سیب‌های نارس

منبرهایی که حتی صاحب مجلس هم می رفت و برای همه ی موجودات نادیدنی حرف می زدم. آن روزها اما جوان بودم. پر بودم از شور و غرور. تحملش برایم سخت بود که  از یک شهرک چند هزار نفری فقط و فقط ده دوازده نفری مرد پای منبرم بنشینند. زن ها هم بودند. لابد کمی بیشتر. تعدادشان را نمی توانستم از پشت پرده برزنتی سبز وسط مسجد بفهمم. نه من زن ها را می دیدم. نه آن ها من را. پرده برزنتی تا نزدیک سقف رفته بود و منبر کوتاه تر از آن بود که قدش تا نیمه پرده هم برسد. همدیگر را از صداها می شناختیم. آن ها من را با صدایی که از بلندگو بیرون می آمد و من آن ها را از پچ پچی که به زور از پرده برزنتی عبور می کرد. منبر را که شروع می کردم یک پچ پچ ریز زنانه زمینه ی صحبتم می شد. می شنیدمش. محو بود. محتوای کلمه ها را نمی فهمیدم اما حس و لحنش را با تمام وجود درک می کردم. آرام بود. درد داشت. گاهی مادرانه می شد. گاهی رنگ گلایه از روزگار داشت. گاهی دعا بود. گاهی هم آه. 

شب ها می آمدند دنبالم. کمی بعد از افطار. با ماشین های سیاه. وضع هیئت امنای مسجد خوب بود. ماشین های سیاه داشتند. ماشین های سیاه نو. یک پژوی سیاه سیاه که حتی شیشه هایش هم سیاه بود با یک ماشین گنده که قدش یک سر و گردن از ماشین های اطرافش بلند تر بود. اگر پاترول های دو رنگ قدیمی را شاسی بلند حساب نمی کردم این اولین شاسی بلندی بود که در همه ی عمرم سوار می شدم. 

حس خوبی داشت. ماشین با متانت و غرور راه می رفت. حس برای خود کسی شدن را داشتم. بوی نویی ماشین که با بوی عطر آقای راننده در هم گره خورده بود آن شب ها را برایم دلنشین می کرد. راننده ماشین یک آقای قد بلند بود. بدون مو. با پیشانی بلند. خوش اخلاق. خندان. گرم و مشخصا مایه دار. آخری را پیش آنکه از ماشینش، لباسش، گوشی تلفن همراهش و کفش های براق مشکی اش بفهمم، از احترام بقیه هیئت امنای مسجد فهمیدم. یک شب هم کمی سیب به من داد. آن شب فهمیدم باغ سیب هم دارد. بعد ها چیزهای دیگر هم فهمیدم.

 خلوتی مسجد علت های مختلفی داشت. مثلا شب بود و دور بود. انگار مسجد را از عمد دور از خانه های اهالی ساخته بودند. انگار مسجد با خانه ها قهر بود. از اول منزوی و دورافتاده ساخته شده بود. مثل بچه های سر راهی. صدای اذان که از بلند گوها پخش می شد پیش از آنکه به آپارتمان های شهرک برسد خسته می شد و بر زمین می افتد. راه هم تاریک بود. سوسوی چراغ های زرد اداره برق به جای آنکه نور داشته باشند غم داشتند. انگار آن راه را فقط برای عاشق ها ساخته بودند. 

یا مثلا مسجد روح نداشت. یک ساختمان مردد و سرگردان بود. بی هویت. نه ساده بود که آدم دل به سادگی اش بدهد نه هنرمندانه که آدم مجذوب ظرافت های هنری اش شود. خشن بود و برای خشن بودنش حق داشت. ترکیب آهن و سنگ خشن می شد و آنجا چیزی جز آهن و سنگ نبود. سازنده اش انگار خواسته بود انبار بسازد. آهن ها و سنگ ها را روی هم سوار کرده بود و یک حجم تو خالی در آورده بود. نه من، نه هیچ کدام از هیئت امنای مسجد برای خانه ی خودمان اجازه نمی دادیم این قدر بی روح و بی سلیقه کار کنند. اگر آنجا خانه ی ما بود نورش، رنگش، طراحی اش، نقشه اش، همه چیزش فرق می کرد. خانه ی ما نبود. خانه ی خدا بود و من فکر می کردم خدای صاحب کار بعد از پایان کار خانه اش چه حسی داشته؟

