ورزش ایران روزهای عجیبی را سپری میکند؛ بخش اصلی این اعجاب مربوط به اتفاقات رخداده در فوتبال و قطع همکاری با دراگان اسکوچیچ، سرمربی تیم ملی، آنهم در آستانه جام جهانی است. این قطع همکاری فینفسه اتفاق اصلی نیست، چون شیوه برکناری اسکوچیچ حرف و حدیثدار شده است. عدهای از بازیکنان تیم ملی به نتیجه رسیدهاند که این مرد کروات نمیتواند دستاوردی برای فوتبال ایران در جام جهانی داشته باشد و از همین رو، کمیته فنی فدراسیون هم در نشستی فوقالعاده، نظر بازیکنان مذکور را تأیید و صلاحیت فنی دراگان را رد کرده است.
به غیر از این مورد، عدم صدور ویزا برای ورزشکاران ایرانی بهویژه آن دست از ورزشکارانی که قصد سفر به آمریکا را داشتهاند نیز هیاهوی زیادی به پا کرده و فضای ورزش ایران را تا حدودی تحت تأثیر قرار داده است.
شاید همین اتفاقات و بیشتر، پرداختن به اتفاقات حاشیهای فوتبال است که فرصتی در اختیار رسانههای ایران برای پرداختن به موضوع به نسبت مهم دیگری را نداده است. موضوع مورد بحث مربوط به اتفاقی است که روز شنبه در رقابتهای جودو بوداپست رخ داد و سعید ملایی، ملیپوش سابق ایران، بالاخره به مصاف ساگی موکی، رقیب اسرائیلیاش در وزن منهای ۸۱ کیلوگرم رفت و برنده از زمین مسابقه خارج شد.
داستان پناهندگی سعید ملایی و مهاجرتش از ایران، از آن دست روایتهایی است که علاقهمندان به ورزش از جزئیات آن مطلع هستند. او بعد از رقابتهای اوزاکا در ژاپن در سال ۲۰۱۹ که با پرچم ایران به میدان رفت و به عنوان پنجمی رسید، به ایران برنگشت و به آلمان مهاجرت کرد. سعید ملایی با حمایت فدراسیون جهانی جودو از تیم ملی ایران جدا و در مصاحبههای متعددی مدعی شد از سوی مسئولان ورزش ایران تحت فشار قرار گرفته که با رقیب اسرائیلیاش، ساگی موکی، مسابقه ندهد. او گفت به توصیه مسئولان ورزش ایران، مسابقاتش را به عمد باخته است تا از رویارویی احتمالی با این ورزشکار اسرائیلی سر باز زند. این ادعا با واکنش مسئولان فدراسیون جودو ایران و مسئولان عالیرتبه ورزش کشور همراه شد و آنها ادعای سعید ملایی را بیاساس خواندند.
کار نهایتا به دادگاه کشید و سعید ملایی در دادگاه عالی ورزش علیه مسئولان ورزش ایران شهادت داد که با فشار و توصیه آنها از رویارویی با رقیب اسرائیلی سر باز زده است. دادگاه دست آخر حق را به فدراسیون جهانی جودو و سعید ملایی داد و کمیته انضباطی فدراسیون جهانی جودو، یکی از سنگینترین محرومیتها را برای ورزش ایران در نظر گرفت و فدراسیون جودو را به مدت چهار سال از حضور در رقابتهای بینالمللی محروم کرد. اگرچه از آن زمان تا به الان سه سال سپری شده، ولی مسئولان فدراسیون جودو ایران همچنان به رأی صادره معترض هستند و اعتقاد دارند بهتازگی چراغ سبزی از مجموعه جهانی دریافت کردهاند که به آنها اجازه حضور در رقابتها را خواهد داد.
سعید ملایی هم بعد از مهاجرتش از آلمان سرانجام با مشورت و توصیه فدراسیون جهانی جودو، تبعه مغولستان شد و مقرر شد تا بعد از رقابت زیر پرچم ایران برای کشور مغولستان مسابقه دهد. اوج کار ملایی، ولی مربوط به بازیهای المپیک توکیو بود که توانست با پرچم مغولستان صاحب مدال نقره این رقابتها شود. او اولین جودوکای ایرانی است که مدال بازیهای المپیک را به دست آورده است.
نکته مهم درباره سعید ملایی اینکه او از ایران مهاجرت کرد تا منعی برای مسابقهدادن با ورزشکار سرشناس اسرائیلی حاضر در وزنش نداشته باشد. ملایی گفته بود با توجه به قدرتگرفتن موکی در این وزن، اگر قرار باشد در ایران بماند، با توجه به خط قرمز بودن رقابت با اسرائیلیها، هرگز بختی برای کسب مدال المپیک نخواهد داشت. فارغ از مباحث متنوعی که او عنوان کرده بود، اصلیترین دلیلش برای مهاجرت و پناهندگی به مغولستان، کسب افتخار در عرصه ورزش بود.
