تاج خروس از گیاهان پرخاصیت با گل های انبوه صورتی یا سفید رنگ است که به خانواده بزرگ تاج خروسیان تعلق داشته و بومی آمریکایی مرکزی و جنوبی می باشد.

از جمله خواص دارویی تاج خروس می توان به لاغری، کاهش کلسترول، سلامت قلب و استخوان و چشم، درمان نقرس و آرتریت، کم خونی و تقویت سیستم ایمنی بدن اشاره کرد. این گیاه برای افراد مبتلا به دیابت و سلیاک نیز مفید است.

طبع تاج خروس سرد و خشک است.

جالب است بدانید

کلمه تاج خروس از زبان پنجابی گرفته شده است (Taj khurus)

گیاه تاج خروس بین 90 تا 130 سانتی متر رشد می کند.

این گیاه تاریخچه کهنی دارد و از 8 هزار سال پیش به عنوان ماده غذایی و دارویی توسط آزتک ها استفاده می شده است.

برگ های تاج خروس به رنگ های سبز روشن یا تیره، قرمز با رگه های بنفش یا چند رنگ هستند.

تاج خروس در تابستان و پاییز گل می دهد، هر گیاه می تواند سالانه حدود 60 هزار دانه تولید کند.

دانه تاج خروس از نظر مواد مغذی تا حد زیادی شبیه غلات می باشد با این وجود به خانواده غلات تعلق نداشته و به عنوان شبه غلات شناخته شده است.

دانه تاج خروس به رنگ های متنوع سفید، زرد، قرمز، قهوه ای، صورتی یا سیاه و به شکل مسطح یا کروی دیده می شود.

کلمه انگلیسی تاج خروس (amaranth) از کلمه یونانی به معنای “جاودانه” گرفته شده زیرا جوانه های گل تاج خروس حتی پس از خشک شدن رنگ خود را حفظ می کنند.

همه انواع تاج خروس مفید نیستند و برخی از آن ها جزو علف هرز محسوب می شوند.

ترکیب دانه تاج خروس و عسل و شکر در فستیوال روز مرگ در مکزیک مصرف می شود.

تاج خروس از نظر خواص و ارزش غذایی شباهت زیادی به دانه کینوا دارد.

نام علمی تاج خروس آمارانتوس (Amaranthus) می باشد.

در ادامه با ما همراه شوید تا با بهترین خواص تاج خروس برای سلامتی، پوست و مو آشنا شده و درباره ارزش غذایی، نحوه استفاده و مضرات آن بیشتر بدانیم.

بارداری

دانه تاج خروس منبع تغذیه خوب برای زنان باردار محسوب می شود و مصرف منظم آن از بروز بیماری های مادرزادی و نقایص زایمان در جنین جلوگیری می کند.
آهن موجود در تاج خروس با بهبود جریان خون و اکسیژن رسانی به اندام های جنین به رشد بهتر نوزاد کمک کرده و فولات برای تولید سلول های جدید، کپی و سنتز DNA و جلوگیری از نقص لوله عصبی مفید است.

برای لاغری

فیبر موجود در دانه های تاج خروس باعث ایجاد احساس سیری طولانی مدت در فرد شده و به کاهش اشتها و لاغری کمک می کند.

کاهش کلسترول خون

دانه تاج خروس برای افرادی که از کلسترول بالا رنج می برند مفید است زیرا حاوی مقادیر زیادی فیبر و سایر مواد مغذی همچون پتاسیم و روی است که به تنظیم کلسترول خون و حفظ سلامت قلب کمک می کند.1

تکمیل منبع پروتئین

متناسب باکیفیت این گیاه متشکل از 13 تا 19 درصد پروتئین است که از پروتئین‌های موجود در غلات ماند برنج، ذرت و گندم‌سیاه بیشتر است. این پروتئین همچنین حاوی تمامی هشت آمینواسید ضروری است که این گیاه را به منبع خوبی برای تأمین پروتئین برای گیاهخواران بدل کرده است.

بدون گلوتن

تاج‌خروس نیز مانند کینوآ و گندم سیاه به طور طبیعی بدون گلوتن است. گلوتن نه‌تنها برای کسانی که از بیماری سلیاک رنج می‌برند مضر است برای هر کسی بدون هیچ حساسیتی نیز بد است زیرا پروتئینی را به نام زنولین فعال می‌سازد. همچنین حاوی فیتیک اسید است، ترکیبی شیمیایی که بسیاری از مواد معدنی مهم نظیر منیزیم را از فراهمی زیستی خارج می‌کند.

سرشار از فیبر غذایی

یک فنجان گیاه تاج خروس پخته شده 5 گرم فیبر غذایی دارد یا 21 درصد نیاز روزانه ما را تأمین می‌کند. بخش اعظم این فیبر غیر قابل حل هستند که سالم و دست نخورده از روده‌ها عبور کرده و تأثیری ضد یبوستی دارد. همچنین حاوی فیبر حلال نیز می‌باشد که علاوه بر جذب آب و کاهش هضم از مزایای کاهش کلسترول نیز برخوردار است. بنابراین منبع مناسبی برای رژیم غذایی کاهش وزن است.