آن شب دلم گرفت. بعدها منبر بی مطالعه زیاد رفتم. به محفوظات و دانسته های قبلی ام اعتماد می کردم و می رفتم منبر. اما آن روزها برای آن چهل دقیقه منبر ساعت ها مطالعه می کردم. انبوهی از مطالب را آماده می کردم و در حجم خالی مسجد رهایشان می کردم. شب ها بعد از منبر خستگی اش روی تنم می ماند. گاهی سر تکان دادن یک پیرمرد بهترین تشویق برای سخنران بود و آن شب ها پیرمردی به مسجد نمی آمد. یادداشت برداری یک جوان قند توی دل منبری آب می کرد و آن شب ها هیچ جوانی نبود که کاغذی و قلمی در دست داشته باشد و نکته ای بنویسد. حتی زنی هم نبود که هنگام بیرون آمدن از مسجد جلوی آدم را بگیرد و نکته ای بپرسد، التماس دعایی داشته باشد، توصیه ای بکند یا درد دلش را بگوید. بودند. پیرمرد و جوان و زن. اما کم بودند. بی سر تکان دادن. بی قلم و کاغذ. بی درد دل. 

 از منبر که پایین آمدم نشستم کنار آدم هایی که توی مسجد مانده بودند. بیشترشان هیئت امنای مسجد بودند. نشستم و دور سینی چایی از خلوتی مسجد گله کردم. از بی روحی اش. از بی سلیقگی شان. از گل های مصنوعی هزار رنگ زشتی که موقع سخنرانی روی مغزم پتک می کوبید. از پرده برزنتی سبز لجنی که پر شده بود و از لکه های سیاه. از بنرهای بی خاصیت. از نور نیم مرده مسجد. از هر چه که بود و نبود. گفتم مسجد باید زیبا باشد. باید ظرافت داشته باشد. باید تمیز باشد. باید گل طبیعی داشته باشد. باید بوی خوب بدهد. باید نور داشته باشد. باید چایی اش طعم دارچین و هل بدهد. حتی باید قندش شکسته باشد. آن روزها فکر می کردم اگر مسجد این ها را داشته باشد کجا بهتر از خانه ی خدا؟ من حرف هایم را زدم. آنها شنیدند. در آرامش. برای چند لحظه. بعد شروع کردند. توفانی. بی وقفه. طولانی. از پخش سریال های جذاب و رنگارنگ توسط صدا و سیما گفتند. از بی توجهی امام جمعه و امور مساجد و فرمانداری و سازمان تبلیغات. از قبض های گران آب و برق و گاز. از سرایداری که چند ماه بی حقوق مانده بود و از خیلی چیزهای دیگر. 

آنها می گفتند و من به ماشین های سیاه فکر می کردم. به کت و شلوارهایی که هر شب رنگشان عوض می شد. به بوی عطری که از چند فرسنگی داد می زد قیمتش با عطر تیروز و گل محمدی که بچه های حوزه می زدند کلی توفیر دارد. به گوشی موبایل که آن روزها فقط از ما بهتران داشتند. همه ی خواسته های من مگر چقدر خرج داشت؟ 

 در این فکر ها بودم که ناگهان خودم را زیر باران یافتم. باران انتقادات بود که بر سرم باریدن گرفته بود. یکهو سر حساب شدم دیدم خلوتی مساجد و بی رونقی اش یک متهم بیشتر ندارد و آن متهم آخوندها هستند. چتر با خودم نبرده بودم و باران تند شده بود. می گفتند بی سوادیم. می گفتند ما زبان روز را نمی دانیم. می گفتند ما خود را تافته ی جدا بافته از مردم می دانیم . آن آقایی که موها و ریش های جو گندمی داشت گفت حرف نویی برای گفتن نداریم. آقایی که شاسی بلند سیاه داشت و باغ سیب های سرخ گفت فساد داخل خود روحانیت بیداد می کند. گفت مردم یک هزارم این فساد را می دانند و دیگر بی دین شده اند. گفت بقیه آن یک هزار را او می داند. آقایی که صورت گردی داشت با ریش های تراشیده و سبیل سیاه گفت اصلا همه ی مشکلات از آن روزی شروع شد که  زلف دین و حکومت و سیاست به هم گره خورد و آخوندها افتضاح به بار آوردند. آقایی که موها و ریش های جو گندمی داشت جوابش را داد که امام این را نمی خواست. اگر آن جور که امام می خواست پیش می رفتند مسجد الآن جای سوزن انداختن هم نبود. همه سر تکان دادند و گفتند خدا امام را بیامرزد. خوب شد که نیست تا این روزها را ببیند. خداحافظی کردیم و حرف ها تمام شد. 

