خانه » همه » مذهبی » طرز تلفّظ انواع حروف قرآني از جمله ص ـ ث ـ س ـ ز ـ ذ را بنويسيد؟

طرز تلفّظ انواع حروف قرآني از جمله ص ـ ث ـ س ـ ز ـ ذ را بنويسيد؟

حروف قرآني همان حروف الفباي عربي هستند كه تلفّظ بيشتر آن ها در زبان عربي مشابه تلفّظ حروف در زبان فارسي است. توضيح نكات تجويدي و زيباخواني اين حروف نيازمند مراجعه به كتاب هايي است كه در پايان معرفي خواهد شد. علاوه بر اين، گوش‎دادن به نوارهاي ترتيل و صوت قرآن، كمك شاياني به يادگيري تلفّظ صحيح اين حروف خواهد كرد.
در اين نوشتار شيوه ي تلفّظ آن دسته از حروفي كه تلفظ شان در زبان عربي و زبان فارسي تفاوت دارد بيان مي‎گردد.
1. حرف «عين»: از وسط حلق ادا مي‎شود و در هنگام تلفظ آن، ديواره ي حلق جمع مي‎گردد و صداي حرف در حال سكون مقداري كشيده مي‎شود مانند: تَعْلَمُونَ.
2. حرف «غين»: در تلفظ حرف «غين» ابتداي حلق (مرز حلق و دهان) به زبان كوچك نزديك شده و اين حرف به صورت سايشي، نرم و كشيده ادا مي‎شود مانند: اَغْني.
3. حرف «حاء»: از وسط حلق ادا مي‎شود و در هنگام تلفّظ آن، ديواره ي حلق فشرده مي‎گردد و اين حرف با گرفتگي خاصي ادا مي‎شود مانند: اَحْوي.
حرف «خاء» و «هاء» و «همزه» نيز از جمله حروف حلقي هستند كه در جايي خود بايد دنبال شود.
4. حرف «ثاء»: از اتصال نوك زبان به سر دندان‎هاي ثناياي بالا و به صورت دميدگي ادا مي‎شود مانند: اِثْمَ.       
5. حرف «صاد»: از حروف اطباق و استعلاء و در هنگام تلفّظ، به علّت انطباق سطح زبان با كام بالا و ميل ريشه ي زبان به سقف دهان به صورت درشت و پرحجم ادا مي‎شود. دو حرف «سين» و «صاد» داراي صفت «صفير» بوده و از اين جهت تفاوتي ندارند مانند: اَصْدَقَ.
6. حرف «طاء»: از حروف اطباق و استعلاء است و به علّت انطباق سطح زبان با كام بالا و تمايل ريشه ي زبان به سقف دهان به صورت درشت و پرحجم ادا مي‎شود مانند: طابَ.
7. حرف «واو»: در زبان فارسي از اتّصال لب پايين به سر دندان‎هاي ثناياي بالا پديد مي‎آيد، ولي در زبان عربي، لب‎ها بدون برخورد با دندان‎ها به حالت غنچه و پيوسته درمي‎آيد و اين حرف از ميان دو لب تلفّظ مي‎شود مانند: يَوْم.
8. حرف «ذال»: از برخورد بخش مجاور نوك زبان به سر دندان‎هاي ثناياي بالا و به صورت نازك و كم‎حجم ادا مي‎شود مانند: اَذْهَبَ.
9. حرف «ظاء»: در زبان عربي مانند حرف «ذال» از برخورد بخش مجاور نوك زبان با سر دندان‎هاي ثناياي بالا ادا مي‎شود، با اين تفاوت كه حرف «ذال» به صورت نازك و كم‎حجم ولي حرف «ظاء» به علت انطباق سطح زبان با سقف دهان و بالاآمدن ريشه زبان، به صورت درشت و پرحجم ادا مي‎شود مانند: يُظْهِرُ.
10. حرف «ضاد»: در زبان عربي از برخورد كناره ي زبان با دندان‎هاي آسيايي «اضراس» فك بالا ادا مي‎شود.
در تلفّظ حرف «ضاد» دو ويژگي وجود دارد:
الف: «ضاد» از حروف «اطباق» و «استعلاء» بوده و در اداي آن سطح زبان با سقف دهان منطبق شده و ريشه ي زبان نيز به طرف بالا متمايل مي‎گردد و در نتيجه اين حرف به صورت درشت و پرحجم گفته مي‎شود.
ب: حرف «ضاد» به علّت آن كه داراي صفت «استطاله» مي‎باشد، در تلفظ آن، كناره ي زبان به دندان‎هاي اضراس [«آسيا»] كشيده شده تا به مخرج حرف لام متّصل شود. به همين سبب نبايد اين حرف را به صورت دال درشت تلفّظ نمود، همان‎گونه كه بعضي از عرب‎زبان‎ها تلفظ مي‎كنند.[1]در پايان جهت يادسپاري بايد گفت: «علم تجويد» را بايد نزد اهل فنّ فرا گرفت و كلاس هاي ويژه را پشت سر گذاشت.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. روان‎خواني و تجويد قرآن كريم، علي حبيبي و محمدرضا شهيدي.
2. حليه‏القرآن، سيد محسن موسوي بلده (سطح 1)
3. حليه‎القرآن، سيد محسن موسوي بلده (سطح 2)

پي نوشت:
[1] . حبيبي، علي، شهيدي، محمدرضا، روان‎خواني و تجويد قرآن كريم، انتشارات روحاني، چاپ اول، 1376.

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد