درماتیت استازیس

درماتیت استازیس یک بیماری با دوره طولانی است که باعث ایجاد التهاب، زخم و خارش پوست در قسمت پایینی پاها می شود. این بیماری اغلب افرادی که دچار بیماری های زمینه ای که جریان خون در پاها هستند را تحت تأثیر قرار می دهد. به عنوان مثال افراد مبتلا به بیماری های مثل نارسایی مزمن وریدی، واریس، ترومبوز ورید عمقی (DVT) و نارسایی احتقانی قلبی بیش از دیگران در معرض ابتلا به این بیماری هستند.

البته این بیماری نام های دیگری نیز داشته و به آن درماتیت گرانشی، درماتیت استازی وریدی، اگزمای وریدی یا اگزمای واریس نیز گفته می شود. بر اساس آمار اعلام شده توسط انجمن ملی درماتیت، این بیماری بیشتر افراد بالای 50 سال بروز پیدا کرده و نسبت ابتلای آن در زنان بسیار بیشتر از مردان است.

درماتیت استازیس نوعی التهاب پوستی است که در افراد با گردش خون ضعیف ایجاد می شود. این بیماری اغلب قسمت های پایینی پا را درگیر می کند، زیرا به علت گرانش زمین معمولاً خون در قسمت های پایینی پا جمع می شود.

وقتی خون در رگ های پاهای پایینی شما جمع شده یا فشار در آن قسمت ها افزایش می یابد، فشار روی رگ ها نیز بیشتر خواهد شد. افزایش فشار به مویرگ های شما که رگ های خونی بسیار کوچکی هستند آسیب رسانده و در نتیجه این آسیب به پروتئین اجازه می دهد تا به درون بافت های فرد نشت پیدا کند. این نشت منجر به تشکیل لخته های خونی، تجمع مایعات و پروتئین ها در پای فرد و در نتیجه تورم و التهاب پاها خواهد شد.

افراد مبتلا به درماتیت استازیس معمولاً پاهای متورم و زخم های باز داشته یا پوست شان قرمز و خارش دار خواهد شد.1
 

علل شایع درماتیت استازیس

ضعف گردش خون سبب ایجاد درماتیت استازیس می‌شود. به طور معمول ضعف گردش خون نتیجه یک اختلال مزمن یا درازمدت موسوم به نارسایی وریدی است. نارسایی وریدی هنگامی ایجاد می‌شود که وریدها در برگشت دادن خون به قلب دچار مشکل می‌شوند.

سوپاپ‌ها یا دریچه‌های یک‌طرفه‌ای در وریدهای ساق پا وجود دارد که باعث ادامه جریان خون در مسیر درست که به سمت قلب است، می‎شود. در مردم دچار نارسایی وریدی این دریچه‎ها ضعیف می‌شوند. این ضعف به جای برگشت دادن خون به سمت قلب باعث برگشت جریان خون به پا و برکه شدن آن در ناحیه ساق پا می‎گردد. برکه خون مورد اشاره همان علتی است که سبب درماتیت استازیس می‎شود.

وریدهای واریسی و نارسایی احتقانی قلب نیز باعث ایجاد ورم پا و درماتیت استازیس می‎شوند.

اغلب اختلالات مسبب درماتیت استازیس به طور معمول با افزایش سن همراهند. به هر حال، چند علت دیگر نامرتبط به سن شامل موارد زیر نیز مطرح است:

• جراحی، مثل استفاده از ورید پا برای جراحی بای‌پس

• ترومبوز ورید عمقی در ناحیه ساق پا

• آسیب تروماتیک ناحیه ساق پا.2

علایم درماتیت استازیس

علایم درماتیت استازیس شامل موارد زیر است:

• تغییر رنگ پوست

• خارش

• فلس مانند شدن پوست

• اولسر

فرد مبتلاء ممکن است دچار علایم عدم کفایت وریدی شامل موارد زیر شود:

• ورم پا

• درد ماهیچه

• فروافتادگی ماهیچه

• درد مبهم یا احساس سنگینی در ناحیه ساق پا که در حالت ایستاده تشدید می‌شود

در مراحل اولیه درماتیت استازیس ممکن است پوست ناحیه ساق پا نازک شود. پوست در عین حال ممکن است دچار خارش گردد اما باید از خارش دادن آن خودداری شود. خارش دادن یا خراشیدن پوست می‌تواند به ترک برداشتن آن و نشت مایعات منجر گردد.

