توصيه هايي از رهبر انقلاب در باب خودسازي و اخلاص
به سامان رسيدن اجتماع ارتباط تنگاتنگي با درست شدن اجزاء و افراد آن جامعه دارد. اخلاق اجتماعي و فردي هم از اين بحث مجزا نيست. مطلب پيش رو انتخاب هايي از رهنمودهاي مقام معظم رهبري در باب خودسازي است و البته اهميت نقش آن در ارتقا و تعالي افراد و جامعه.آدم هاي زيادي را ديده ايم که سعي مي کنند از بزرگان توصيه هايي اخلاقي بگيرند و فراروي زندگي شان قرار دهند. حالا اين توصيه ها، مرد ميدان باشيم و عمل کنيم.

گام اول
 

اولين و مهم ترين قدم خودسازي اين است که انسان به خود و به اخلاق و رفتار خود با نظر انتقادي نگاه کند؛ عيوب خود را با روشني و دقت ببيند و سعي در برطرف کردن آنها داشته باشد.

يک ساعت براي خدا
 

دعا کنيد نافله بخوانيد. توجه پيدا کنيد. متذکر باشيد . در شبانه روز يک ساعت را براي خودتان و خداي خودتان قرار بدهيد.[…]با خدا و با اولياي خدا و با ولي عصر عجل الله تعالي فرجه و ارواحنافداه، مانوس بشويد. با قرآن مانوس باشيد و در آن تدبر بکنيد.

مثل آيينه
 

عزيزان من! بايد با قرآن اُنس پيدا کنيد. زبان ما، زبان قرآن نيست. مي توانيم به ترجمه قرآن مراجعه کنيم، اما عمق يابي مضامين قرآني فقط با مراجعه به ترجمه نمي شود[…] با تدبر به دست مي آيد. با قرآن بايد مثل آينه مواجه شد؛ پاکيزه، براق و بي زنگار، ، تا قرآن در دل ما منعکس شود.

هر روز و هر روز
 

هر روز حتما قرآن بخوانيد. هر مقداري مي توانيد . آنهايي که ترجمه قرآن را مي فهمند، با تدبر به ترجمه نگاه کنند. آنهايي که ترجمه قرآن را نمي فهمند ، يک قرآن مترجم خوب-که الحمدلله زياد هم داريم-کنار دست شان بگذارند و به ترجمه آن نگاه کنند. ممکن است 10دقيقه صرف وقت کنيد و يک صفحه يا دو صفحه بخوانيد، اما هر روز بخوانيد.

حضور قرآن در ذهن
 

شما جوانان و نوجواناني که قرآن را فرا مي گيريد، اين را بدانيد که يک ذخيره مادام العمر براي انديشيدن و فکر کردن براي خودتان فراهم مي کنيد.[…] به موازات بالا رفتن سطح معلومات و پيشرفت علمي، از آيا ت قرآن که در حافظه و ذهن شما قرار دارد، بيشتر استفاده مي کنيد. حضور قرآن در ذهن انسان، نعمت بسيار بزرگي است .[…]انس با قرآن در دوران کودکي و نوجواني، تا دوران نوجواني، يک نعمت بسيار بزرگ است.

اگر اهل دعا باشيم
 

زمان را قدر بدانيد[…] فرصت دعا را مغتنم بشماريد . خداي متعال اين دعاها را مستجاب خواهد کرد و خواسته ها برآورده خواهد شد. جامعه ما اگر جامعه تقوا و دعا و معنويت باشد، بسياري از مشکلات مادي او هم قطعا برطرف خواهد شد.

همت بلند دار!
 

در دعا همت بلند داشته باشيد. درخواست هاي بزرگ بکنيد . سعادت دنيا و آخرت را بخواهيد[…] براي خداي متعال اينها چيزي نيست . عمده اين است که شما به معناي حقيقي کلمه و با همين شرايط طلب کنيد. خداي متعال اين طلب را اجابت خواهد کرد. گاهي هم انسان نمي داند کاري که انجام گرفت، اجابت دعاي او بوده. خود انسان غافل است.