آن شب با ماشین سیاه کوچکتر برگشتم. یک پژوی سیاه حتی با شیشه های سیاه. داخلش سیاهی و قرمزی با هم آمیخته بودند. روکش های صندلی اش چرم سیاه بودند با خط های قرمز. بیشتر از همه حرکت نور ضبط صوتش توجهم را به خودش جذب می کرد. در سیاهی شب و ماشین تنها نوری بود که مانده بود. دلم می خواست صدای ضبط را بشنوم. راننده ی جوان ماشین لابد ملاحظه ی لباسم را می کرد. شب هایی که دنبالم می آمد جوری برخورد می کرد که انگار یک آیت الله العظمی را با خودش این طرف و آن طف می برد. دیر می جنبیدی در را برایت باز و بسته می کرد. وقتی هم که به مسجد می رسید انگار یک شخصیت مملکتی را با خودش آورده باشد جوری با گاز و ترمز بازی می کرد که هیجان داشته باشد. حیف که کسی نبود این ها را ببیند و الا من ماشین بازی و ادای شخصیت های بزرگ درآوردن را دوست داشتم. دست خودم نبود. کیف داشت.  

تمام راه به سکوت گذشت. در بالایی حوزه پیاده شدم. پایم که به زمین رسید تصمیمم قطعی شد. میانه ی در رو به جوان صاحب ماشین سیاه کردم و گفتم می شود فردا بعد از ظهر کمی زحمتتان بدهم. جوان انگار دنیا را از خدا گرفته باشد دست روی سینه گذاشت و با چند عبارت جوانانه از نوکری و مخلصی گرفته تا کوچکی و غلامی گفت که حتما می آید. گفتم بزرگوار است. سرور است . آقا است. ارباب است و خواستم که فردا ساعت سه بعد از ظهر درب بالایی حوزه باشد. زمستان بود. اذان را زود می دادند. 

فردا شد. ساعت سه شد و من پیراهن سفیدم را پوشیدم ! لباده سرمه ای ام را تنم کردم. عمامه سفیدم را سرم گذاشتم. توی آینه خودم را نگاه کردم. چند تار مویم را از زیر عمامه کشیدم بیرون و روی پیشانی رها کردم. عبایم را زیر بغلم گذاشتم و از درب بالایی حوزه رفتم بیرون. جوان به وعده اش وفا کرده بود. با ماشین سیاهش سرقرار حاضر بود. شلوار جین آبی و پیراهن سیاهش ترکیب خوبی درست کرده بودند. سوار شدم و سوار شد. باز هم صدای ضبط ماشین را تا آخر کم کرده بود. سعی کردم بفهمم چه جور موسیقی گوش می کند. از بالا و پایین رفتن خط های نورانی که متناسب با موسیقی بالا و پایین می رفتند. حدس زدم یک ترانه ی قدیمی باشد. بی هیچ دلیلی. الکی. دلم دوست داشت این جوری حدس بزند. نا امیدش نکردم. جوان ماشین سیاهش را سر و ته کرد گفت : ما در خدمتیم حاج آقا. گفتم بزرگوار است. گفتم خدمت از ماست. و چند کلمه ی دیگر که باید به رسم قدردانی و تشکر می گفتم. فرمان گرفتن و دنده عوض کردنش را دوست داشتم. حس راننده های حرفه ای را داشت. من آن روزها رانندگی بلد نبودم. اما دوست داشتم بعدها که راننده می شدم شبیه به او باشم. فرمان را با نوک انگشتانم بچرخانم. دنده را با کف دستم عوض کنم و به راهنما تقه بزنم. او همه ی این ها را داشت. در یک سر و ته کردن توی کوچه ی بالایی حوزه همه ی این ها را انجام داد و بعد پرسید کجا بروم حاج آقا؟ گفتم برویم شهرک . آنجا کمی کار داریم. مؤدب و نجیب بود. چیز دیگری نپرسید. رفت شهرک. در سکوت و حرکت خط های نورانی روی ضبط. دلم می خواست کمی، فقط کمی، دایره ضبطش را بچرخاند. به آن خط های رقصان معنا بدهد و سکوت زمستانی ماشین را آب کند. نکرد. من هم جرات نکردم از او چنین چیزی بخواهم. با خودم گفتم شاید آن پشت چیز دیگری باشد.  

