رابطه قرآن و ماه رمضان چگونه است و چرا این ماه «بهار قرآن» نامیده شده است؟

با استفاده از آیات و روایات، به روشنى ثابت مى شود: روزه اگر چه عبادت مهمى است و داراى ثواب بسیار است؛ اما مقدمه اى براى رسیدن به مرحله تقوا است: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ کَما کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ»؛ بقره(2)، آیه 183.؛ «اى کسانى که ایمان آورده اید! روزه بر شما مقرر شده است، همان گونه که بر کسانى که پیش از شما [ بودند] مقرر شده بود، باشد که پرهیزگارى کنید». هدایت کامل متقین، وابسته به بهره مندى از قرآن است: «الم ذلِکَ الْکِتابُ لارَیْبَ فِیهِ هُدىً لِلْمُتَّقِینَ»؛ همان، آیه 1 و 2. ؛ «الم این کتابى است که در [ حقانیت ] آن هیچ تردیدى نیست [ و ]مایه هدایت تقواپیشگان است».
از این رو فضیلت مهم ماه رمضان، به نزول قرآن در این ماه است: «شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِى أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدىً لِلنَّاسِ»؛ همان، آیه 185. ؛ ماه رمضان [ همان ماه ]است که در آن، قرآن فرو فرستاده شده است که مردم را راهبر است».
از این رو رابطه خاصى بین قرآن و ماه رمضان وجود دارد. همان طور که در فصل بهار، عالم طبیعت و انسان شادابى خاص و حیات مجددى پیدا مى کند، قرآن نیز بهار دل ها است که با خواندن و یادگیرى و فهمیدن معارف آن، دل ها همواره زندگى ویژه اى مى یابد. امام على علیه السلام مى فرماید: «تعلّموا کتاب الله تبارک و تعالى،فانه احسن الحدیث و ابلغ الموعظة، و تفقهوا فیه فانه ربیع القلوب»؛ تحف العقول، ابن شعبة الحرانى، ص 150.؛ «کتاب خداوند – تبارک و تعالى را یاد بگیرید؛ زیرا آن زیباترین گفتار و رساترین موعظه ها است و فهم در قرآن پیدا کنید؛ زیرا آن بهار دل ها است». بنابراین رابطه قرآن با ماه رمضان، خیلى عمیق است و انسان با خواندن و یادگیرى قرآن و تدبیر و تعمیق در آن،در این ماه مى تواند به حیات طیبه رسیده و شب قدر را – که با حقیقت قرآن متّحد است درک کند و بنابر فرمایش رسول خداصلى الله علیه وآله (در خطبه جمعه آخر ماه شعبان)، خواندن یک آیه از قرآن در ماه رمضان، معادل با ثواب یک ختم قرآن، در ماه هاى دیگر است عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 266..