علت شانه ی یخ زده چیست؟

درحال حاضر علت بیماری شانه ی یخ زده ناشناخته است اما یکسری عوامل مستعد کننده وجود دارند که شامل موارد زیر می شود:

ضربه یا جراحی در نزدیکی این مفصل

بی حرکتی طولانی مدت مفصل مثلا به دنبال شکستگی ها یا التهاب تاندون های روتیتور کاف

کم کاری یا پرکاری تیرویید

پارکینسون

بیماری های قلبی

اختلالات هورمونی مثل دیابت؛ این بیماری به طور مشخصی با دیابت وابسته به انسولین در ارتباط است و این افراد ریسک بیشتری برای ابتلا به این بیماری دارند.

در شانه ی یخ زده، کپسول مفصلی شانه ملتهب می شود و باند های ضخیم شده ای در بافت کپسول ایجاد می شود که موجب ضخیم شدن و سفت شدن آن و در نتیجه محدودیت فضای مفصلی می شوند. علامت شاخص این بیماری درد شدید و ناتوانی در حرکت دادن شانه، چه با استفاده از کمک و چه بدون آن است.
 

برای پیشگیری چه کار کنیم؟

همانطور که در علت ها اشاره کردیم، بی حرکت بودن شانه و استفاده از دامنه ی حرکتی محدودی از شانه می تواند شما را مستعد یخ زدن کند.

مثلا ممکن است بخاطر دردی که بعد از شکستن دستتان دارید، بازوی خود را به بدنتان بچسبانید تا کوچکترین حرکتی نداشته باشد!

اما این برای سلامت شانه ی شما بدتر است چون تغذیه ی اجزای مفصل شما وابسته به حرکت مفصل است و شما با این کار تغذیه ی مفصل را مختل می کنید.

استرچ دادن راه خوبی برای حرکت دادن شانه تا انتهای دامنه است. در تصاویر زیر چندتا از تمرینات کششی را که به راحتی می توانید در طول روز انجام دهید، می بینید.

مورد دیگری که باید توجه کنیم این است که عملکرد شانه ی ما فقط به خود مفصل شانه مربوط نیست!

قرار گیری و عملکرد مناسب بخش های دیگر مثل استخوان های ترقوه، جناغ و مهره های گردنی و سینه ای  هم در کنار استخوان های کتف و بازو مهم است.

اگر اینها سر جای خود قرار نگرفته باشند ( اندکی  جابه جا شده باشند)، روی حرکات شانه تاثیر منفی می گذارند.

برای مثال قرارگیری تمامی موارد بالا در کسی که عادت دارد قوز کرده پشت میز بشیند عوض می شود.

کتف ها از هم دور می شوند و شانه ها به جلو می آیند و ستون فقرات خمیده می شود. این اتفاقات باعث می شوند فشار بیش از اندازه به تاندون ها و لیگامان های اطراف مفصل وارد شود و آنها را ملتهب کند.

بنابراین درست نشستن و حفظ وضعیت صحیح قسمت های مختلف بدن، در پیشگیری موثر است.

علائم و سیر بیماری

معمولا این بیماری را به ۴ مرحله تقسیم می کنند:
 

مرحله ی اول

درد شروع شده است و با حرکت بیشتر می شود و البته در شب هم وجود دارد.

محدودیت حرکتی در این مرحله حداقل است. معمولا کمتر از سه ماه طول می کشد تا این مرحله سپری شود.
 

مرحله ی دوم

در این مرحله ضخیم شدگی کپسول شروع شده و به دنبال آن محدودیت حرکتی بیشتر می شود. کم کم درد بیمار بیشتر می شود و حرکات در انتهای دامنه بسیار دردناک است. و بیماران در انجام حرکات روزمره با مشکل مواجه هستند. معمولا ۳ تا ۶ ماه طول می کشد تا این مرحله سپری شود.
 

