آناروکسیا یا بی اشتهایی عصبی نوعی اختلال تغذیه است که با پایین آمدن غیر طبیعی وزن، ترس شدید از افزایش وزن و تصور غلط از وزن شناخته می شود. افراد مبتلا به این اختلال عصبی به کنترل وزن و اندامشان بسیار اهمیت می دهند و به همین دلیل با انجام تلاش های فراوان، جانشان را نیز به خطر می اندازند. افراد مبتلا به بی اشتهایی عصبی یا آناروکسیا برای پیشگیری از اضافه شدن وزن یا ادامه کاهش وزن به شدت مقدار غذای خود را محدود می کنند. این افراد بعد از خوردن وعده های غذایی ممکن است با استفراغ یا استفاده بیش از حد از ملین ها، قرص های لاغری و ادرار آور سعی در کنترل کالری مصرفی داشته باشند. همچنین ممکن است با انجام ورزش های شدید وزن کم کنند. مهم نیست چه مقدار وزن کم شده است چون فرد مبتلا از افزایش وزن ترس دارد. بی اشتهایی عصبی در اصل به دلیل غذا نیست. بی اشتهایی عصبی روشی بسیار ناسالم و گاهی خطرناک است تا فرد با مشکلات احساسی خود کنار بیاید. وقتی دچار آناروکسیا هستید معمولا لاغری را با ارزش شخصی برابر می دانید. بی اشتهایی عصبی مانند دیگر اختلالات تغذیه زندگی را تحت تاثیر قرار می دهد و مقابله با آن ممکن است بسیار دشوار باشد.

علائم بی اشتهایی عصبی

نشانه های فیزیکی و علائم عصبی با گرسنگی کشیدن در ارتباط است. بی اشتهایی عصبی شامل مشکلات احساسی و رفتاری از جمله درک نارست از وزن بدن و ترس بسیار شدید از افزایش وزن یا چاق شدن می شود. تشخیص نشانه ها و علائم ممکن است بسیار دشوار باشد چون چیزی که وزن پایین بدن در نظر گرفته می شود برای هر فرد متفاوت است و برخی از اشخاص ممکن است زیاد لاغر به نظر نیایند. افراد مبتلا به بی اشتهایی عصبی معمولا لاغری، عادات غذایی یا مشکلات فیزیکی خود را پنهان می کنند.

۱- علائم فیزیکی

علائم و نشانه های فیزیکی بی اشتهایی عصبی عبارتند از:

کاهش وزن شدید یا نداشتن افزایش وزن مورد انتظار

ظاهر لاغر

شمارش خون غیر طبیعی

خستگی

بی خوابی

سرگیجه یا غش کردن

آبی رنگ شدن انگشت ها

موهای نازک، شکسته و دچار ریزش موهای نرم و کرکی در سطح بدن

قطع شدن قاعدگی در خانم ها

یبوست و درد شکمی

پوست خشک و زرد رنگ

عدم تحمل سرما

ریتم قلبی نامرتب

فشار خون پایین

کم آبی بدن

ورم کردن دست ها و پاها

دندان های خراب شده

پینه بستن زانوها به خاطر بالا آوردن های عمدی

۲- علائم احساسی و رفتاری

روش هایی برای کاهش وزن با علائم رفتاری بی اشتهایی عصبی عبارتند از:

محدود کردن شدید غذا توسط رژیم یا روزه گرفتن

ورزش بیش از اندازه شدید

پرخوری و وادار کردن خود به بالا آوردن برای خلاص شدن از غذا

نشانه های احساسی و رفتاری بی اشتهایی عصبی شامل موارد زیر می شود:

تمایل به غذاها که گاهی اوقات شامل پختن وعده های غذایی برای دیگران است نه اینکه خودشان بخورند.

وعده های غذایی را نادیده می گیرند و یا از غذاخوردن پرهیز دارند.

برای غذا خوردن بهانه می آورند و گرسنگی را انکار می کنند.

تنها چند غذای ساده معمولا کم چرب و کم کالری می خورند.

به غذاهای خاص یا آداب خاصی برای غذا خوردن مانند بیرون ریختن غذا پس از جویدن عادت دارند.

در مکان های عمومی غذا نمی خورند.

درباره اینکه چقدر غذا خوردند دروغ می گویند.

ترس از افزایش وزن دارند بنابراین دائم در حال وزن کردن خود هستند.

مرتب خود را در آینه چک می کنند تا مشکلی نداشته باشند.

از چاق بودن و یا اینکه قسمت هایی از بدنشان چاق است شکایت دارند.

خود را در چندین لایه لباس می پوشانند.

بی احساس هستند.

از جامعه دوری می کنند.