وارد شهرک که شدیم جوان پرسید از کدام خیابان برود. من اسم خیابان های شهرک را بلد نبودم. گفتم خیابان اصلی. با تعجب نگاهم کرد و گفت یعنی همین خیابان؟ خیابان را برانداز کردم. بزرگ بود. عرض داشت اما آدم نداشت. با سردرگمی گفتم نه. منظورم یک جایی است که آدم داشته باشد. شلوغ باشد. محل آمد و رفت باشد. اصلا نمی دانستم آن شهرک چنین خیابان هایی دارد یا نه. بار اولم بود در روشنایی روز می رفتم آنجا. جوان لبخندی زد و فرمان ماشینش را چرخاند. انگار می خواست بچه ی شهرک بودنش را به رخ بکشد. وقتی به خیابانی رسید که آدم داشت لبخند روی لب هایش نشست. یک خیابان شهری با مغازه های شهری. فست فود. کافی نت. لباس فروشی. سوپری. حتی موبایل فروشی که آن روزها کم بود و حتی باشگاه بدنسازی. یک خیابان که هم دختر داشت هم پسر. بر خلاف خیابانی که من تمام شب به آن فکر کرده بودم. خیابانی که من به آن فکر کرده بودم فقط پسر داشت. 

جوان چند متری از خیابان را که با ماشین سیاهش طی کرد پرسید همین جا حاج آقا؟ همین جای او آخر خط من بود. تصمیمم را گرفته بودم. نمی دانستم چه می شود. چنان تصمیمی حدی از دیوانگی می خواست و من آن روزها آن حد را پر کرده بودم. گفتم بله. همین جا. ترمز کرد و من پیاده شدم. پایم که به زمین رسید احساس کردم زمان یخ زد. احساس کردم مردم بی حرکت سر جایشان منجمد شدند. احساس کردم همه ی آدم های داخل خیابان خیره خیره به من نگاه می کنند. آن ساعت روز من آنجا چه کار داشتم. نه پولی در جیب داشتم که بگویم برای خرید آمده ام. نه آشنایی که برای دیدنش آمده باشم. من مردم را نگاه می کردم. مردم من را. بی حرکت، یخ زده، ساکت. چاره ای نداشتم. باید حرکت می کردم. در ماشین را که به هم زدم یک نفر حرکت کرد. 

موهای بلندی داشت. آنقدر که توانسته بود از پشت موهایش را ببندد. از رنگ کاپشنش خوشم آمد. سرمه ای بود و با خط های نارنجی. همیشه ترکیب سرمه ای و نارنجی را دوست داشتم. دلم یکی از آن کاپشن ها خواست. روی شانه اش چیزی آویزان کرده بود. نزدیک تر که شد دیدمش. گیتار بود. توی یک کاور مشکی. بزرگ تر از آن چیزی بود که در ذهن داشتم. جوان سرش پایین بود و جز سنگفرش پیاده رو چیزی را نمی دید. زیر لب آهنگی زمزمه می کرد. یا دست کم من این شکلی خیال کردم. جوان باشی. موهایت بلند باشد. بر شانه ات ساز آویزان باشد. چشم هایت سنگفرش پیاده رو را دنبال کنند. آن وقت چیزی زیر لب زمزمه نکنی؟ حکما عاشق هم بود. 

