شکستن قلب-موانع گریه-عوامل گریه-اشک چشم-خشکی چشم

اولاً، خود حالت تباکى و حزن و اندوه داشتن در هنگام ذکر مصیبت، امرى ارزشمند است؛ چنان که در روایات بدان تصریح شده است.خصائص الحسینیه، ص 142 و وسائل الشیعة، ج 4، ص 1121، ص 1124. ثانیاً، منشأ گریه ارزشى، معرفت است؛ ازاین رو اگر احساس مى کنیم که در هنگام ذکر مصیبت، حالت گریه نداشته و اشکى از چشمانمان جارى نمى شود، حتى قلبمان نیز متأثر و اندوهگین نمى گردد – البته به شرط آن که مطمئن باشیم نداشتن اشک ریشه در عوارض جسمانى ندارد – باید زمینه هاى ایجاد و توسعه معرفت به اهل بیت(ع) را در خود تقویت کرده و موانع معرفت را از میان برداریم.
زمینه هاى ایجاد و توسعه معرفت به اهل البیت(ع) عبارت است از:
1. مطالعه تاریخ زندگانى آنان،
2. مطالعه و تفکّر در سخنان ایشان،
3. شناخت خدا؛ زیرا آنان تجلى گاه اوصاف الهى اند وبا شناخت خدا و اوصاف او، مى توان فضایل آنان را دریافت.نگا: آیین مهرورزى، بخش محبت به اهل بیت(ع).
موانع معرفت؛ عمدتاً به عملکرد ما برگشته، موجب قساوت قلب مى شود«من علامات الشقاء جمود العین» [حضرت رسول(ص)]، میزان الحکمه، ج 1، ص 455، روایت 1845 و قال على(ع): «ما جفت الدموع الا لقسوة القلوب و ما قست القلوب الالکثرة الذنوب». [همان، ص 455، روایت 18406]. و موجب مى گردد که حتى احساسات و عواطف ما در سیطره عقل ما نباشد. این موانع عبارتند از:
1. زیاد سخن گفتن درغیر ذکر خدابحارالانوار، ج 71، ص 281.،
2. گناه زیادهمان، ج 70، ص 55.،
3. آرزوى زیادهمان، ج 78، ص 83.،
4. گوش سپارى به امور لهوبحارالانوار، ج 75، ص 370.،
5. جمع کردن مال مستدرک الوسائل، ج 2، ص 341.،
6. ترک عبادات تنبیه الخواطر، ص 360.،
7. همنشینى با افراد گمراه و ستمگربحارالانوار، ج 1، ص 203.،
8. همنشینى با افراد فرومایه و پست همان، ج 77، ص 45.،
9. خنده زیادهمان جا..
براى از بین رفتن قساوت قلب، در روایات امورى ذکر شده که مهم ترین آنها عبارت است از:
1. یاد مرگ همان، ج 14، ص 309.،
2. پند و اندرزهمان، ج 77، ص 199.،
3. تفکر در آیات الهى، قیامت و حال خویشتن همان، ج 78، ص 115.،
4. همنشینى با اندیشمندان همان، ص 308.،
5. معاشرت با اهل فضل معجم الفاظ غررالحکم، ص 863.،
6. گفت و گوى علمى بحارالانوار، ج 1، ص 203.،
7. اطعام تهى دستان مشکاةالانوار، ص 107.،
8. مهربانى و محبت به ایتام همانجا.،
9. ذکر خدانهج البلاغه، خ 222.،
10. ذکر فضایل و مناقب و مصائب اهل بیت(ع)همانجا.،
11. قرائت قرآن همان، خ 176.،
12. استغفاربحارالانوار، ج 93، ص 284..
مهم تر از تمامى این امور، آن است که از خداوند متعال عاجزانه بخواهیم: به ما چشم اشک بار عنایت کند و در این میان، اهل بیت(ع) را واسطه قرارداده و از خود آنان نیز استمداد جوییم.
چون زتنهایى تو نومیدى شوى زیر سایه یار خورشیدى شوى
رو بجو یار خدایى را تو زودچون چنان کردى خدا یار تو بود
مثنوى، دفتر 2، ابیات 22 و 23.