تحریک پذیرند.

دچار بی خوابی هستند.

علاقه شان به رابطه جنسی را از دست می دهند.1

دلیل بی اشتهایی عصبی

دلایل اصلی بی اشتهایی عصبی نامشخص است. درست مثل خیلی از بیماری‌های دیگر، ترکیبی از عوامل بیولوژیکی، روانشناسی و محیطی است.

۱. دلایل بیولوژیکی

هر چند مشخص نیست که چه ژن‌هایی عامل این مشکل هستند، اما احتمالا تغییرات ژنتیکی هستند که باعث بالا رفتن ریسک ابتلا می‌شود. بعضی‌ها تمایل ژنتیکی به کمال گرایی، حساسیت و لجاجت دارند که همه با بی اشتهایی (آنورکسیا) رابطه دارند.

۲. دلایل روانشناسی

بعضی افراد مبتلا به بی اشتهایی، دچار وسواس فکری هستند و به همین خاطر داشتن یک رژیم غذایی مشخص برای آنها از گرسنه ماندن راحت‌تر است. بعضی تمایل به کمال‌گرایی دارند که باعث می‌شود تصور کنند که به اندازه‌ی کافی لاغر نیستند. شاید هم از اضطراب زیادی برخوردارند و با کاهش غذا خوردن، سعی در غلبه بر اضطراب خود دارند.

۳. محیط

فرهنگ جامعه روی لاغری تمرکز زیادی دارد. موفقیت و ثروت اغلب با لاغر بودن مساوی دانسته می‌شوند. این موضوع باعث فشار برای لاغر ماندن به‌خصوص در میان زنان جوان می‌شود.

چه عواملی موجب گسترش بی اشتهایی عصبی می‌شود؟

بی اشتهایی عصبی بیشتر در میان زنان و دختران جوان شایع است. هر چند شمار مردان مبتلا به این بیماری نیز در حال افزایش است که به‌خاطر فشارهای اجتماعی است.

بی اشتهایی عصبی در میان نوجوان‌ها بیشتر شایع است. هر چند هر فردی در هر سنی می‌تواند به این عارضه دچار شود. البته در میان افراد بالای ۴۰ سال کمتر شایع است. نوجوان‌ها به خاطر تغییرات زیادی که در بدن خود در دوران بلوغ مشاهده می‌کنند، بیشتر شاهد ابتلا به این بیماری هستند. آنها در مقابل فشارها ناتوان‌تر هستند و حساسیت بیشتری به انتقاد در مورد وزن بدن نشان می‌دهند.

بعضی عوامل هستند که احتمال ابتلا این بیماری را افزایش می‌دهند، مثل:

۱. ژنتیک

تغییرات در بعضی ژن‌های خاص باعث افزایش خطر ابتلا به بی‌ اشتهایی می‌شود. افرادی که اقوام درجه ۱ آنها به این عارضه مبتلا هستند، خطر بیشتری برای بیمار شدن دارند.

۲. رژیم گرفتن و گرسنگی

رژیم گرفتن یکی از عواملی است که می‌تواند منجر به ابتلا به این عارضه شود. مدارک محکمی مبنی بر این وجود دارد که خیلی از نشانه‌های بی اشتهایی عصبی همان نشانه‌های گرسنگی است. گرسنگی روی مغز اثر می‌گذارد و باعث تغییر حال فرد و همین‌طور باعث تغییر افکار، اضطراب و کاهش اشتها می‌شود. گرسنگی و کاهش وزن باعث تغییر کارکرد مغز در افراد آسیب‌پذیر می‌شود. بازگشت به عادت‌های گذشته هم خیلی مشکل می‌شود.

۳. تغییرات

تغییر مدرسه، خانه، کار، روابط یا مرگ یک عزیز و بیماری می‌تواند باعث ایجاد استرس و افزایش خطر ابتلا به بی اشتهایی آنورکسیا شود.2

از کجا می توانیم راهنمایی بگیریم و چه مواردی را انتظار داشته باشیم؟

Anorexia nervosa یک وضعیت سلامتی جدی و بعضا کشنده ، جسمی و روانی است که نیاز به تشخیص و درمان مناسب دارد. پس از تشخیص ، ممکن است ترکیبی از روان درمانی ، مشاوره با روانپزشک و روانشناس و مشاوره تغذیه تجویز شود.

