه و تخيل دريافت مي‌كنند .
دسته سوّم: خواب كساني است كه روح آنها به قدري متلاطم و ناموزون است كه خواب آنها مفهومي ندارد.(و در حقيقت بافته هاي خود نفس را در خواب مي بينند) اين نوع رؤياها قابل تعبير نيستند، كه در قرآن به اضغاث احلام (خوابهاي آشفته) تعبير شده است.[2]

علامات رؤياهاي صادقانه
كسي كه مي‌خواهد با دليل و علامت صحيح از درستي خواب خود آگاه شود اموري را بايد رعايت كند از جمله اين كه: 1. وضو داشته باشد؛ 2. بر پهلوي راست بخوابد؛ 3. در هنگام خواب خداوند متعال را ياد كند؛ 4. شكمش نه زياد پر شده باشد و نه گرسنه باشد.[3]همچنين اموري كه احتمال صادق بودن رؤيا را تقويت مي‌كند از اين قرارند:
1. خواب. در ثلث آخر شب ديده شود، كه آن وقت نزول ملائكه است.[4]2. خواب در حالت جنب و بي‌وضويي ديده نشده باشد.[5]در حديثي از رسول اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ چنين نقل شده است: خواب بر سه قسم است: يا بشارتي از سوي خداوند است، يا غم و اندوهي از طرف شيطان است و يا مشكلات روزمره انسان است كه در خواب آن را مي‌بيند.[6] خواب صادق از دو قسم آخري نمي‌باشد.
البته بايد توجه داشت كه علاوه بر رعايت كردن نكات فوق بايد اين نكته را در نظر گرفت  كه حالات و ملكات انسانها كه بوسيله اعمال صالح و يا اعمال غير صالح براي انسان حاصل مي شود در نوع خواب ديدن( صادق يا غير صادق) موثراست. به علت اينكه خواب در حقيقت تمثل واقعيتي در نفس است ، كه هر چه نفس صاف و سالم تر باشد، خواب نيز شفاف تر و به واقع نزديكتر خواهد بود .

حدود حجت رؤيا
رؤيا در مورد ما انسانها كه معصوم نيستيم در صورتي حجت است كه بدانيم از نوع رؤياهاي صادق است و افرادي كه كارشناس اين فن هستند، حجيت رؤيا را تأييد كنند. امّا به هر حال بايد دانست كه رؤيا امري قائم به شخص (بيننده خواب) مي ‌باشد و نمي‌توان آن را در مورد ديگران تعميم داد.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. تفسيرنمونه، سوره يوسف، آية 4.
2. تعبير خواب ابن سيرين و دانيال.
3.صمدي آملي ،داود، شرح مراتب طهارت ،چاپ اول، ناشرنور السجاد،1383ش.صص 272-318.
 
پي نوشت ها:
[1] . مجلسي، محمد باقر، بحار الانوار، بيروت : موسسه الوفاء،1404 ق ،ج 49، ص 283.
[2] . قرائتي، محسن، تفسيرنور، قم: مركز فرهنگي درسهايي از قرآن، 1378، ج 6، ص 23.
[3] . ابوالفضل جيش بن ابراهيم تفسيلي، تعبير خواب كامل، مترجم عبدالله موسوي، ايران: انتشارات فؤاد، 1378، ص 5.
[4] . مجلسي، محمد باقر، حلية المتقين، قم: انتشارات هجرت، 1373، ص 246.
[5] . ابوالفضل جيش بن ابراهيم تفسيلي، تعبير خواب، همان.
[6] . قرائتي، محسن، تفسير نور، قم:مركز فرهنگي درسهايي از قرآن، 1378، ج 6، ص 23.