نقدترين دستاورد
 

دعا مخصوص وقت گرفتاري نيست؛ هميشه بايد دعا کرد. بعضي خيال مي کنند وقتي گرفتاري و مصيبت و بلايي بود، بايد دعا کرد[…]به تعبير يکي از روايات، صداي خود را براي فرشتگان در ملکوت اعلي آشنا کنيد. دعا هميشه لازم است.[…]بزرگ ترين فايده دعا[…] ايجاد رابطه با خداي متعال و احساس محبت و شوق به تقرب به پروردگار عالم [است].

باز بخواهيد و بخواهيد
 

يکي از شرايط استجابت دعا اين است که آن را با توجه مطرح کنيم. گاهي لقلقه زبان، جملاتي چون«خدايا ما را بيامرز، «خدايا به ما سعه رزق بده» و «خدايا قرض ما را ادا کن» است. 10سال انسان اين گونه دعا مي کند، اصلا مستجاب نمي شود. بايد تضرع کنيد و جدي بخواهيد. بايد از خداي متعال با الحاح بخواهيد . باز بخواهيد و باز بخواهيد. در اين صورت البته خداي متعال دعاها را مستجاب خواهد کرد.

اقبال استجابت
 

در دعا، طلب کردن و خواستن از خداي متعال و حقيقتا مطالبه کردن لازم است. اين دعا مستجاب مي شود. اگر عمل و تلاش در راه اهداف بزرگ، همراه اين دعا باشد، اقبال استجابت اين دعا واقعا بيشتر است. آن وقتي که دعا استمرار پيدا کند، حتما اقبال استجابت در اين دعا بيشتر است. اگر ديده شد که يک دعا چند بار تکرار گرديد و مستجاب نشد، نبايد مايوس شد؛ به خصوص در مسائل بزرگ، به خصوص در مسائل مربوط به سرنوشت انسان و سرنوشت کشور و سرنوشت ملت ها. چون گاهي طبيعت کارهاي بزرگ چنين است که تحققش زمان مي طلبد.

بين خود و خدا
 

يکي از ويژگي ها که بسيار مهم است تا براي خودسازي[…]«اخلاص» است. اخلاص عبارت است از کار را خالص انجام دادن و اين که کاري را مغشوش انجام ندهيم […] خالص بودن عبادت و خالص بودن عمل، اين است که براي خدا باشد[…] بسياري از عبادات يا اغلب عبادات، آن روابطي که بين خود انسان و خداست-ذکر، توجه، دعا، نافله، شب زنده داري، سحرخيزي، احسان و کارهاي نيک-بايد بين خود انسان و خدا بماند.

پولادين خواهيد شد اگر…
 

در درجه اول، جوان دانشجو و دانش آموز بايد خودسازي کند. خودتان را با تربيت ديني بسازيد. امور تربيتي خوب است. معلم تربيتي خوب است. گوينده تربيتي خوب است، اما آن کسي که از درون خود، موعظه کننده و تربيت کننده اي نداشته باشد، -واعظ مِن نَفسِهِ-اين تربيت ها به کارش نمي آيد. خودتان را بسازيد، با نفس مبارزه کنيد، اجراي حکم الهي را در محدوده شخص خودتان بزرگ بشماريد و به نماز، به توجه به خدا، به دعا و به توکل اهميت بدهيد. اين شما را پولادين خواهد کرد.

خاک ريزهايتان را محکم کنيد
 

مراقب باشيد. مواظب باشيد و خاک ريزهايتان را محکم کنيدتا دشمن نتواند در سنگرهاي شما نفوذ کند. با اين روحيه ايماني و استوار است که مي توانيد شاخ استعمار را بشکنيد و اسلحه را از دستش بگيريد تا ملت تان بتواند نفسي بکشد، تا بتوانيد کشور را بسازيد.

