بهمدت تقریبا ۱۵ سال کالیبری (Calibri) فونت پیشفرض و غالب سیستمهای مایکروسافت بوده است. این فونت بارهاوبارها در فایلهایی از ورد و پاورپوینت و اکسل ظاهر شده که فرمتشان بدون تغییر بوده است. بااینحال، مایکروسافت تصمیم گرفته است فونت پیشفرضش را به عضو جدید فونتهای سری سنس سریف بهروزرسانی کند. بهنوشتهی وایرد، مایکروسافت رسما اعلام کرده است فونت پیشفرض کالیبری را با یکی از پنج فونتی جایگزین میکند که هفتهی گذشته منتشر کرده است.
انتخاب فونت پیشفرض جدید پایان دورانی بلندمدت برای کالیبری محسوب میشود؛ ولی لوکاس دِگروت، طراح کالیبری، از این اتفاق ناراحت نیست و آن را احساس آسودهخاطری توصیف میکند. دگروت فونت کالیبری را اوایل دههی ۲۰۰۰ بهعنوان بخشی از مجموعهفونت جدیدی با هدف بهبود خوانایی صفحهنمایش طراحی کرد. او در مصاحبه با وایرد میگوید فونت را با عجله طراحی کرده است و از قبل طرحهایی دردسترس داشته و گوشههایی گِرد به آنها اضافه کرده است تا طراحی نهایی را جذابتر کند.
مدتی طولانی صفحهنمایش کامپیوترها از تراکم پیکسلی کافی برای رندر تمامی فونتها برخوردار نبود و روی این صفحهنمایشها گوشهی گِرد به فرم قوسمانند دیده نمیشدند. سال ۲۰۰۰ بهلطف فناوری جدید ClearType مایکروسافت، وضعیت برای فونتها تغییر کرد. ClearType وضوح نمایشگرهای LCD را بهینه کرد و باعث شد فونتهایی نظیر کالیبری راحتتر خوانده شوند. مایکروسافت بهحدی به کالیبری علاقهمند شد که سال ۲۰۰۷ از آن بهعنوان فونت پیشفرض ویندوز ویستا استفاده کرد.
از آن زمان تاکنون، کالیبری با فروتنی تمام همهی وظایفش را انجام داده است. کالیبری برخلاف فونتهایی نظیر هلوتیکا، به استانداردی برای چاپ محتوا تبدیل نشد و رقبای زیادی نیز برای خود ایجاد نکرد. سایمون دنیلز، مدیر برنامهی اصلی واحد طراحی مایکروسافت آفیس، میگوید معمولا مشتریان بعد از مدتی علیه فونتها موضع میگیرند؛ اما چنین اتفاقی برای کالیبری رخ نداد.
بهگفتهی دنیلز، کالیبری هیچ مشکلی ندارد و این گفته حتی پس از دو دهه از طراحی این فونت صدق میکند. بااینحال، دنیلز سرانجام به این نتیجه رسید که زمان استفاده از فونتی جدید فرارسیده است. مایکروسافت بهجای اینکه بهسرعت سراغ فونت جدیدی برود، زمان کافی به خودش میدهد تا گزینهها را بهخوبی بررسی کند و درنهایت بهینهترین فونت را به فونت پیشفرض تبدیل کند.
دنیلز از طراحان برجسته درخواست کرد پنج فونت طراحی کنند. هر یک از این پنج فونت رویکرد متفاوتی دارند: فرم فونت تنورایت موجدار و دایرهای و علائم نگارشیاش مدور است؛ فونت بیرستَت سادهتر است و به تایپوگرافی قدیمی سوئیس ادای احترام میکند؛ اسکینا نسخهی «انساندوستانهی» سنس سریف است؛ گرندویو فونتی «صنعتی» محسوب میشود؛ و سیفورد از فرم صندلیهای راحتی الهام میگیرد: راحت، اما ارگونومیک.
مایکروسافت از مردم میخواهد تا بگویند کدام فونت برای جایگزینی با کالیبری بهتر است
تمامی پنج فونت جدید هماکنون برای استفاده در سرویسهایی از مایکروسافت دردسترس قرار دراند که به سرورهای ابری متصلاند. مایکروسافت از کاربرانش میخواهد دیدگاهشان دربارهی این فونتها را بیان و اعلام کنند به کدام فونت بیشتر علاقهمندند. دنیلز میگوید بهخاطر نمیآورد مایکروسافت قبلا با این روش فونتهایش را آزمایش کرده باشد؛ ولی اعتقاد دارد چنین روشی به تصمیمگیریِ بهتر منتهی میشود و کمی فشار کار را کم میکند.
برخلاف تصور دیگران، کاربران اهمیت زیادی برای فونتها قائل هستند و از همین حالا نظردهی دربارهی فونتهای جدید را در شبکههای اجتماعی آغاز کرده و تقریبا برای تمامی فونتهای جدید نظرهای ریزبینانهای دادهاند.
فونت تنورایت
گروهی از کاربران نگراناند برخی از فونتهای جدید مایکروسافت برای افراد کمبینا یا مبتلا به خوانشپریشی خوانا نباشند و گروهی دیگر انتقاد کردهاند چرا مایکروسافت بهدنبال پیادهسازی فونتی جدید در سیستمهایش است. دیگر طراحان میگویند کالیبری در هدفی که برایش طراحی شده بود، بهخوبی جواب پس داد؛ اما اکنون که تراکم پیکسلی صفحهنمایش مشکلساز نیست، فونت پیشفرض میتواند آزادیهای بیشتری داشته باشد.
توبیاس فررجونز، مدیر طراحی در Frere-Jones Type و خالق سیفورد میگوید: «فکر میکنم کالیبری بیشازحد متراکم است.» فونت جدید سیفورد فاصلهی بیشتری بین حروف قرار میدهد و از اَشکال برجستهتر استفاده میکند. در این فونت، حرفهای گِرد گِردتر هستند و حرفهای گوشهدار گوشهدارتر شدهاند تا کلمات در جمله متمایزتر بهنظر برسند.
مقالهی مرتبط:
دگروت میگوید از برخی از فونتهای جدید مایکروسافت متعجب شده است و بیشتر از همه به سیفورد علاقهمند است؛ چون صدای محکمی دارد؛ البته صدای محکم در طراحی ممکن است خطرناک باشد. او بیان میکند: «یکی از کارهایی که تلاش کردم در کالیبری انجام دهم، این بود که فونت را بهنوعی بیطرف جلوه دهم.»
اکثر کاربران عادی ممکن است درکی از «صدای محکم» طراحی فونت نداشته باشند یا حتی متوجه نشوند فونت پیشفرضشان عوض شده است. در توییتر تعدادی از کاربران به مایکروسافت گفتهاند تفاوتهای بین پنج فونت جدید را نمیتوانند تشخیص دهند.درمقابل، طراحان میگویند هر یک از پنج فونت جدید با طراحی متفاوتی همراه شدهاند و در نحوهی ارتباط آنلاین مردم میتوانند تفاوت ایجاد کنند.