گیاه استویا یا شیرین برگ گیاهی کوچک، شیرین و برگ دار و بومی امریکای جنوبی است.

و به‌طور وحشی در سرزمین‌های بلند مناطق مرزی بین برزیل و پاراگوئه می‌روید و در آن مناطق به گیاه «برگ عسلی (honey leaf) معروف است .

امروزه شیرین کننده های مصنوعی در بازار فراوان شده و برخی از افراد به دلیل اینکه کالری مصرفی خود را کاهش بدهند به این افزودنی ها روی آورده اند و عوارض آن را به جان خریده اند.

بدون شک شیرین کننده طبیعی استویا که مورد تایید وزارت غذا و دارو آمریکا (FDA) نیز می باشد میتواند جایگزین مناسبی برای شیرین کننده های مصنوعی باشد.

اخیراً برخی از شرکت های نوشابه ساز داخلی به استفاده از این گیاه به عنوان شیرین کننده روی آورده اند.

گیاه استویا ۵۰ تا ۲۰۰ برابر بیشتر از قند و شکر قابلیت شیرین کنندگی دارد درنتیجه برای شیرین کردن نیاز به مقدار بسیار کمتری نسبت به قند مورد نیاز است.
باید توجه شود که یک قاشق غذاخوری از برگ و ساقه آسیاب شده استویا معادل یک لیوان بزرگ شکر یا قند شیرین کنندگی دارد.

مقدار مصرف استویا

گفته می شود که با توجه به وزن بدن می توان روزانه بین 3 تا 9 قاشق چای خوری برگ های استویا را مصرف کرد.

طبع استویا

طبیعت شیرین برگ گرم و خشک می باشد. استویا حاوی مقادیر بالای ویتامین A، ویتامین C، ویتامین B، کلسیم، فسفر، آهن، پتاسیم، منیزیم، انواع آنتی اکسیدان ها، فلاونوئید ها و گلیکوزید ها می باشد.

استویا گیاهی بومی آمریکای جنوبی بوده و ارتفاع درختچه ی آن تا یک متر می رسد.

استویا یکی از بهترین مواد طبیعی جایگزین شکر محسوب می‌شود، این گیاه به‌طور معمول برای بهتر کردن طعم دارو ها و چای استفاده می‌ شود.

انواع استویا

برگ های سبز استویا 

این حداقل فرم پردازش استویا است که 30 تا 40 برابر شیرین تر از شکر می باشد و مزه ی آن کمی تلخی دارد. برگ های استویا را می توان تازه یا به صورت برگ های خشک شده و پودر شده مصرف کرد.

عصاره استویا 

عصاره استویا که ار برگ های سبز این گیاه به دست می آید، 200 برابر شیرین تر از شکر بوده و مزه ی تلخ برگ ها را ندارد.

استویا اصلاح شده 

این نوع استویا 200-400 برابر شیرین تر از شکر بوده و اغلب به عنوان بدترین نوع استویا محسوب می شود. استویا اصلاح شده به شکل پودر سفید رنگ عرضه می شود.1

در ادامه این مطلب به بیان برخی از فواید استویا یا همان شیرین برگ می پردازیم.

 لاغری و کاهش وزن

گیاه استویا یک شیرین کننده ی طبیعی کم کالری است که با کنترل و قابت نگه داشتن سطح قند خون به لاغری و کاهش وزن افراد کمک می کند.
مطالعه ای نشان داده که اگر 30 دقیقه قبل از غذا، استویا مصرف کنید می تواند به کاهش اشتها کمک کند و مانع از پرخوری شود.

دیابت و قند خون

یکی از مهم ترین خواص گیاه استویا، توانایی آن برای کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت می باشد. استویا یک جایگزین ایده آل برای شکر در افراد مبتلا به دیابت محسوب می شود.

ترکیب گلیکوئیدی استویوساید موجود در گیاه استویا هنگامی که تجزیه می شود، ذرات حاوی گلوکز را در روده بزرگ جذب کرده و مانع از ورود آن ها به جریان خون می شود و به این ترتیب به کاهش قند خون افراد مبتلا به دیابت کمک می کند.

مطالعات نشان داده که مصرف استویا به کاهش قند خون ناشتا کمک کرده و مقاومت به انسولین را در افراد دیابتی بهبود می بخشد.