عجیب آنکه از زمان مهاجرتش از ایران، ملایی هرگز فرصت مسابقهدادن با ساگی موکی اسرائیلی را به دست نیاورده بود. این اتفاق مهم، اما روز شنبه رخ داد و سعید ملایی و ساگی موکی، دو مدعی اصلی کسب عنوان قهرمانی در وزن منهای ۸۱ کیلوگرم جودو دنیا در بوداپست به مصاف هم رفتند که ملایی، بعد از پنج دقیقه مبارزه و کشیدهشدن کار به پوئن طلایی موفق شد رقیب اسرائیلی را «ایپون» کند و برنده یکی از حساسترین جدالهای سیاسی ورزش جودو باشد. ملایی نهایتا با عبور از رقیب اسرائیلی به فینال رسید، ولی در فینال شکست خورد و به عنوان نایبقهرمانی بسنده کرد.
سعید این بار با پرچم آذربایجان!
اتفاق مهم در تقابل سعید ملایی با ساگی موکی، حضور این ورزشکار ایرانی با پرچم جمهوری آذربایجان بود! او که پیش از این و قریب به دو سال و اندی با پرچم کشور مغولستان مسابقه میداد و حتی مدال نقره را برای این کشور در بازیهای المپیک به دست آورد، حالا یکی، دو ماهی میشود که از زیر پرچم مغولستان رها شده و اخیرا برای کشور جمهوری آذربایجان مسابقه میدهد.
این موضوع هم از آن دست اتفاقاتی است که کمتر در دنیای ورزش حرفهای رایج است؛ با این حال ملایی ظاهرا با بستن قرارداد با فدراسیون جودو مغولستان به آنها وعده داده بود تا بعد از بازیهای المپیک توکیو زیر پرچم این کشور مسابقه دهد. از اواخر اردیبهشت بود که خبری مبنی بر توافق سعید ملایی با جمهوری آذربایجان منتشر و حالا مشخص شده این موضوع واقعیت داشته است. درست مثل مغولستان، سعید ملایی با فدراسیون جودوی آذربایجان هم قرارداد بسته و قرار است تا بعد از بازیهای المپیک ۲۰۲۴ پاریس، زیر پرچم این کشور مسابقه دهد. چندی پیش فدراسیون جودو جمهوری آذربایجان با صدور بیانیهای از توافق با سعید ملایی برای مسابقهدادن با این کشور خبر داده بود.
در بخشی از این بیانیه آمده بود: «دستهبندی وزنهای حاضر در جودو، تیم ملی مردان آذربایجان را با یک مشکل جدی روبهرو کرده است. درست است که ورزشکاران مستعدی در جمهوری آذربایجان وجود دارند، ولی متأسفانه هیچکدام از آنها بعد از النور محمدعلی موفق به کسب مدال در سطح بالا نشدند. نتیجه آن شد که به سراغ سعید ملایی برویم. او یکی از بهترین جودوکاهای وزن خودش در دنیاست و میتواند مشکلی را که کشور ما در جودو با آن دستوپنجه نرم میکند، در کوتاهمدت از بین برده و به تیم ملی هم کمک کند. همچنین معتقدیم حضور او در تیم ملی جمهوری آذربایجان میتواند تأثیر مثبتی بر رشد استعدادهای جوان جمهوری آذربایجان داشته باشد».
سعید ملایی هم از پیوستن به جمهوری آذربایجان و مسابقهدادن با پرچم این کشور ابراز خرسندی کرده است؛ «بعد از اتمام قراردادم با فدراسیون جودو مغولستان، تصمیم گرفتم که نماینده جودو فدراسیون جمهوری آذربایجان شوم. خوشحالم که میتوانم با پرچم این کشور در مسابقات مختلف به میدان بروم. بیصبرانه منتظر شروع رقابتهای قهرمانی دنیا، اروپا و بازیهای المپیک ۲۰۲۴ پاریس هستیم. فرصت کم است، ولی تلاش میکنم تا پرچم این کشور را به اهتزاز درآورم».
دقیقا با چنین پیشفرضی بود که سعید ملایی و ساگی موکی در بوداپست روبهروی هم قرار گرفتند و بعد از رقابتی مهیج، این سعید ملایی بود که در اولین مسابقهاش با ساگی موکی اسرائیلی دست پر از زمین خارج شد. او بعد از غلبه بر رقیب اسرائیلی، دستش را گرفت، از زمین بلند کرد، به آغوش کشیده و بوسهای به سر ساگی زد. رقیب اسرائیلی هم با انتشار تصاویر این رقابت در صفحه اینستاگرام به سعید ملایی تبریک گفت. موکی همچنین نوشت: «ظرفیت ورزش در کنار دوستی و صمیمیت میتواند تمامی حفرهها و خلأهای موجود را پر کند». سعید ملایی هم پیام کوتاهی در پاسخ به او نوشت: «ممنونم». فدراسیون جهانی جودو هم به راحتی از کنار این مسابقه عبور نکرد؛ آنها با انتشار تصویری از رقابت نوشتند: «برای اولین بار در تاریخ ورزش ما، از سال ۱۹۷۹ به این طرف، ورزشکاری که متولد ایران است و با پرچم کشورش تا رسیدن به عنوان قهرمانی مسابقه داده، با یک ورزشکار اسرائیلی که او هم قهرمان دنیا بود، مسابقه داد».