 پیش از آنکه از کنارم رد شود سلامش کردم. سلامش نمی کردم رد می شد بی آنکه حضورم را حس کند. صدایم را بلند کردم. آنقدر که در هیاهوی خیابان و آواز زیر لبش گم نشود. سلام. سرش را بلند کرد. جا خورد. چشم هایش پاییز بود. سرد و غباری. با دستپاچگی جواب سلامم را داد. بریده و کوتاه. دستم را به سمتش دراز کردم. دستش را به سمتم دراز کرد. فشردمش. فصل دستش با فصل چشمش فرق می کرد. حدس زدم مال کاپشنش باشد. توی جیب های کاپشن سرمه ای با خط های نارنجی لابد تابستان بود. مرداد بود اصلا. اگر نسیم عصر زمستانی از سمت او می وزید بوی سیگارش را هم با خودش می آورد. خندیدم. حالش را پرسیدم. گفت خوب است. توی دلم گفتم حال همه ی ما خوب است اما تو باور نکن. به فکرهایش فکر کردم. یک آخوند، در آستانه ی یک ماشین سیاه، میانه ی پیاده رو ، در یک عصر زمستانی با او چه کار می توانست داشته باشد؟ پاسخ های احتمالی اش را توی ذهنم مرور کردم و خندیدم. از آهنگ درخواستی داشتن تا امر به معروف و نهی از منکر کردن. از خنده ام به خواسته ام پل زدم و گفتم: می توانم یک خواهشی ازتان داشته باشم؟ ممنون می شوم رویم را زمین نیندازید.

نگاهم کرد. هاج و واج. پاسخم داد این چه حرفیه حاج آقا!؟ شما امر بفرمایید. هر کاری باشه همه جوره در خدمتیم. لبخندم هنوز روی لب هایم نماسیده بود. نگاهش کردم و گفتم راستش من آخوند مسجد این شهرکم. چند روزی هست که من را برای نماز و سخنرانی اینجا دعوت کرده اند. البته فقط شب ها می آیم. اما خب راستش هیچ کسی پای منبر من نمی آید. زیاده از حد خلوت است منبرم. این آقایان – رو کردم به جوان صاحب ماشین سیاه که حالا نگاهش آمیزه ای از تعجب و لبخند و رضایت شده بود – می گویند به خاطر بی سوادی من است که هیچ کس به مسجد نمی آید . نمی دانم آن لحظه آن همه تخسی را از کجا آورده بودم که ادامه دادم من از شما خواهش می کنم. تمنا می کنم امشب یک توک پا بیایید مسجد. پای منبر من را شلوغ کنید. آبرویم را بخرید. خواهش می کنم . یک سر بیایید. همین.

تا حوالی اذان سوار بر ماشین سیاه در شهرک چرخ زدیم. خیلی جاها را سرک کشیدیم. یک دبیرستان پسرانه که بچه ها توی حیاتش فوتبال بازی می کردند. یک باشگاه بدنسازی که بعضی جوان هایش یادشان رفته بود ماه رمضان است و نباید آب و خوردنی بخورند. یک کارگاه های ساختمانی که چند کارگر افغانی برای خودشان آتش درست کرده بودند. یک کافی نت که روی همه ی صفحه های مانیتورهایش یاهو مسنجر با شکلک های خندان و ریسه اش باز بود. هیچ خیابان و کوچه ای را نگذشتیم بی آنکه دست نیازم را به سمت رهگذران و عابرانش دراز کنم.  

کمی مانده به افطار برگشتم به شهر. برگشتم به حوزه. جوان صاحب ماشین سیاه گفت دوباره خودش پی ام می آید. رسم آن جا این جوری بود. اذان و نماز و منبر یک ساعتی بعد از افطار برگزار می شد. گفت خودش پی ام می آید. گفت من خیلی مردم. حتی به مولا هم قسم خورد. گفت جوان های شهرک تا حالا چنین چیزی ندیده بودند. گفت حتم دارد امشب مسجد از جمعیت لبریز می شود. گفت راهش همین است اصلا. 

پیش از پیاده شدن دست کردم توی جیب لباده ام. پنج تا اسکناس سبز در آوردم. از قبل کنار گذاشته بودم. رو به سمت جوان دراز کردم و گفتم می شود زحمت بکشید برای امشب زولبیا بامیه بخرید؟ مهمان داریم. خوبیت ندارد پذیرایی نکنیم از مهمان هایمان. جوان دستش را روی دستم گذاشتم و هل داد سمت خودم: «من نوکرتم حاجی. شما امر کن. ردیفش می کنم. به ارواح خاک مادرم اگه ازتون پول را بگیرم. شما امروز مرامی سنگ تموم گذاشتید. حالا می خواین لهمون کنید. به روی چشمم حاجی. خوبش را هم می گیرم.» ته دلم از این که پول را نگرفت خوشحال شدم. آن وقت ها شهریه ام چهارده هزار تومان بود. البته ماه رمضان هم بود. ماه رمضان ها کسی بود که ما هیچ وقت نشاختیمش. کسی که نذر می کرد طلبه ها برایش قرآن ختم کنند و برای هر ختم قرآن سی هزار تومان پول می داد. من هم گرفته بودم و با آن پول یک میز تحریر چوبی خریده بودم. سی هزار تومان. دیگر برایم پولی نمانده بود. خوشحال شدم که جوان پنج تا هزاری سبز را نگرفت. اگر می گرفت کارم سخت می شد. تا وقتی که پاکت تبلیغم را می گرفتم. آن وقت دوباره وضعم خوب می شد. 