جوان سازی پوست صورت

مقادیر بالای آنتی اکسیدان ها و ویتامین C موجود در گیاه استویا به رفع چین و چروک صورت کمک کرده و برای جوان سازی پوست صورت مفید می باشد.

درمان اگزما

استویا یکی از بهترین گیاهان دارویی برای درمان بیماری های پوستی از جمله اگزما می باشد، استفاده ی موضعی از گیاه استویا به عنوان یک استروئید عمل کرده و به درمان اگزما و خارش ناشی از آن کمک می کند.

 فشار خون

استویوساید موجود در گیاه استویا عملکرد رگ های خونی را بهبود می بخشد و به عنوان یک دیورتیک طبیعی با افزایش ادرار و در نتیجه افزایش دفع سدیم به کاهش فشار خون بالا کمک می کند.-

سرطان

مقادیر بالای آنتی اکسیدان های کورستین، کائمفرول و سایر ترکیبات گلیکوئیدی موجود در استویا برای پیشگیری از ابتلا به انواع سرطان از جمله سرطان پانکراس مفید هستند.

کلسترول خون و قلب

مطالعات داده که مصرف استویا می تواند باعث کاهش کلسترول و تری گلیسیرید بالای خون شده و خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را کاهش دهد.
مقادیر بالای آنتی اکسیدان های موجود در استویا برای پیشگیری از بیماری های قلبی و حمله ی قلبی مفید هستند.

کبد

گیاه استویا یک دیورتیک طبیعی است که به سم زدایی و پاک سازی بدن و کبد کمک کرده و برای درمان بیماری های کبد از جمله کبد چرب مفید می باشد.

پوکی استخوان

مطالعات نشان داده که استویا با افزایش متابولیسم کلسیم، به افزایش تراکم استخوان کمک کرده و برای درمان پوکی استخوان مفید است.

سلامت دهان و دندان

استویا یکی از بهترین مواد طبیعی است که به کاهش باکتری در دهان و پوسیدگی دندان ها کمک کرده و به عنوان یک افزودنی محبوب برای خمیر دندان و دهانشویه محسوب می شود.2

عوارض مصرف استویا

به گزارش FDA، میزان مجاز مصرف گلیکوزیدهای استویا برابر 4 میلی گرم به ازای هر یک کیلوگرم از وزن بدن است. استفاده از استویای بسیار خالص به عنوان شیرین کننده یا طعم دهنده ی غذا با عوارض جانبی همراه نیست. درحالیکه چندین مطالعه در چند دهه ی گذشته، عوارض جانبی بالقوه ای را برای استویا شناسایی کرده اند، اما اکثر این مطالعات بر روی حیوانات آزمایشگاهی انجام شده است و صحت بسیاری از آنان با آزمایشات بعدی رد شده است.

آسیب کلیوی

استویا یک دیورتیک، که سرعت خروج آب و الکترولیت ها از بدن را از طریق ادرار افزایش می دهد. از آنجائیکه کلیه ها مسئول فیلتر کردن و تولید ادرار هستند، محققان ابتدا تصور می کردند مصرف طولانی مدت استویا می تواند به کلیه ها آسیب وارد کند. مطالعات اخیر به این نتیجه رسیده اند که استویا ممکن است از تخریب کلیه ها جلوگیری کند. در مطالعه ای که در سال 2013 انجام شد محققان در یک آزمایشگاه دریافتند که استویا از رشد کیست در سلولهای کلیوی جلوگیری می کند.

فشارخون پایین

استویا به عنوان یک وازودیلاتور شناخته می شود و باعث گشاد شدن عروق و کاهش کلی فشار خون می شود. درحال حاضر محققان تنها جنبه های بالقوه مثبت استفاده از استویا را بررسی کرده اند. هر چیزی که به طور فعال فشارخون را کاهش می دهد می تواند بر اثر مصرف بیش از حد و یا طولانی مدت موجب بروز عوارض بهداشتی شود. افرادی که به فشارخون پایین مزمن مبتلا هستند، باید با پزشک خود در مورد استفاده ی دراز مدت از استویا مشورت کنند.3

پی نوشت:
1.www.delgarm.com
2.www.golemanoto.ir
3.www.shomanews.com