به مرور زمان، این تغییرات می‎توانند حالت دایمی به خود بگیرند. پوست در نهایت زمخت و زبر شده یا به رنگ قهوه‎ای تیره درمی‎آید. این وضعیت زیر عنوان لیپودرماتواسکلروزیس شناخته می‌شود. پوست در عین حال ممکن است حالت برجسته و توده شده پیدا کند.

در مرحله نهایی درماتیت استازیس پوست پاره شده و اولسر یا زخم ایجاد می‎شود. اولسرهای ناشی از درماتیت استازیس به طور معمول در قسمت داخلی قوزک پا بروز می‌کنند.2
 

عوامل خطر درماتیت استازیس

چندین عامل شناخته شده وجود دارد که می تواند خطر ابتلا به درماتیت استازیس را در فرد افزایش دهد.

این عوامل شامل موارد زیر می شود:

زن بودن

داشتن سن بالای 50 سال

چاقی یا داشتن اضافه وزن

هر شرایط یا بیماری که گردش خون فرد را تحت تأثیر قرار دهد.

فشار خون بالا

بیماری کلیوی

بارداری و زایمان

ایستادن یا نشستن به مدت طولانی

نداشتن ورزش کافی.1
 

چه موقع به دکتر خود مراجعه کنید

در صورت مشاهده تورم پا یا علائم درماتیت استازیس ، به پزشک خود مراجعه کنید ، به ویژه اگر علائم شامل موارد زیر باشد:

درد

سرخی

زخم یا زخم باز

زهکشی چرک مانند.3
 

چگونه درماتیت استاز تشخیص داده می شود؟

برای تشخیص درماتیت استازیس ، پزشک شما پوست پاهای شما را از نزدیک بررسی می کند. پزشک شما همچنین ممکن است سونوگرافی داپلر وریدی را تجویز کند. این یک آزمایش غیرتهاجمی است که از امواج صوتی برای بررسی جریان خون در پاهای شما استفاده می کند.3

درمان درماتیت استازیس

این بیماری با استفاده از دارو یا شیوه های دیگر درمانی کاملاً بهبود نخواهد یافت. در حقیقت هدف از درمان درماتیت استازیس، تسکین علائم، بهبود گردش خون و جلوگیری از پیشرفت این بیماری است. به طوری فرایند درمان این بیماری می تواند شامل موارد زیر باشد:

خوابیدن و بالا قرار دادن پاها

بالا بردن پاها به مدت 15 دقیقه یک بار در هر 2 ساعت

استفاده از آنتی هیستامین ها برای رفع خارش پوستی به وجود آمده

پوشیدن جوراب های فشرده سازی برای تقویت گردش خون و رفع تورم

استفاده از آنتی بیوتیک ها و پانسمان های ویژه برای درمان زخم های عفونی

استفاده از نرم کننده ها برای مرطوب کردن و محافظت از پوست در برابر علائم بیماری

مصرف داروها برای کاهش درد و کاهش تورم مانند داروهای کورتیکواستروئیدها یا مهارکننده های موضعی کلسینورین

همچنین پزشک فرد را برای تشخیص بیماری های زمینه ای که ممکن است در درماتیت استازیس نقش داشته باشد مورد بررسی قرار خواهد داد. برای افراد دارای اضافه وزن، پزشک معالج راه کارهایی برای کاهش وزن ارائه خواهد کرد، زیرا با کم کردن وزن میزان فشار وارد شده به رگ های پا کاهش خواهد یافت.3
 

عوارض جانبی درماتیت استازیس

در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع بیماری درماتیت استازیس، علائم این بیماری شدت گرفته و می تواند منجر به بروز عوارض جانبی زیر شود:

آبسه ها

زخم های مزمن پا

زخم های پا که بهبود نمی یابد.

عفونت استخوان که به پوکی استخوان معروف است.

سلولیت، که یک عفونت باکتریایی در لایه های عمیق پوست است.1
 

پیشگیری از درماتیت استازیس

درماتیت استازیس به طور معمول نتیجه یک بیماری مزمن مثل نارسایی احتقانی قلب است بنابراین پیشگیری از آن در صورت ابتلاء فرد به بیماری مورد اشاره مشکل خواهد بود.

به هر حال مردم می‌توانند ریسک مورد بحث را از طریق پیشگیری از ورم در ساق پا (ادم پیرامونی یا ادم محیطی) که باعث آن می‌شوند، کاهش دهند.

در عین حال امکان کاهش ریسک به واسطه اقدام به ورزش وجود دارد. ورزش راه بسیار کارآمدی برای بهبود گردش خون و کاهش میزان چربی خون است. کاهش میزان نمک مصرفی نیز در این مورد کمک کننده خواهد بود.2

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.mehrinmednews.com
3.www.bazaak.ir