بر اساس آموزه های قرآنی چنانکه در تفسیر نمونه هم آمده است «فسق» خروج از اطاعت و فرمان خدا و «ظلم» ، «ستم بر خویشتن» آمده که ریشه و بنیاد ظلم سه گانه یادشده به ظلم به نفس برمی گردد یعنی همه گناهان در این صورت ریشه در خود انسان دارد که در اثر عدم معرفت به خود و خدا و عدم مسئولیت پذیری در برابر خویشتن و خداوند صورت می گیرد و «فسق» نیز که خارج کرده هسته خرما از پوسته آن در لغت عرب معنا شده و «فاسق» کسی است که چنین کاری کرده و هسته را از پوسته خارج می نماید و در اصطلاح یعنی کسانی که از هسته اصلی و مرکز وجود خویشتن یعنی «فطرت» خارج شده اند و در حقیقت از فطرت توحیدی و خداشناسانه و خداگرایانه خویش فاصله گرفتند لذا در واقع و جهان خارج همه پیامدها و لوازم «فسق و ظلم» و ریشه های معرفتی-اخلاقی و رفتاری آن به یک چیز برمی گردد و آن هم به «خود انسان» و اگر در تفسیر نمونه بحث دو جانبه گناه را مطرح کرد. 1. مربوط به پروردگار 2. مربوط به انسان بیانگر چند نکته محوری و قابل تأمل است.
الف) انسان در هر حال تحت حاکمیت و قدرت مطلقه خداوند است.
ب) خدا انسان را مرید و مختار آفرید تا یکی از دو راه گناه یا ثواب و صواب را بپذیرد و راهنمایی های لازم را انجام داده است.
ج) انسان در نهایت مسئول اعمال و رفتارهای خویش است زیرا عقل و اراده داشته و هدایت های تشریعی نیز شامل حال او شده است و حجت بر او تمام گشته است.
د) گناه اولا و بالذات و بالاصاله به انسان گناهکار اهل فسق و ظلم است برمی گردد و ثانیا و بالعرض و بالتبع به خداوند مثل تاریکی و نسبت آن به خورشید که تا خورشید نباشد تاریکی و سایه معنا ندارد لذا اسناد تاریکی مثلا به دیوار حقیقی و به خورشید مجازی است و اسناد گناه به انسان حقیقی و به خدا مجازی است که فرمود حسنه از خدا و سیئه از خود انسان و همه از خداست چرا که حسنه به خدا به صورت حقیقی و به انسان به مجازی و سیئه به خدا مجازی و به انسان حقیقی نسبت داده می شود و … و لذا این حدیث نه تنها گناهان بلکه اعمال حسنه نیز دو جنبه دارد، جنبه ایی به خدا و جنبه ای به انسان.
ه) خداوند که در صدد مجازات گناهکاران است خواه ظالمان و خواه فاسقان در اثر و به علت فسق و ظلم آنان، مجازاتشان می کند و جنبه مجازات گناهان به خدا و جنبه خود و نفس گناهان به انسان برمی گردد.
الف) انسان در هر حال تحت حاکمیت و قدرت مطلقه خداوند است.
ب) خدا انسان را مرید و مختار آفرید تا یکی از دو راه گناه یا ثواب و صواب را بپذیرد و راهنمایی های لازم را انجام داده است.
ج) انسان در نهایت مسئول اعمال و رفتارهای خویش است زیرا عقل و اراده داشته و هدایت های تشریعی نیز شامل حال او شده است و حجت بر او تمام گشته است.
د) گناه اولا و بالذات و بالاصاله به انسان گناهکار اهل فسق و ظلم است برمی گردد و ثانیا و بالعرض و بالتبع به خداوند مثل تاریکی و نسبت آن به خورشید که تا خورشید نباشد تاریکی و سایه معنا ندارد لذا اسناد تاریکی مثلا به دیوار حقیقی و به خورشید مجازی است و اسناد گناه به انسان حقیقی و به خدا مجازی است که فرمود حسنه از خدا و سیئه از خود انسان و همه از خداست چرا که حسنه به خدا به صورت حقیقی و به انسان به مجازی و سیئه به خدا مجازی و به انسان حقیقی نسبت داده می شود و … و لذا این حدیث نه تنها گناهان بلکه اعمال حسنه نیز دو جنبه دارد، جنبه ایی به خدا و جنبه ای به انسان.
ه) خداوند که در صدد مجازات گناهکاران است خواه ظالمان و خواه فاسقان در اثر و به علت فسق و ظلم آنان، مجازاتشان می کند و جنبه مجازات گناهان به خدا و جنبه خود و نفس گناهان به انسان برمی گردد.