انبوهی از مواد معدنی

یک فنجان گیاه تاج خروس پخته شده 29 درصد آهن، 40 درصد منیزیم، 36 درصد فسفر و 105 درصد منیزیم بدن را تأمین می‌کند. همچنین حاوی مقدار بسیاری کلسیم، پتاسیم، روی، مس و سلنیوم است. در عوض فاقد بخش اعظم ویتامین‌ها به استثنای ویتامین B6 و فولیک اسید است.2

عامل آنتی اکسیدان

تحقیقات جدیدی انجام شده است که معلوم می کند گیاه تاج خروس حاوی مواد پپتیدی است که همچنین در دانه های سویا شناخته شده است و این مواد می توانند التهاب بدن را کاهش داده و مانع از فعالیت های رادیکال آزاد شوند این مواد باعث تغییر شکل سلول ها به سلول های سرطانی می شوند. فایده کمتر شناخته شده گیاه تاج خروس یکی از هیجان برانگیزترین پیشرفت هایی است که در تحقیقات اخیر این گیاه به عمل آمده است. این ماده ضد التهابی همچنین می تواند شرایطی مانند آرتروز، نقرس و دیگر التهابات مرتبط را تسکین دهد.

افزایش استحکام استخوان

برگ های تاج خروس حاوی دامنه ی گسترده ای از مواد معدنی است که شامل غلظت بالایی از کلسیم می باشد. کمتر گیاهانی وجود دارند که چنین سطح از غلظت کلسیم را در خود داشته باشند و این سطح از غلظت کلسیم آن را به یک غذای فوق العاده تبدیل کرده است که استحکام استخوان را افزایش داده و مانع از پوکی استخوان می شوند. کلسیم یک ماده معدنی محکمی است که از فقدان مواد معدنی در استخوان جلوگیری می کند و زندگی فعال شما را در سنین پیری افزایش می دهد.

برای بهبود گوارش

تعدادی از فواید گوارشی گیاه تاج خروس وجود دارند که شامل محتوای فیبری بالا میشود که منجر به گوارش خوب غذا شده که باعث بالا رفتن کار آمد مواد معدنی در بدن می شود.

ممانعت از تصلب شرائین

محتوای پتاسیمی موجود در این گیاه به کاهش فشار خون به وسیله گشاد کردن عروق خونی و کاهش بار سیستم قلب و عروق کمک می کند علاوه بر این احتمال تصلب شرائین را کاهش می دهد. محتوای بالای فیتوسترول در تاج خروس در کاهش کلسترول بد مشارکت می کند.

برای بهبود بینایی

سطح بسیار بالای ویتامین A در برگ های گیاه تاج خروس یک عامل افزایش دهنده سلامتی چشم است. که این آنتی اکسیدان ها می توانند مانع انحطاط چشم شده و پیشرفت آب مروارید را کاهش داده یا متوقف کند. با کاهش استرس در سیستم بینایی خود، می توان دید به بینایی سالم خود کمک کنید.

مبارزه با سرطان

پروتئین موجود در گیاه تاج خروس می تواند نقش حیاتی را در درمان سرطان ایفا کند. این ماده سلامتی سلول هایی که در شیمی درمانی آسیب دیده اند را درمان می کند. بنابر مطالعات دیگری که بنگلادشی ها انجام دادند گیاه تاج خروس می تواند یک فعالیت قوی ضد تکثیری را روی سلول های سرطانی، نشان دهد.

همچنین این گیاه حاوی توکوترینول است که از اعضای خانواده ویتامین E محسوب می شود و ویژگی های ضد سرطانی را داراست. ما چیز زیادی درباره این ماده نمی دانیم اما همین اطلاعات کم به ما می گوید که این ترکیبات نقشی را در درمان و ممانعت از ابتلای به سرطان بازی می کنند.

مبارزه با دیابت

گرچه گیاه تاج خروس مقدار زیادی قند گلوکز دارد اما در کمال تعجب این گیاه برای افراد مبتلا به دیابت مضر نخواهد بود. در یکی از تحقیقات موش ها از روغن یا دانه تاج خروس تغذیه کردند و یک سطح بالای انسولین و کاهش همزمان قند خون را نیز تجربه کردند. همچنین ما به مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز داریم. مصرف گیاه تاج خروس به صورت متعادل می تواند برای افراد دیابتی مفید باشد.3

پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی

افرادی که به بیماری شریان کرونری دچار هستند، می توانند از روغن گیاه تاج خروس استفاده کرده و از مزایای آن برای کاهش بیماری های قلبی بهره مند شوند. این گیاه برای درمان گرفتگی رگ ها یا تنگ شدن رگ ها بسیار مفید است.

افزایش سلامت دهان

تحقیقات نشان داده اند که این گیاه داراری مقدار زیادی کلسیم بوده که حدود سه برابر کلسیم موجود در شیر می باشد. پر واضح است که کلسیم تاثیر زیادی بر سلامت دندان ها و بهداشت دهان دارد. همچنین استخوان ها از کلسیم ساخته شده است و کاهش میزان کلسیم بدن می تواند باعث وسیدگی دندان ها و پوکی استخوان ها گردد.

درمان جوش های چرکین

شاخه های جوان و سبز این گیاه را بکوبید و بر روی جوش ها بزنید.

درمان کاهش شنوایی، کم خونی و تصفیه خون

روزانه حدود 10 گرم تخم این گیاه را مصرف کنید.

عوارض مصرف تاج خروس

تا به حال هیچ گزارشی مبنی بر بروز خطرات و یا عوارضی پس از مصرف تاج خروس ذکر نشده است. اما بهتر است از مصرف زیاد این گیاه پرهیز کرده و جانب احتیاط را حفظ کنید. اگر از بیماری خاصی رنج می برید و یا در دوران بارداری یا شیردهی به سر می برید، قبل از مصرف این گیاه با پزشک معالج خود مشورت کنید.4

پی نوشت:
1.www.persian-star.org
2.www.beytoote.com
3.www.namnak.com
4.www.hidoctor.ir