روش مراقبه-کنترل نفس

بهترین راه برای ایجاد چنین قوه ای داشتن مراقبه و محاسبه در مورد اعمال روزانه انسان است. مراقبه بدین معناست که انسان همچون نگهبانی بیدار و هوشیار که مواظب حرکات و اعمال دشمن است و آن را کاملا تحت نظر دارد از اعمال و حتی نیت ها و خطورات قلبی خود نگهبانی کند و آنها را تحت کنترل داشته باشد. نفس انسان اگر بداند نگهبان و مراقبی دارد، افسار گسیخته و بی پروا دست به هر کاری نمی زند و هناک و پرده در نمی باشد و سعی می کند اعمال بد و زشت خود را مخفیانه و به دور از چشم نگهبان و مراقب خود انجام دهد؛ یعنی محدوده و شعاع عمل او بسیار محدود می گردد و هر چه این مراقبت و نگهبانی دقیق تر باشد تخلفات نفس و خطا و وسوسه های آن کمتر خواهد بود.وقتی انسان این چنین مراقب خود و اعمال و نفس خود بود و بعد اعمال خود را به پای میز محاسبه کشانید و اعمال خوب و بد را به دقت از یکدیگر جدا نمود و بر اعمال خوب شکر خداوند را به جا آورد و از اعمال بدش استغفار و طلب عفو از خداوند نمود، قوه ای در درونی او شکل می گیرد و رشد می کند که اعمال و اخلاق او را تحت مراقبت و کنترل خود در می آورد و انسان با آن بر مملکت وجود خویش تسلط می یابد و اجازه هر عملی و رفتاری را به نفس خود نمی دهد. البته این نیرو در انسان ها درجات مختلف و متفاوتی دارد و در همه انسان ها یکسان نمی باشد.
برای مطالعه بیشتر ر.ک: تهذیب نفس یا خودسازی، استاد ابراهیم امینی.