در منابع تاریخی چه اطلاعاتی از عباد (عیاض) بن ابی‌ مهاجر جهنی که روز عاشورا در رکاب امام حسین(ع) به شهادت رسید، وجود دارد؟

یکی از افرادی که توانست روز عاشورا در مکتب انسان‌ساز امام حسین(ع) به فیض شهادت برسد، و نام خود را در میان شهدای کربلا ثبت نماید، عباد بن ابی ‌مهاجر جهنی است.[1] شیخ طوسی از او با نام عیاض بن ابی‌ مهاجر یاد کرده است.[2] که به دلیل تشابه دو نام «عباد» و «عیاض» به ویژه در نگارش‌های کوفی بدون نقطه، ممکن است این هر دو نام ناظر به یک نفر باشند.

به اطلاعات بیشتری از ایشان در منابع کهن دست نیافتیم و نامی از وی در زیارت‌‌نامه‌ی شهدای کربلا ثبت نشده است.

برخی از تاریخ نویسان معاصر نام وی را عبّاد بن مهاجر بن ابی‌ مهاجر ذکر کرده‌‌اند.[3] و در منبع متأخری دیگر – بدون ذکر مستند – گزارش شده که این شهید در منطقه‌ی جهینه[4] به امام(ع) پیوست[5] و در این راه ثابت‌قدم باقی ماند و در حملات اول به شهادت رسید.[6]

[1]. رسان، فضیل بن زبیر، تسمیة من قتل مع الحسین ع‏، ص 155، قم، آل البیت‏، چاپ دوم‏، 1406ق؛ محلی، حمید بن احمد، الحدائق الوردیة فی مناقب الأئمة الزیدیة، مصحح، محطوری، مرتضی بن زید، ج 1، ص 211، صنعا، مکتبة بدر، چاپ اول، 1423ق.

[2]. شیخ طوسی، محمد بن حسن، الابواب(رجال طوسی)، محقق، مصحح، قیومی اصفهانی، جواد، ص 103، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ سوم، 1427ق.

[3]. سماوی، شیخ محمد بن طاهر، ابصار العین فی أنصار الحسین(ع)‏، ص 201، قم، دانشگاه شهید محلاتی‏، چاپ اول، 1419ق. 201

[4]. جهینه آبگاهی در نزدیکی مدینه است که آب از آن‌جا به ینبع، مدینه و اطراف سرازیر می‌‌شود؛ ر. ک: الحسینی الحائری الشیرازی، سید عبدالمجید، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین ع و اصحابه‏، ص 459، قم، زمزم هدایت‏، بی‌تا.

[5]. تسمیة من قتل مع الحسین ع‏، ص 155.

[6]. ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین ع و اصحابه‏، ص 459،