شکستن آن بت
 

ما بايد سعي کنيم که روح بندگي را در خودمان زنده نماييم. بندگي، يعني تسليم در مقابل خدا، يعني شکستن آن بتي که در درون ماست. اگر ما بتوانيم اين من دروني، اين هواي نفس، اين فرعون باطني، اين شيطاني را که در درون ماست ، مهار کنيم، يا اقلا قدري مهار کنيم، همه امور اصلاح خواهد شد.

حتي بند کفش
 

چيزي را که خدا مي دهد، قبلا بايد از خدا بخواهيم. چرا بخواهيم؟[…] که به حوائج و عجز و حقارت و تهي دستي خودمان توجه پيدا کنيم[…] اگر خداي متعال کمک نکند،[…]همان بند کفش هم به دست ما نخواهد رسيد. هر چيز را از خدا بخواهيد؛ حتي بند کفش را، حتي کوچک ترين اشياء را و حتي قوت روزانه خود را.

بدترين درد
 

برادران غفلت نکنيم . بزرگ ترين عذاب خدا بر يک ملت اين است که آن ملت غافل بشوند. بدترين درد براي يک جامعه، غفلت آن جامعه است. از خدا غافل نشويم.

بالاترين خطر
 

اگر بخواهيم استغفار-اين نعمت الهي -را به دست بياوريم، دو خصلت را بايد از خودمان دور کنيم، يکي غفلت و ديگري غرور. غفلت، يعني انسان به کلي متوجه و متنبه نباشد که گناهي از او سرمي زند.[…] غفلت، دشمني بسيار عجيب و خطر بزرگي است. شايد واقعا براي انسان هيچ خطري بالاتر و هيچ دشمني بزرگ تر از غفلت نباشد.

منتظر حقيقي
 

بزرگ ترين وظيفه منتظران امام زمان اين است که از لحاظ معنوي و اخلاقي و عملي و پيوندهاي ديني و اعتقادي و عاطفي با مؤمنين و همچنين براي پنجه درافکندن با زورگويان، خود را آماده کنند. کساني که در دوران دفاع مقدس ، سر از پا نشناخته در صفوف دفاع مقدس شرکت مي کردند. منتظران حقيقي بودند. کسي که وقتي کشور اسلامي مورد تهديد دشمن است، آماده دفاع از ارزش ها و ميهن اسلامي و پرچم برافراشته اسلام است، مي تواند ادعا کند که اگر امام زمان(عج)بيايد، پشت سر آن حضرت در ميدان هاي خطر قدم خواهد گذاشت.[…] کسي که در انتظار آن مُصلح بزرگ است ، بايد در خود زمينه هاي صلاح را آماده سازد و کاري کند که بتواند براي تحقق صلاح بايستد.

ما عزيزتر نيستيم
 

من و شما پيش خداي متعال عزيزتر نيستيم از کساني که قبل از ما بودند و از کساني که بعد از ماخواهند آمد؛ مگر اين که عملمان خوب باشد و تقوايمان بيشتر از آن ها باشد. اين را توجه داشته باشيد. اگر تقواي بيشتري به خرج داديم، از خودمان بيشتر مراقبت کرديم، بهتر کار کرديم، بهتر به وظايف مان عمل کرديم، به قانون بيشتر احترام گذاشتيم و در جهت اين اهداف، بيشتر پيش رفتيم، پيش خداي متعال عزيزتر خواهيم بود.

فقط صورت سازي نباشد
 

در مراسم مذهبي به روح مراسم توجه کنيد. فقط صورت سازي نباشد؛ انسان شعري بخواند اشکي بگيرد يا بريزد. روح دعا و نماز عبارت است از ارتباط با خدا، آشنا شدن با خدا، بهره بردن از معنويت، پاکيزه کردن و پيراستن روح و پالايش کردن ذهن از وسوسه ها. نماز را با توجه و اول وقت بخوانيد. تحجر بد است . فکر نکردن در لايه هاي زيرين ظواهر، عيب بزرگي است. مواظب باشيد به اين عيب دچار نشويد.