تمام نماز را بی قرار بودم. اگر مکبر نوجوان مسجد نبود حتما رکعت ها را گم می کردم. دل توی دلم نبود. یعنی می آمدند؟ یعنی التماس هایم را پاسخ می دهند؟ یعنی کارم می گیرد؟ یعنی چند ساعت سوار و پیاده شدن و سر و کله زدن ها و خل و چل بازی ها و دیوانگی هایم ثمره ای خواهد داشت ؟ یعنی ها و یعنی ها و یعنی هایی که پشت هم ردیف شده بودند. پیش از نماز اوضاع همان بود که هر شب بود. همان خلوتی، همان آدم ها و حتی همان پرده ی برزنتی چرک مرده. به خودم امید دادم که حالا اول وقت است. آنها قول دادند که می آیند. می آیند. حتما می آیند.  

تعقیبات نماز عشا که تمام شد سر به سجده گذاشتم. شاید طولانی تر از هر شب. بلند شدم. روی برگرداندم. خندیدم. مسجد شلوغ بود. نه آنکه لبریز از جمعیت باشد. این خبرها نبود. ده دوازده نفری بیشتر از شب های قبل آمده بودند. این خودش کلی شادی داشت. دو برابر شدن جمعیت. حتی سه برابر شدنش. پیش از همه نگاهم افتاد به جوان گیتار بر دوش عصر.مشغول نماز خواندن بود. کاپشنش را تا کرده جلویش پهن کرده بود. پیراهن لی به تن داشت. آستین هایش را بعد از وضو پایین نزده بود اما دستبند چرمش را بسته بود. یک دستبند چرم قهوه ای سوخته که رویش با خط نستعلیق شعری از حافظ حکاکی شده بود: من که ملول گشتمی از نفس فرشتگان. قال و مقال عالمی می کشم از برای تو. کنارش جوان دیگری به ایستاده بود. می شد حدس زد دوستش باشد. از شباهت لباس هایشان یا از زوایه زانوی خم شده شان در حال قیام نماز حتی. تمام شادی های دنیا آمدند و در دلم خانه کردند. حس اجابت بود که در دلم غنج می رفت. مثل حس گدایی که دست خالی بر نمی گردد. آن ده دوازده نفر رویم را زمین نینداخته بودند . 

جوان صاحب ماشین سیاه بیش از این ها امید داشت. این را از حجم زولبیاها و بامیه هایی که خریده بود فهمیدم. به قاعده ی صد نفری شیرینی خریده بود. عوضش در مهمان نوازی مان سنگ تمام گذاشته بودیم. می شد یک دل سیر شیرینی خورد. 

منبر آن شب را دوست داشتم. آیه ای از قرآن خواندم. حدیث خواندم. نزدیک میلاد امام حسن بود. جوک تعریف کردم. شعر خواندم و مفصل دعا کردم. از مهمان هایمان هم تشکر کردم. از بزرگواری شان. از تواضعشان و از آمدن و نشستنشان. از آن ها خواستم شب های دیگر هم بیایند. گفتم مسجد خانه ی خداست. برای فضیلت های مسجد آمدن حدیث خواندم. آیه خواندم. حرف زدم. از جماعت دعوت کردم شب های دیگر هم به مسجد بیایند. اما خودم هرگز دیگر پایم را به آن مسجد نگذاشتم.  