اگر در حال حاضر تحت نظر ارائه دهندگان خدمات بهداشت روان نیستید ، می توانید با روانپزشک یا روانشناس خود صحبت کنید. علائم و احساساتی که با رفتارتان در ارتباط اند توصیف کنید. ممکن است تهیه لیست از علائمی که تجربه می کنید قبل از قرار ملاقات مفید باشد. مطمئن باشید که تمام اطلاعات شخصی مربوطه ، مانند هر سابقه خانوادگی در مورد اختلالات خوردن ، استرس کلی ، تغییرات اخیر زندگی و الگو های غذایی معمولی روزانه را درج می کنید. علاوه بر آزمایشات فیزیکی (جسمی) ، از جمله تست هایی برای ارزیابی اینکه آیا شما از اثرات جسمی ناشی از خوردن زیاد رنج می برید، پزشک ممکن است در مورد عادات غذایی روزانه شما ، افکار و احساساتی که درباره وزن و ظاهرتان دارید سؤال کند. در گفتگو درباره احساسات ، افکار یا اطلاعات دیگری که ممکن است به نظر بی ارتباط با خوردن باشند ، دریغ نکنید. مهم است که تصویر کاملی از سلامت روانی و جسمی خود در اختیار پزشک خود قرار دهید.

این مهم است که از شخصی آموزش دیده و با تجربه مناسب برای معالجه وضعیت خاص خود استفاده کنید. مطمئن شوید که با رویکرد آنها برای درمان بی اشتهایی موافق هستید ، و برنامه درمانی پیشنهادی شان و آنچه را که آنها به عنوان هدف اصلی برای بهبودی شما می دانند را می شناسید. اگر از پاسخ آنها رضایت ندارید و یا در همکاری با آنها راحت نیستید ، به دنبال گزینه دوم باشید.

متخصصانی که بی اشتهایی را درمان می کنند ممکن است از روش های مختلف درمانی استفاده کنند و از ابزار های مختلفی برای کمک به شما در پیشبرد وضعیت بهبودی تان استفاده کنند. خط اول درمان معمولاً رفتار درمانی شناختی برای فرد است (CBT) ، یک گفتگوی درمانی یک به یک و نسبتاً کوتاه مدت است که می تواند به شما در درک چگونگی ارتباط افکار و احساسات منفی در مورد خود و مواد غذایی با اختلال در خوردن، کمک کند. درمانگر شما می تواند به شما یاد دهد تا احساسات خود را مدیریت کرده و به شما در ایجاد روش های جدید تفکر و رفتار در مورد غذا کمک کند. در عین حال ، CBT می تواند به شما کمک کند یاد بگیرید که چگونه با استرس کنار بیایید و چگونه به هر یک از نگرانی ها و درگیری های گسترده تر مانند عزت نفس و روابط خود با خانواده ، دوستان و همکاران خود بپردازید. سرانجام ، CBT می تواند به شما در یادگیری شناختن و مقابله با محرک هایی که منجر به عود می شوند ، کمک کند. در بعضی از موارد ، علاوه بر مشاوره فردی ، درمانگر شما ممکن است گروه درمانی یا شرکت در یک گروه پشتیبانی را توصیه کند.

علاوه بر مشاوره روانشناختی ، سایر روش ها و رویکرد ها می تواند به کاهش برخی از علائم و بهبود رفتار های مرتبط با بی اشتهایی کمک کند. اگرچه هیچ دارویی برای بهبود علائم بی اشتهایی شناسایی ، اما در صورت لزوم پزشک ممکن است دارو های افسردگی یا اضطراب را تجویز کند. یک متخصص تغذیه معتبر ، یا متخصص تغذیه بالینی با ثبت اطلاعات بیشتر در مورد تغذیه مناسب و کمک به شما در ایجاد و پیروی از یک برنامه غذایی متعادل ، می تواند در دستیابی یا حفظ وزن مناسب (در محدوده ی سلامتی) کمک کند. ارائه دهندگان خدمات درمانی همچنین ممکن است روش های درمانی کمکی مانند کلاس های حرکتی ، آموزش مراقبه و ذهن آگاهی ، یوگا ، اسب درمانی یا هنر درمانی را پیشنهاد دهند. این برنامه ها بی اشتهایی را درمان نمی کنند ، اما می توانند به پایین آمدن سطح استرس ، افزایش روحیه شما و بهبود وضعیت بدنتان کمک کنند و به شما بیاموزند که کنترل بهتری روی زندگی خود داشته باشید.

سطح درمان بی اشتهایی از درمان ساده سرپایی تا سرپایی شدید و حتی برنامه های بستری نیمه وقت و تمام وقت (اقامت) در بیمارستان ، کلینیک یا مرکز درمانی اختلالات خوردن متغیر است. شدت علائم شما میزان و نوع مراقبت های مورد نیاز شما را تعیین می کند.3

پی نوشت:
1.www.kermany.com
2.www.chetor.com
3.www.darmankade.com