شيوه هاي برقراري ارتباط با فرزندان و خويشاوندان را توضيح دهيد؟

اصول كلي ارتباط با فرزند
1. بهره گيري از هنر گوش دادن: «گفتن و شنيدن» دو شيوة ارتباطي با افراد است. به تعبير ديگر دو نعمت بزرگ الهي، قدرت گويائي و شنوايي است كه سهم مهمي در ايجاد ارتباطهاي انساني دارد. امّا هنر گوش دادن در ارتباط ميان فرزندان و … به كار مي آيد. و يكي از مؤلفه هاي روابط مؤثر است.
اگر خواهي سخن گويي، سخن بشنو، سخن بشنو
زبان آن كس تواند زد، كه اول گوش گردد او
2. صميميت و رفاقت: پناه بردن به دوستيهاي ناسالم بيشتر ناشي از نبودن روابط دوستانه بين والدين و فرزندان است. نوجواناني كه از چنين روابط روحي حياتبخش در محيط خانواده و خانه محرومند، براي جبران كمبودهاي روحي خود براحتي به سوي چيزهاي ديگري جز خانواده كشيده مي شوند و چون از تجربه و پختگي لازم نيز برخوردار نيستند، به راحتي طعمة حوادث مي گردند. وجود رابطه صميمانه بين فرزندان و والدين سبب مي شود كه آنها رازهايشان را قبل از هر كسي با والدين خود در ميان بگذراند.[1] و والدين و فرزندان از انتظارات همديگر مطلع شوند. گاهي شفاف نبودن انتظارات به رابطه خوب لطمه مي زند بنابراين لازم است والدين وقتي را اختصاص به گفتگوي صميمانه دهند البته در مورد كودكان بايد گفت كه با بازي با آنها مي توان با آنها رابطه برقرار كرد و آنها را شناخت.[2]3. احترام به آزادي فرزندان: لازم است بسياري از ما طرز تلقي و بينش خود را نسبت به مسأله تربيت فرزند تغيير دهيم و از آنها اطاعت محض نطلبيم.[3] به آنها اجازه و آزادي انتخاب بدهيم و با گفتگوهاي آزاد و دوستانه روح اعتماد به نفس را در آنها بدميم و با محبت آنها را جهت دهي كنيم.
4. مذاكره صميمانه: از نظر روان شناسي مذاكره دوستانه و روزانه براي تحكيم ارتباط صميمانه با فرزندان حتي با افراد خانواده از جمله همسر و … در تداوم و شفاف سازي انتظارات زندگي خيلي مؤثر واقع مي شود. و باعث افزايش محبّت و كاهش تنش ها مي شود.
روابط با خويشاوندان:
دوست داريم زندگي هايمان، سرشار از صميميت و خونگرمي و صفا باشد. پايداري و استحكام رابطه هاي مردمي، در ساية رعايت نكاتي است كه برگرفته از حقوق متقابل افراد جامعه باشد، آداب برخورد، ديد و بازديد، رفت و آمدهاي خانوادگي و دوستانه، نحوة گفتار و رفتار با اقشار مختلف دوستي و حدود آن، مراعات حقوق ديگران، ادب و سپاس و احترام، از جلوه هاي بارز اخلاق معاشرت است.

نحوة ارتباط با خويشاوندان
1. خوش رويي و خوش خويي: چيزي كه به عنوان رفتار برجستة يك مسلمان و معيار كمالِ ايمان يك مؤمن است ، آنگونه كه رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ نيز به اين فضيلت متعالي آراسته بود.
2. صله رحم: خويشاوندان، ارتباط خوني باهم دارند. شاخ و برگهاي يك درختند و گلهاي يك بوستان. پس ارتباطشان هم طبيعي است و قطع رابطه ميان اقوام آفت خانوادگي به حساب مي آيد. اگر بي دليل باشد زشت و ناروا است. حضرت علي ـ عليه السّلام ـ مي فرمايند: پيوند با خويشان (صله رحم) محبت مي آورد.[4]3. ديد و بازديد: رفت و آمد با خويشاوندان روحيه ها را شاداب و زندگيها را با صفا مي سازد.
4. راز داري: راز به اقتضاي حرمتش بايد پنهان و پوشيده بماند و گرنه راز نمي شد.
با مردم بيگانه مگو راز دل خويش
بيگانه، دل راز نگهدار ندارد
رازداري به حفظ و تداوم روابط كمك مي كند.
5. ابراز دوستي و علاقه: رابطه هائي كه برپاية دوست داشتن و محبت است، استوارتر است و آنچه بيشتر به جنبة معاشرتي مربوط مي شود، آشكار كردن محبت و علاقه به ديگران است، اگر كسي را دوست داريد، چه از دوستان و برادران ايماني، يا نسبت به فرزندان و همسر و … اين محبت را بر زبان آوريد و آن را ابراز كنيد تا محبتها افزوده شود و دوستيها تدوام و استمرار يابد.
6. برخورد كريمانه: هميشه عملهاي بزرگ و اقدامهاي والا، از سوي صاحبان روحهاي بلند سر مي زند، اينكه نيكي را با نيكي و لبخند ديگري را با لبخند پاسخ دهيم، رفتار عادي است.
7. هنر نقد كردن و نقد پذيري: صلاح و اصلاح فرد و جامعه در ساية شناختن عيوب و تلاش براي زدودن عيوب است. در نقد كردن بايد رعايت ادب و احترام بشود كسي مقابل ديگران خرد نشود، غير مستقيم بگوئيم به كل شخصيت او اشاره نكنيم و تنها آن صفت بد را در نظر بگيريم، در نقدپذيري نيزبايد كمك كنيم تا افراد عيوب ما را روشن كنند و ما راحت تر به اصلاح برآئيم.
8. هديه دادن.
9. تكريم شخصيت: و بيان صفات مثبت آنها مخصوصاً در حضور ديگران[5] و احترام به شخصيت افراد يكي از مهمترين مؤلفه هاي روابط خوب است.

نكته پاياني
پاسداري از حقوق اجتماعي اولين شرط زندگي شيرين انسانهاست، اگر فرزندان حرمت اوليا را پاس ندارند و با راه و رسم سپاس و احسان از زحمات والدين قدرداني نكنند و اگر فرزندان با حقوق و وظايف خويش آشنا نباشند و اگر دو عضو اصلي خانواده، زن و شوهر شيوه درست معاشرت را در زندگي رعايت نكنند، هرگز فروغ محبت و تعاون بر افق خانواده ها نخواهد تابيد و محيط زندگي اجتماعي به فضائي سرد و خشك و بي طراوت تبديل خواهد شد.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. اخلاق معاشرت، جواد محدثي، ناشر بوستان كتاب قم.
2. رفتار والدين با فرزندان، محمد علي سادات، ناشر انجمن اولياء و مربيان.

پي نوشت ها:
[1] . سادات، محمد علي، رفتار والدين با فرزندان، ص 38 ـ 39 با كمي تغيير.
[2] . همان، ص 17 با كمي تغيير.
[3] . همان، ص 40.
[4] . محدثي، جواد، غررالحكم؛ قم، انتشارات بوستان كتاب،  ص 59، به نقل از كتاب اخلاق معاشرت.
[5] . محدثي، جواد، اخلاق معاشرات، قم، نشر بوستان كتاب حوزه علميه، چاپ چهارم، 1382 (از شماره يك تا نه بر گرفته از كتاب ذكر شده مي باشد)