شاید شما هم افرادی را در اطراف خود دیده باشید که هنگام سوار شدن بر آسانسور دچار اضطراب و ترس شدیدی می‌شوند و از سوار شدن اجتناب می‌کنند. ترس از آسانسور از آن دسته ترس‌های مرضی است که ممکن است گاها برای فرد خجالت‌آور باشد. همچنین بسیاری از مواقع افراد مبتلا را به سختی می‌اندازد. ممکن است هنگام سوار شدن بر آسانسور مدام مجبور باشید تا برای دیگران توضیح دهید که نمی‌توانید سوار آن شوید و از آن بدتر مجبور می‌شوید طبقات زیادی را با پله بالا بروید. به همین سبب بسیاری از افرادی که به اختلال هراس از آسانسور مبتلا هستند به دنبال راهی برای رهایی از آن می‌گردند. درمان هراس از آسانسور بدون کمک مشاور بسیار سخت و گاهی غیرممکن به نظر می‌رسد. اما در ابتدا لازم است تا علائم و علت‌های این نوع هراس را در خود جستجو کنید.

ترس از آسانسور چیست؟

هراس از آسانسور نوعی ترس از مکان‌های بسته است که در آن فرد ترس شدیدی از گیر افتادن و محدود شدن در آسانسور دارد به گونه‌ای که در صورت قرار گرفتن در آسانسور دچار اضطراب و حملات استرس‌زا می‌شود. تعداد زیادی از افراد مبتلا به اختلال هراس از آسانسور بیشتر دچار حملات هراس می‌شوند و علائمی مانند تعریق، تپش قلب، تنفس نامنظم و ضعف از خود بروز می‌دهند.

افراد مبتلا به هراس از آسانسور به طور قطع یک بار گیرافتادن در آسانسور و به دنبال آن حملات پانیک را تجربه کرده‌اند؛ به همین سبب زمانی که به آسانسور فکر می‌کنند و یا با آن مواجه می‌شوند شرایط استرس‌زا و حملات پانیک برایشان تداعی شده و آن‌ها را از سوار شدن بر آسانسور باز می‌دارد. ترس از آسانسور به دلیل این که با استرس و اضطراب برای فرد همراه است، در دسته‌ی اختلالات اضطرابی قرار می‌گیرد و نیاز به درمان با استفاده از روش‌های تخصصی دارد.

علائم ترس از آسانسور

تنفس نامنظم، تپش قلب شدید، تعریق و ضعف و بی‌حالی هنگام قرار گرفتن در محیط آسانسور

احساس ترس شدید از گیر افتادن و محدود شدن در فضاهای بسته

احساس تنگی نفس در هنگام سوار شدن درآسانسور

احساس نگرانی و اضطراب بالا از محیط‌‌های بسته

اجتناب از سوار شدن بر آسانسور

گرایش به مکان‌های باز

ترس از خفگی . 1

علت ترس از آسانسور

در بسیاری از افراد، ترس از آسانسور از فوبیای خاص دیگری نشئت می‌گیرد که فرد به آن مبتلاست، اما به‌تنهایی خود را نشان می‌دهد؛ به این معنا که شاید فکر کنید فقط از سوار شدن به آسانسور می‌ترسید، اما این ترس در یک فوبیای دیگر ریشه دارد. ترس از آسانسور، مثل سایر انواع فوبیا می‌تواند از معمولی تا شدید باشد.

تنگناهراسی یا کلاستروفوبیا

کلاستروفوبیا به‌معنای ترس از محیط‌های بسته است. کابین کوچک و بستۀ آسانسور ممکن است باعث بروز واکنش‌های مربوط به تنگناهراسی شود.

انزواطلبی یا آگورافوبیا

ترس از گرفتار شدن در وضعیتی است که فرار از آن مشکل یا غیرممکن باشد. افراد مبتلا به انزواطلبی معمولا از شلوغی دوری می‌کنند و بسیاری از این افراد هیچ مشکلی با آسانسور ندارند. بااین‌همه، چون فرار از شلوغی در آسانسور ممکن نیست، اکثر مبتلایان به انزواطلبی ترجیح می‌دهند که از آسانسور استفاده نکنند.

تجارب گذشته

در بسیاری از موارد، فوبیا ناشی از تجاربی است که در گذشته موجب ترس ما شده‌اند. کسانی که تجربۀ گیر کردن در آسانسور حتی به‌مدت کوتاه را دارند، بیشتر از دیگران از سوار شدن به آسانسور می‌هراسند. البته شاید این تجربۀ تلخ برای خود شما اتفاق نیفتاده باشد و تجربۀ بد یکی از اطرافیان‌تان موجب بروز ترس در شما شود.

در بسیاری از فیلم‌های ترسناک، جشن‌های هالووین و مراسم ترسناک در فرهنگ برخی جوامع، آسانسورها نقش پررنگی دارند. زمانی که در زندگی واقعی، مشکلی در یک آسانسور به وجود می‌آید، تصاویر مربوط به آن اتقاق به‌طور گسترده از رسانه‌ها پخش می‌شود و تا مدت‌ها از طریق اینترنت قابل‌مشاهده است.

مشاهدۀ حوادث ترسناک مربوط به آسانسور برای ایجاد ترس از آسانسور در بسیاری از افراد کافی است.2

حقایقی دربارۀ امنیت آسانسور

مثل بسیاری از کارهایی که در زندگی انجام می‌دهیم، در استفاده از آسانسور هم ممکن است احتمال خطر ناچیزی وجود داشته باشد. بسیاری از مردم تصور اشتباهی از نحوۀ کار آسانسور دارند.

