سخنان آيت الله محمد عيسي محقق خراساني
در مراسم استقبال از علامه بلخي در شب افتتاح حسينيه امام سجاد (ع) در محله جديده نجف اشرف در سال 1346
بسم الله الرحمن الرحيم: رسول گرامي اسلام حضرت محمد مصطفي (ص) درباره عالم خدمت گذار و مجاهد في سبيل الله مي فرمايد: علماي جامع الشرايط به منزله ستارگان آسمان هستند. همان طوري که در شب هاي ظلماني دريا و صحرا، مردم به کمک نور ستارگان طي طريق مي کنند، در حوادث و بلايا و رخدادهاي اجتماعي نيز علما، چراغ راه هدايت مردم هستند. پس اگر غروب کنند راه يافتگان دوباره گمراه مي شوند». مقام و منزلت عالم آگاه به زمان نزد پروردگار جهان، پيامبران الهي، امامان معصوم (ع) و جوامع اسلامي بسيار محترم و عزيز است.
در همين جا باز من در حضور علماء، فضلا، انديشمندان و مردم محترم و قدرشناس، مقدم پر برکت و با ميمنت شخصيت بزرگ، دانشمند محترم، حضرت آقاي بلخي را به نجف اشرف گرامي دارم. از اينکه به جمع ما تشريف آوردند و قدم بر روي چشمان ما گذاشتند، بسيار خوشحال هستيم. از شما علماء و طلاب عزيز و مردم گرانقدر هم که به افتخار تشريف فرمائي ايشان قدم رنجه فرموديد، و از راه هاي دور و نزديک به اين مکان مقدس آمده ايد، کمال سپاس گذاري را داريم.

اين عالم مجاهد و دردمند، پس از سال ها مبارزه و خدمت به مردم و ملت محروم افغانستان و با دست پر و يک جهان آرزو و اميد و عزم راسخ و قوي نزد شما آمده است. آري هر ملتي بايد به وجود عالمان خدمتگذار و شريف که چراغ هدايت و راهنماي جامعه خويش هستند افتخار کند، و به آن ببالد. چون وجود اين شخصيت هاست که جامعه را مي سازد، و به آن عزت و سرافرازي و سربلندي مي بخشد. امروز آقاي بلخي يک عالم آگاه به مسايل روز و عصر خويش مي باشد. احوال و اوضاع دنياي اسلام و کشور و ملت خود را به خوبي مي شناسد. يک عالم با مسئوليت، آرمانخواه، انقلابي شجاع که دشمن از وجودش در هراس است. ما علما بايد از عملکرد و رفتار اين عالم مجاهد درس بگيريم. سي سال از بهترين دوران جواني خويش را در مبارزه با استبداد گذراند. اين هنر بزرگ که کار هر کسي نمي تواند باشد. اين سي سال با چه شرايطي سپري شد. گاهي در زندان. گاهي در سرما. گاهي در گرما. گاهي در مشکلات آوارگي و جو خفقان و ارعاب. به اين مي گويند مبارزه و مجاهدت که ذره اي از مواضع و اهداف خود عقب نشيني نمي کند. تا بدست آوردن حقوق و خواسته هاي جامعه اين راه پر خطر را ادامه مي دهد.
علما و بزرگاني که در اين مجلس حضور دارند، اگاهند که پيوسته بشارت هاي خير از سوي ايشان به ما مي رسيد. اين نور چشمان ما و شما هم اکنون قدم روي دل هاي مان گذاشته و اين سعادت بزرگي است که نصيب ما و شما شده است. اميدواريم از راهنمائي هاي دل سوزانه ايشان استفاده کامل را ببريم.
امشب حسينيه پر برکت امام سجاد (ع) که با کمک و ياري شما مردم و ارشادات اين عالم خدمتگذار پايه گذاري شده به دست حضرت آقاي بلخي افتتاح مي شود. اميدواريم که اين مکان مقدس زمينه انسجام و اتحاد هر چه بيشتر علما و مدرسين حوزه به ويژه مهاجرين عزيز افغاني و ارتباط نزديکتر آنان با يکديگر گردد. در حقيقت زبان من از سخن گفتن در برابر نابغه سخن و گوينده توانايي چون جناب آقاي بلخي الکن است. از اين رو بيش از اين روا نمي دارم که وقت گرانبهاي ايشان را بگيرم. مجلس را در اختيارشان قرار مي دهم تا از سخنان ارزشمند و گران مايه ايشان بهره کافي و وافي را برده باشيم.