شب نه با پژوی سیاه برگشتم حوزه. نه با ماشین شاسی بلندی که بوی عطرهای خوش خارجی را می داد. با یک پیکان جوانان سفید یخچالی برگشتم. مال دوست جوان گیتار به دوش بود. بعد از نماز گفتند دوست دارند آنها برم گردانند. خودم هم دوست داشتم. تا سحر با هم در کوچه باغ های شهر پرسه زدیم. رفتیم چشمه. رفتیم امامزاده. رفتیم کنار رودخانه. من شعر بلد بودم. برایشان شعر خواندم. آن ها ساز بلد بودند. ساز زدند. آن شب نگذاشت من دیگر پایم به آن مسجد و منبر برسد. آن شب از هم که جدا شدیم یک دل سیر گریه کردم. 

فردا یک ساعتی پیش از نماز ظهر دفتر امام جمعه بودم. نه اینکه با امام جمعه کاری داشته باشم. با مسئول اقامه نماز شهرستان کار داشتم. کاری مهم. استادمان بود. بعضی درس های مقدماتی را با او گذرانده بودیم. مسئولیت های ریز و درشت دیگری هم داشت. از سیاست هم خوشش می آمد. گرم به استقبالم آمد. تحویلم گرفت. از مسجد پرسید. تشویقم کرد که معمم شده ام. برایم کلی آرزوی خوب کرد و من همه ی آن مدت را به سکوت گذراندم. سکوتم را با این جمله شکستم: « حاج آقا! آقای – اسم راننده ی ماشین سیاه قد بلند را آوردم- سابقه ی زندان داره؟» خندید و گفت آره. به قول خودش یه چند سالی دانشگاه بوده و باز خندید. پرسیدم به چه جرمی؟ پاسخش عین حرف های دیشب جوان ها بود. قاچاق عتیقه جات با لباس روحانیت. یک بار لب مرز ترکیه گرفته بودنش. چند سال پیش. حاج آقا گفت اگر رفقای دم کلفتش نبودند سرش بالای دار رفته بود. 

بغض گلویم را گرفت. گفتم شما نباید این را به من می گفتید؟ من طلبه ی شما نبودم؟ من شاگرد شما نبودم؟ من هیچ. آبروی لباس، آبروی حوزه، آبروی روحانیت هم مهم نبود؟ شما نگفتی وقتی مردم هر شب من را سوار بر ماشین او می بینند پیش خودشان، بین خودشان چی فکر می کنند. چی پچ پچ می کنند. پرسیدم با همه ی طلبه های جوان این کار را می کنید. طلبه های جوانی که از یک نوزاد یک روزه هم آسیب پذیرترند. 

منتظر پاسخش نماندم. چیزی بین ما شکسته بود. چیزی شبیه حرمت. بلند شدم و به سمت در رفتم. پیش از آنکه خارج شوم گفتم حاج آقا از امشب برای روحانی آن مسجد فکر دیگری بکنید. اما یادتان باشد هر به طلبه ی دیگری که خواستید به آن مسجد بفرستید بگویید که آن مسجد امام جماعت دارد. یک پیرمرد سید که سالهاست در آن مسجد نماز می خواند. حتما بهش بگویید حاج آقای مسجد هفته ی آینده از عمره بر می گردد. نه این که مثل من مدام بهش بگویید قرار است تمام سال را برود آن جا نماز بخواند. این ها را گفتم و از دفتر بیرون زدم بی آنکه بدانم کجا را دارم که بروم. 

سینه کشی خیابان اصلی شهر را پیاده بالا رفتم. تا اداره مخابرات شهر. تلفن زدم به پدرم. ازش پول خواستم. قرار شد تا ظهر نشده بریزد به حسابم. ساکم را بستم. پنج تا هزاری سبزم را برداشتم و رفتم تهران. رفتم ایستگاه راه آن. بلیط مشهد گرفتم. 

از آن شب مهدی را به جای من فرستادند مسجد شهرک. بی آنکه هیچ کدام از آن حرف ها را به او بگویند. مهدی هر شب رفت مسجد. تا آن شبی که در مسجد میان نماز گزارهادعوا شد. همان شبی که حاج آقای سید از عمره برگشت. همان شبی که نقشه ی هیئت امنا برای کنار گذاشتن او از مسجد کار نکرد. همان شبی که مردم دو دسته شدند. همان شبی که مهدی به حوزه برگشت و گفت هیچ وقت معمم نمی شود. آروزها و آرمان های طلبگی اش در جنینی سقط شده بودند. از آن ماه مضان به بعد هیچ وقت نتوانستم سیب خوردن را دوست داشته باشم. همین