روش کار آسانسور

الیجاه اوتیس در سال ۱۸۵۳ با ابداع سیستم ترمز، انقلابی در صنعت آسانسور به پا کرد. این سیستم برای مواقعی طراحی شده بود که طناب بالابرندۀ آسانسور دچار مشکل می‌شد. بعد از این ابداع، با پیشرفت‌ تکنولوژی و قوانین امنیتیِ وضع‌شده، امنیت آسانسورها به‌طور چشمگیری افزایش یافت.

امروزه آسانسورها با مجموعه‌ای از کابل‌ها پشتیبانی می‌شوند. هریک از این کابل‌ها به‌تنهایی قدرتِ نگه‌ داشتن یک ماشین پر از بار را دارند. درهای بیرونی آسانسور تا زمانی که کابین در محل اصلی خود مستقر نشود، باز نمی‌شوند و این سیستمْ خطر سقوط در چاه آسانسور را به حداقل می‌رساند. سیستم‌های کنترل سرعت و هدایت‌کننده، با نهایت دقت، آسانسور را به‌سمت مقصد موردنظر هدایت می‌کنند.

آسانسورهای مدرن «اتاق امن» نام گرفته‌اند، چون در مواقعی که سیستم آسانسور با مشکل مواجه شود، کابین آسانسور از هر لحاظ، امن‌ترین مکان است. کابین آسانسور به تلفن و سیستم هشدار اضطراری مجهز است تا در شرایط خاص، سرنشینان آسانسور بتوانند درخواست کمک کنند. سیستم تهویۀ هوا در داخل کابین‌ها، مشکل کمبود اکسیژن را در توقف‌‌های طولانی برطرف می‌کند.

حوادث مربوط به آسانسور

به هر حال، حوادث مربوط به آسانسور گاهی اتفاق می‌افتند. آسانسورها ممکن است گیر کنند و در مواقع نادری سرنشینان آسانسور ممکن است یک روز کامل را در آسانسور بمانند؛ اما در چنین مواردی جز گرسنگی، تشنگی و کمی خستگی مشکل دیگری محبوس‌شدگان را تهدید نمی‌کند.

حوادث بسیار مخرب مربوط به آسانسور به‌ندرت پیش می‌آیند. مثلا در سال ۲۰۱۱ دو زن به فاصلۀ دو هفته در دو مکان متفاوت از آمریکا جان خود را از دست دادند. در حادثه‌ای که در کالیفرنیا به‌علت مشکل در ریل آسانسور روی داد، زنِ داخل کابین تصمیم می‌گیرد هنگام توقف کابین بین دو طبقه، از آسانسور بیرون بپرد. بررسی آسانسور بعد از حادثه نشان داد که آسانسور مشکلی نداشته و به‌درستی کار می‌کرده است؛ اما مقصر اصلی حادثۀ نیویورک کارگرانی بودند که فراموش کرده بودند سیستم ایمنی آسانسور را به‌درستی کنترل کنند.

نکات ایمنی

وقوع برخی اتفاقاتِ خطرساز در وسیله‌هایی مثل آسانسور اجتناب‌ناپذیر است. ازاین‌رو، «سازمان ایمنی آسانسور و پله‌برقی» (EESF) لیستی از تدابیر برای ایمنی کسانی وضع کرده است که از این وسایل استفاده می‌کنند. برخی از مواردی که در این لیست تدابیر ایمنی آمده، به شرح زیر است:

برای باز نگه داشتن درِ آسانسور به‌جای هل دادن درها، از کلید مخصوص باز کردنِ در استفاده کنید؛

مراقب باشید که کیف یا لباس‌تان هنگام بسته شدن درها، لای درِ آسانسور گیر نکند؛

در مواقع اضطراری، داخل کابین آسانسور بمانید؛

درصورتی‌که آتش‌سوزی در ساختمان رخ داد، از پله‌ها به‌جای آسانسور استفاده کنید.3

استفاده از تکنیک‌های آرمیدگی برای درمان ترس از آسانسور

استفاده از تکنیک‌های زیر می‌توانند به کاهش ترس شما از آسانسور کمک کنند.

تکنیک تنفس عمیق

در زمان استرس و اضطراب، ممکن است به نفس نفس بیفتید. تنفس آرام و عمیق می‌تواند به کاهش تاثیرات فیزیکی ترس کمک کند. بدین منظور مراحل زیر را دنبال کنید:

صاف بایستید و یک دست را روی سینه و دست دیگر را روی شکم‌تان قرار دهید.

به مدت چهار ثانیه از بینی نفس بکشید. در این حالت دست روی شکم باید بالا آمده و دست روی سینه بی‌حرکت بماند.

به مدت هفت ثانیه نفس‌تان را نگه دارید. در ثانیه هشتم نفس‌تان را رها کنید. همان‌طور که نفس‌تان را بیرون می‌دهید، دست روی شکم‌تان باید به آرامی به سمت داخل برود.

تا زمانی که به آرامش برسید، این کار را انجام دهید.

استفاده از جملات تأکیدی مثبت

اگر در آسانسور دچار اضطراب شدید، به خود جملاتی از قبیل «من قبلا هم در این وضعیت بوده‌ام و اتفاقی برایم نیفتاده است» یا «طبق آمار، آسانسور خطری ندارد» را بگویید.

حواس خود را پرت کنید

برای مثال سعی کنید از ۱۰۰ تا صفر را بشمارید. یا با موبایل خود بازی کنید.

کلام آخر

اگر ترس از آسانسور آنقدر در شما شدید است که روش‌های گفته شده در این مقاله کمکی به شما نمی‌کنند، حتما باید از یک متخصص کمک بگیرید.4

پی نوشت:
1.www.honarehzendegi.com
2.www.chetor.com
3.www.imdb2.ir
4.www.mihannovin.ir