هم پاي دانايي
 

توصيه مي کنم که به عمق ها توجه کنيد و ان را بطلبيد؛ از ظواهر هم دست نکشيد . اين خطاست که کسي خيال يا توهم کند که بايد باطن را درست کرد ، ظاهر مهم نيست؛ نه خير، همين ظاهر انسان را به وادي هاي گوناگوني مي کشاند. ظاهر ديني، ظاهر اسلامي، پاي بندي به تعبد ديني، همين مجالس دعا، همين مجالس توسل به ائمه عليهم السلام لازم است ، منتها همه اين ها را با دانايي همراه کنيد.

قدر جواني
 

مهم ترين مظهر قدرداني از جواني همين است که از اين صفا و نورانيت و از اين ناآلودگي و پيراستگي طبيعي انسان جوان استفاده کنيد و خود را در زمينه هاي تزکيه و اخلاق پيش ببريد. اين ان شاء الله ذخيره همه زندگي شما خواهد شد. راهش هم رعايت دو نکته است؛ ذکر و توبه. ذکر يعني ياد. ياد در مقابل غفلت است؛ غفلت از خدا، غفلت از وظيفه و مسؤوليت، غفلت از هنگام حساس مواجهه با مأموران الهي در عالم ملکوت، عالم بعد از عبور از جسمانيت و محاسبه بزرگ انسان در مقابل خدا در قيامت. اين يادها تعيين کننده است.[…] نکته ديگر توبه است. ممکن است کسي بگويد ما که جوانيم و هنوز عمري از ما نگذشته که مثل شما گناه زيادي کرده باشيم و محتاج توبه باشيم. نه،اين درست نيست؛ توبه وظيفه هميشگي انسان است، پاک ترين انسان ها هم بايد توبه کنند.
منابع:
1. خطبه هاي نماز عيد سعيد فطر80/9/25
2. ديدار با مسؤولان و کارگزاران نظام 70/5/23
3. ديدار با قاريان قرآن کريم 1384/07/14
4. ديدار با اعضاي هيات دولت 84/6/8
5. ديدار جمعي از حافظان و قاريا ن قرآن نونهال و نوجوان کشور 1380/06/28
6. خطبه هاي نماز جمعه تهران 1377/10/04
7. خطبه نماز جمعه 84/7/29
8. خطبه نماز جمعه 84/7/29
9. خطبه هاي نماز جمعه تهران 73/11/28
10. خطبه هاي نماز جمعه تهران 1377/10/4
11. روز اول ماه مبارک رمضان71/12/4
12د. يدار با گروهي از دانشجويان و دانش آموزان 70/8/15
13. در اجتماع مردم مشهد و زائران امام رضا(ع)در روز عيد فطر1371/01/15
14. ديدار با اقشار مختلف مردم در آخرين روز ماه رمضان 69/2/26
15. خطبه هاي نماز جمعه تهران1373/11/28
16. در ديدار اعضاي هيأت دولت84/6/8
17. خطبه هاي نماز جمعه تهران1373/11/28
16.در ديدار اعضاي هيأت دولت 84/6/8
17. خطبه هاي نماز جمعه تهران1375/10/28
18. ديدار با مردم به مناسبت نيمه شعبان در مصلاي تهران81/7/30
19. ديدار با علما و روحانيون در آستانه ماه مبارک رمضان 1376/10/3
20. در ديدار دانشجويان و اساتيد دانشگاه هاي استان کرمان1384/2/19
21. ديدار با دانشجويان و استادان دانشگاه هاي استان کرمان1384/2/19
22. ديدار با دانشجويان دانشگاه شهيد بهشتي 82/2/22
نشريه همشهري آيه