عصراسلام: شایعترین علت التهاب گلو (فارنژیت) عفونت ویروسی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا است. التهاب ناشی از ویروس به خودی خود برطرف میشود. استرپتوكوک (عفونت استرپتوكوكی) كه نوع متفاوتی از التهاب ناشی از باكتری است، برای جلوگیری از عوارض به درمان با آنتی بیوتیک نیاز دارد. دلایل دیگر شایع آن ممکن است به درمان پیچیدهتری نیاز داشته باشد.
وقتی گلو تحریک، ملتهب، خراشیده، دردناک یا خیلی خشک است، التهاب گلو یا فارنژیت نامیده میشود. گلو میتواند به دلیل عفونت باکتریایی یا ویروسی، آلرژی یا تحریک کنندهها، ریفلاکس اسید، استفاده بیش از حد از صدا و فشار یا حتی خوابیدن با دهان باز برای مدت طولانی، دردناک باشد. درد ممکن است هنگام بلعیدن شدیدتر باشد.
بسته به اینکه چه چیزی باعث التهاب گلو و درد میشود، اغلب میتوانید با نوشیدن مایعات گرم یا مصرف قرصهای گلو، درد و التهاب را تسکین دهید. التهاب ناشی از عفونت ویروسی معمولاً پس از چند روز استراحت به خودی خود برطرف میشود. به عفونت و التهاب گلو ناشی از باکتری، گلودرد استرپتوکوک گفته میشود. پزشک میتواند برای از بین بردن باکتریها آنتی بیوتیک تجویز کند.
علت بیماری فارنژیت
ویروسهایی که باعث سرماخوردگی و آنفولانزا میشوند نیز بیشتر التهاب گلو ایجاد میکنند. کمتر اوقات، عفونتهای باکتریایی باعث گلودرد و التهاب میشوند.
بیماریهای ویروسی که باعث فارنژیت میشوند، عبارتند از:
• سرماخوردگی
• آنفلوانزا
• مونو (مونو نوکلئوز)
• سرخک
• آبله مرغان
• ویروس کرونا (COVID-19)
• کروپ (خروسک)، یک بیماری شایع دوران کودکی است که با سرفههای سخت مشخص میشود.
عفونتهای باکتریایی
تعدادی از عفونتهای باکتریایی میتوانند باعث التهاب گلو شوند. شایعترین آن استرپتوکوک گروه A است که باعث گلودرد و التهاب استرپتوکوک میشود.
علل دیگر فارنژیت
سایر دلایل گلودرد عبارتند از:
آلرژی به حیوانات خانگی، کپکها، گرد و غبار و گرده گل میتوانند باعث فارنژیت شوند. مشکل ممکن است با چندین قطره بعد از عمل که میتواند گلو را تحریک و ملتهب کرده، پیچیده تر شود.
خشکی هوای داخلی باعث میشود گلو احساس خشن بودن و خراش داشته باشد. نفس کشیدن از طریق دهان، اغلب به دلیل گرفتگی مزمن بینی، همچنین میتواند باعث گلودرد، خشک و التهاب شود.
مواد تحریک کننده آلودگی هوا در فضای باز و آلودگی محیط داخلی مانند دود تنباکو یا مواد شیمیایی میتوانند باعث فارنژیت مزمن شوند. جویدن تنباکو، نوشیدن الکل و خوردن غذاهای پرادویه نیز همچنین میتوانند گلو را تحریک کنند.
کشیدگی عضله با فریاد زدن، بلند صحبت کردن یا صحبت طولانی مدت بدون استراحت میتواند عضلات گلو را تحت فشار قرار دهد.
بیماری ریفلاکس معده (GERD)، نوعی اختلال در سیستم گوارشی است که در آن اسیدهای معده در لوله غذا (مری) بالا میروند.
علائم فارنژیت
دوره نهفتگی یا کمون بیماری بین دو تا پنج روز است. علائم فارنژیت معمولا تحت شرایط مختلف، متفاوت است. علاوه بر درد، خشکی یا خارش گلو، یک سرماخوردگی یا آنفولانزا می تواند دارای علائم زیر باشد:
• عطسه کردن
• آبریزش بینی
• سردرد
• سرفه
• خستگی
• بدن درد
• لرز
• تب (تب خفیف در سرماخوردگی و تب شدیدتر در آنفولانزا)
طول دوره سرایت یبماری به شرایط شما بستگی دارد. اگر مبتلا به عفونت ویروسی باشید، تا زمانی که تب شما قطع نشود بیماری شما مسری خواهد بود. اگر شما گلودرد استرپتوکوکی داشته باشید، بیماری شما ازشروع آن تا زمانی که ۲۴ ساعت آنتی بیوتیک مصرف کنید مسری خواهد بود.
سرماخوردگیهای معمولی به طور میانگین کمتر از ۱۰ روز طول میکشند. علائمی مانند تب ممکن است بین سه تا پنج روزادامه داشته باشد. اگر فارنژیت با ویروس سرماخوردگی همراه باشد، می توانید انتظار داشته باشید که علائم شما تا انتهای مدت زمان بیماری ادامه داشته باشد.
درمان فارنژیت
غرغره چای غلیظ گرم یا سرد یا محلول آب نمک.
از یک دستگاه مرطوب کننده یا بخار آب سرد برای مرطوب کردن هوای اتاق استفاده کنید. این کار می تواند احساس خشکی و گرفتگی گلو را کاهش دهد.
در صورت تورم دردناک غدد لنفاوی گردن ، از کمپرس آب گرم حداقل ۴ بار در روز هربار ۳۰-۲۰ دقیقه استفاده کنید.
اگر در طی این عمل، گرمای کمپرس حفظ گردد ، موثر تر خواهد بود. مراقب پوستتان باشید که نسوزانید.
مسواک خودرا عوض کنید. چون ممکن است میکروب های عامل عفونت در لابه لای پرز های آن مستقر گردند.
تا برطرف نشدن عفونت از حوله یا ظرف غذای مشترک استفاده نکنید.
در صورت خفیف بودن ناراحتی، مصرف داروهای بدون نسخه نظیر استامینوفن توصیه میشود.
مصرف مایعات را افزایش دهید. روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشید.
اگر بلع غذاهای جامد باعث درد میشود، تا چند روز از مایعات یا غذاهای نرم استفاده کنید.
فراموش نکنید که برای مقابله با عفونت های باکتریایی یا قارچی، جلوگیری از عوارض قلبی وکلیوی فارنژیت، باید حتما دورهی درمان را به پایان برسانید.
هم چنین از دادن آسپرین به کودکان برای هرگونه بیماری ویروسی خودداری کنید.
پیشگیری
از تماس نزدیک با فرد دچار گلودرد دوری کنید.
انجام به موقع واکسیناسیون از جمله واکسن دیفتری
رعایت بهداشت فردی و استفاده از لوازم شخصی مانند حوله، مسواک و..
استفاده از دهان شویههای تجاری آماده یا محلول آب نمک هرشب قبل از خواب.
در صورت بروز موارد زیر به پزشک خود مراجعه کنید:
اختلال بلع یا تنفس
تب و سردرد شدید
ترشحات غلیظ بینی
سرفه همراه با خلط سبز ، زرد ، قهوهای یا خونی
بثورات پوستی
ادرار تیره رنگ
درد قفسه سینه
منابع: مجله رسا، شفاآنلاین