خواص زیتون، انجیر و خرما در قرآن

قرآن کریم به دو میوه انجیر و زیتون قسم یاد کرده و با این سوگند به فوائد آنان اشاره نموده است(تین/2) «انجیر» دارای ارزش غذایی فراوان است و لقمه ای است مغذی و مقوی برای هر سن و سال و خالی از پوست، هسته و زوائد.از انجیر می توان به عنوان قند طبیعی جهت کودکان استفاده نمود، ورزشکاران و آنها که گرفتار ضعف و پیری اند می توانند از انجیر برای تغذیه خود استفاده کنند می گویند افلاطون به قدری انجیر را دوست می داشت که بعضی آن را دوست فیلسوف نامیده اند. و سقراط انجیر را جذب کننده مواد نافع و دفع کننده مضار می دانسته. جالینوس رژیم مخصوصی از انجیر برای پهلوانان تنظیم کرده بود، به پهلوانان روم و یونان قدیم نیز انجیر داده می شد. دانشمندان تغذیه می گویند انجیر سرشار از ویتامین های مختلف و قند، و در بسیاری از بیماریها از آن به عنوان یک دارو می توان استفاده کرد، مخصوصا هر گاه انجیر و عسل را به طور مساوی مخلوط کنند برای زخم معده بسیار مفید است، خوردن انجیر خشک فکر را تقویت می کند، خلاصه به علت وجود عناصر معدنی در انجیر که سبب تعادل قوای بدن و خون می گردد انجیر را غذای هر سن و شرائطی معرفی کرده اند.
در حدیثی از امام رضا علیه السلام آمده است «انجیر بوی دهان را می برد، لثه ها و استخوان ها را محکم می کند و مو می رویاند درد را برطرف می سازد، و با وجود آن نیاز به دارو نیست، و نیز فرمود انجیر شبیه ترین اشیاء به میوه های بهشتی است.
و اما درباره «زیتون» غذاشناسان و دانشمندان بزرگی که سالیان دراز از عمر خود را در راه مطالعه خواص گوناگون میوه ها صرف کرده اند برای زیتون و روغن آن اهمیت فوق العاده قائلند، و معتقدند کسانی که می خواهند همواره سالم باشند از این اکسیر حیاتی استفاده کند. روغن زیتون دوست صمیمی کبد آدمی، و برای رفع عوارض کلیه ها و سنگ های صفراوی، و قولنج های کلیوی و کبدی، و رفع یبوست بسیار مؤثر است. به همین دلیل از درخت زیتون به عنوان «شجره مبارکه» در قرآن مجید یاد شده است. روغن زیتون نیز سرشار از انواع ویتامینها است و دارای فسفر و گوگرد و کلسیم و آهن و پتاسیم و منگنز است.
مرهم هایی را که از روغن زیتون و سیر تهیه می شود برای انواع دردهای رماتیسمی مفید دانسته اند سنگهای کیسه صفرا به وسیله خوردن روغن زیتون از بین می روند. در خبری از امیرمؤمنان علیه السلام می خوانیم: خانه ای که در آن از سرکه و روغن زیتون به عنوان نان خورش استفاده می کنند هرگز خالی از طعام نمی شود، و این غذای پیامبران است. در حدیثی از امام رضا(ع) آمده: « روغن زیتون غذای خوبی است،‌ دهان را خوشبو و بلغم را برطرف می سازد،‌ رنگ صورت را صفا و طراوت می بخشد،‌ اعصاب را تقویت کرده،‌ بیماری و درد و ضعف را از میان می برد و آتش خشم را فرو می نشاند.
پیامبراکرم(ص) فرمود: «روغن زیتون را بخورید و بدن را با آن چرب کنید که از درخت مبارکی است.

خرما یک غذای نیرو بخش
قرآن کریم در مواردی به اهمیت خرما اشاره کرده است. از جمله آیه11 سوره نحل و سوره مریم آیه25. دانشمندان تغذیه می گویند قند فراوانی که در خرما وجود دارد از سالم ترین قندهاست که حتی در بسیاری موارد، مبتلایان به بیماری قند نیز می توانند از آن استفاده نمایند. همین دانشمندان می گویند در خرما 13 ماده حیاتی و پنج نوع ویتامین را کشف کرده اند که مجموع آنها خرما را به صورت یک منبع غذایی غنی درآورده است.
خداوند متعال غذای مریم را به هنگام تولد نوزاد رطب قرار داد. یکی از بهترین غذاها برای زنان بعد از وضع حمل رطب(خرمای تازه) است. زنان در چنین حالی(بعد از وضع حمل) نیاز شدید به غذای نیرو بخش و پر ویتامین دارند. با پیشرفت دانش پزشکی اهمیت دارویی خرما نیز به ثبوت رسیده است، در خرما «کلسیم» وجود دارد که عامل اصلی استحکام استخوانها است. و نیز «فسفر» وجود دارد که از عناصر اصلی تشکیل دهنده مغز و مانع ضعف اعصاب و خستگی است و نیز «پتاسیم» موجود است که فقدان آن را در بدن علت حقیقی زخم معده می دانند. و وجود آن برای ماهیچه ها و بافتهای بدن بسیار پر ارزش است.
این سخن امروز در میان متخصصان تغذیه معروف است که خرما از سرطان جلوگیری می کند زیرا آمارهائی که در این زمینه تهیه شده نشان می دهد در مناطقی که خرما بیشتر می خورند ابتلای به سرطان کمتر است و اعراب و صحرانشینانی که در فقر غذایی بسر می برند به واسطه خوردن خرما هرگز مبتلا به سرطان نمی شوند، عامل این موضوع را وجود «منیزیم» می دانند. به همین دلیل در روایات اسلامی نیز روی این ماده غذایی تأکید فراوانی دیده می شود از علی(ع) نقل شده که فرمود: «خرما بخورید که شفای بیماریها است.» و نیز روایت شده که در بسیاری از اوقات غذای علی(ع) را نان و خرما تشکیل می داد. و در روایت دیگر می خوانیم «خانه ای که در آن خرما نیست اهل آن خانه در واقع گرسنه اند.
قرآن کریم به طور کلی می گوید: « از آب باران برای شما زراعت و زیتون و نخل و … می رویاند.(نحل/11) ممکن است چنین به نظر آید که اگر قرآن از میان انواع میوه ها روی زیتون و خرما و … تکیه کرده به خاطر وجود آنها در محیط نزول قرآن بوده است ولی با توجه به جهانی و جاودانی بودن قرآن و عمق تعبیراتش روشن می شود که مطلب از این فراتر است.
متخصصان تغذیه و دانشمندان بزرگی که سالیان دراز از عمر خود را در راه مطالعه خواص گوناگون میوه ها صرف کرده اند به ما می گویند کمتر میوه ای است که برای بدن به اندازه این سه میوه مفید و مؤثر باشد البته در بعضی آیات بر روی سه میوه زیتون نخل و انگور تأکید شده است و منافاتی با بحث ما ندارد. انگور هم به قدری عوامل مؤثر دارد که می توان گفت،‌ یک داروخانه طبیعی است. این بحث دامنه داری است.
برای اطلاع بیشتر ر.ک:
1. جلد هفتم اولین دانشگاه و آخرین پیامبر، دکتر پاک نژاد به خواص غذایی و درمانی خرما و انگور اختصاص یافته است.
2. تفسیر نمونه، آیت الله مکارم شیرازی، ج23، ص12و178؛ ج14، ص219؛ ج27 ص139؛ ج13، ص48، ج11، ص173، ج10، ص174.