ديدگاه آيت الله محمد عيسي محقق خراساني پس از شهادت علامه بلخي
به طور فشرده ويژگي هاي شخصيتي علامه بلخي را بازگو مي کنم. او پيش از هر چيز نسبت به مسايل اسلامي و ديني، انساني دورنگر و خوش فکر بود و به موفقيت هاي ساده و معمولي بسنده نمي کرد. بر اساس همين دورنگري، براي آينده دراز مدت برنامه ريزي مي کرد. ويژگي جهاد و مبارزه علامه بلخي از فرهنگ ديني و فقاهت تشيع برخاسته بود. مهرباني و نوعدوستي خود را نيز از همين فرهنگ گرفته بود. همين ويژگي ها از او فردي بي بديل و شخصيتي چند بعدي ساخته بود. از ديگر ويژگي هاي او فداکاري در راه تحقق آرمان هاي قشر محروم و مظلوم جامعه بود. اين ويژگي را بدان پايه در هيچ کسي نديدم.

آشکار است که شجاعت و شهامت او را هنگام مبارزه و در جريان فعاليت هاي فرهنگي کم نظير توصيف مي کنم. قريحه قوي براي سرودن شعر داشت. اشعار جاندار و پر آوازه او نشان داد که اين دستاوردهاي فکري نمي تواند محصول محيطي غفلت زده و آرام بوده باشد. محيطي که در آن پيشگام شدن و حرف بالاتر از باورهاي مردم زدن، جرم نابخشودني محسوب مي شد.
وقتي علامه بلخي در سال 1346 به نجف اشرف آمد، در ديدار با شخصيت هاي علمي، مدرسين حوزه و مراجع تقليد بسيار حکيمانه و هشيارانه رفتار مي کرد. به طوري که علما و فضلاي حوزه علميه نجف اعم از ايراني، افغانستاني و عرب به انديشه هاي بلند و شايستگي هاي ويژه او احترام مي گذاشتند. زيرا افکار نو همراه خود به نجف آورد، و تحول چشمگيري در حوزه ايجاد کرد. طلبه هاي افغاني پيش از آمدن علامه بلخي نمي دانستند چرا درس مي خوانند، و چه بهره اجتماعي و فرهنگي مي توانند از درس شان ببرند. بلخي در آن سخنراني با شکوه در مراسم افتتاح حسينيه امام سجاد (ع) مسأله آرمانخواهي را در ميان طلبه ها مطرح کرد. به علما و طلبه ها توصيه کرد که براي گرفتن حقوق مردم از نظام استبدادي حاکم آماده شوند و پس از پايان تحصيلات هرچه زودتر به زادگاه شان بازگردند.
ديدگاه تازه اي که علامه بلخي در آن مراسم مطرح کرد، هشدار به علماء و طلاب حوزه علميه نجف اشرف نسبت به گسترش خطر کمونيسم در افغانستان بود. از علما و طلبه ها خواست که خود را براي مبارزه با انديشه هاي الحادي و کمونيستي در افغانستان آماده کنند. توصيه کرد که دروس فلسفي و علم کلام بخوانند. در زمينه هاي اعتقادي بيشتر تلاش نمايند. تا بتوانند جوابگوي انديشه هاي مارکسيستي و کمونيستي در افغانستان باشند. اين نشان مي دهد که علامه بلخي تا چه اندازه خطر گسترش کمونيسم را حس کرده بود. از آن زمان که فعاليت هاي احزاب چپ در افغانستان اوج نگرفته بود و گاهي به تبليغات دست مي زدند، يا تظاهراتي برپا مي کردند، ولي بلخي شهيد با فکر بلند و روشني که داشت آينده را پيش بيني مي کرد، و در صدد برآمد تا جلو نفوذ الحاد شرق بايستد.
چنانکه از رفتار و گفتار او آشکار بود، رمز پيشرفت ها و توفيقات آن مرد، فداکاري براي نجات مکتب تشيع و شيعيان محروم و مظلوم افغانستان از مشکلاتي که سال هاي متمادي دامنگيرشان شده بود. او برخلاف ساير علماي شيعه افغانستان، از جان و زندگي دست کشيد و خود را قرباني مردم محروم شيعه کرد. سرانجام صادقانه و بي ريا تا پاي دار پيش رفت. من فکر مي کنم اگر افرادي پس از علامه بلخي دوران انقلابي اسلامي و حتي امروز در صحنه هاي پر خطر انقلاب اسلامي در افغانستان در پي اهداف و آرمان هاي ملي و اسلامي توده هاي مردم هستند، اثر هدفداري و مجاهدت علامه بلخي است که در دلها و مغزها به يادگار مانده است. مردان فداکار و مقاوم امروزي ما در حقيقت شاگردان مستقيم يا غير مستقيم آن مرد بزرگ هستند.
منبع:شاهد ياران شماره 64