دعبل خزاعی کیست؟

«دعبل بن علی بن رزین بن عثمان بن عبدالله بن بدیل بن ورقاء خزاعی کوفی»، شاعری بلیغ و سخنوری ادیب و دانشمندی والامقام بوده که عمر خود را در مدیحه سرائی و ذکر فضایل اهل بیت عصمت و طهارت»علیهم السلام« و دفاع از حریم مقدّس ولایت سپری کرده است. مرحوم شیخ طوسی و مرحوم نجاشی او را از یاران حضرت رضا»علیه السلام« به شمار آورده و در کتب رجال خویش، وی را به غایت ستوده اند. دعبل برخلاف بیشتر شاعران، شخصیّتی شجاع و منیع الطبع داشته که چون می خواسته در هجو کسی شعری گوید، از مقام او باکی نداشته است; چنان که رشید و مامون. معتصم و واثق و دیگران را هجو کرد و سرانجام به دست معتصم به قتل رسید و چون کسی را به شعر خویش مدح و ستایش می کرد از خفقان روزگار واهمه ای نداشت; چنان مدایح او درباره اهل بیت پیغمبر»علیهم السلام« آن هم در حکومت بنی عبّاس بزرگترین گواه بر این مدّعاست. خود او می گفته:«پنجاه سال است که چوبه دار خود را بر دوش دارم و کسی را نمی یابم که مرا بر آن کشد.»او به سال 148ق. در کوفه متولّد و سپس در بغداد ساکن شد و به سال 264ق. در طیب(شهری میان واسط و اهواز) و به نقلی در شوش به سَمّ معتصم عبّاسی به قتل رسید.
از جمله قصاید دعبل، قصیده مشهور «مدارس آیات» است که در مدح حضرت رضا»علیه السلام« سروده است. این قصیده مشتمل بر حدود صدوبیست بیت است.