مرحله ی سوم

درد به مرور کم می شود اما محدودیت حرکتی باقی می ماند. ممکن است ضعف عضلات بازو و روتیتور کاف هم ایجاد شود. این مرحله ممکن است از ۳ تا ۱۸ماه طول بکشد.
 

مرحله ی چهارم

محدودیت حرکتی بیماران، دیگر با درد همراه نیست و حرکات شانه به مرور بهتر می شود. بازگشت کامل دامنه ی حرکتی ممکن است ۳ تا ۶ ماه طول بکشد.

گفته شده است که معمولا بهبودی خود بخودی این بیماری، بطور متوسط، دو سال طول می کشد. 1
 

افراد در معرض ابتلا

علت به وجود آمدن شانه ی یخ زده به درستی مشخص نیست با این حال عواملی وجود دارند که ممکن است احتمال به وجود آمدن این عارضه را افزایش دهند.

این عوامل عبارت اند از:
 

سن

بیشتر افرادی که تحت تاثیر شانه ی یخ زده قرار می گیرند، 40 تا 60 سال سن دارند. همچنین احتمال وقوع این عارضه در زنان بالا تر از مردان است.
 

آسیب قبلی به شانه و یا عمل جراحی

یخ زدگی شانه ممکن است پس از وارد شدن آسیب به شانه یا بازو مانند شکستگی و یا پس از انجام یک عمل جراحی در ناحیه ی شانه ایجاد شود.

بخشی از این ممکن است به دلیل تکان ندادن بازو و شانه در مدت زمان بهبودی باشد.

کپسول شانه ی شما ممکن است به دلیل عدم استفاده سفت شود و به همین دلیل، ضروری است که به آسیب های دردناک در ناحیه ی شانه بی توجهی نشده و درمان های پزشکی مناسب صورت بگیرند.
 

دیابت 

اگر شما به دیابت مبتلا هستید، خطر ابتلا به خشکی شانه (شانه یخ زده) در شما بیشتر  خواهد بود. علت دقیق این امر هنوز معلوم نیست.

شانه ی یخ زده ممکن است بعضا به همراه دیگر عارضه های شانه ایجاد شود.

مانند موارد زیر :
 

تاندونیت کلسیفیه 

که طی آن مقادیر کمی کلسیم در تاندون های شانه انباشته می شوند.
 

پارگی در روتاتورکاف 

روتاتورکاف عبارت است از تعدادی عضله که حرکات شانه را باعث می شوند که بیشتریت چرخش و پایداری مفصل شانه توسط این 4 عضله انجام می شود و پارگی هر کدام از تاندونهای این عضلات مشکلات جدی برای مفصل شانه ایجاد می کند.
 

عدم تحرک و بستری طولانی 

تحرک نداشتن و بستری  دراز مدت  نیز، می تواند خطر ایجاد شانه ی یخ زده (شانه منجمد)را افزایش دهد. این ممکن است بعضا به هنگام بستری بودن در بیمارستان یا منزل، اتفاق بیفتد.
 

علل دیگر

مشکلات تیرویید، بیماری سل، بیماریهای قلبی ریوی، پارکینسون

تشخیص

تشخیص یخ زدگی شانه، معمولا با معاینه ی پزشک انجام می شود. همچنین ممکن است از عکس برداری به کمک اشعه ی ایکس و یا سی تی اسکن و  MRI مفاصل شانه استفاده شود.

این موارد هنگامی صورت خواهند گرفت که تشخیص پزشک واضح نبوده و نیاز باشد احتمال برخی عارضه های دیگر رد شوند.

بنابراین بسیاری از افراد نیازی به هیچ گونه آزمایشی ندارند. 2
 

درمان شانه یخ زده

بیماری معمولاً در عرض دو تا سه سال بهتر میشود ولی برای تسریع در سیر بهبودی درمان های زیر انجام میشود.

معمولا درمان این بیماران با استفاده از اقدامات غیر جراحی انجام میگیرد. در صورت عدم پاسخ مناسب درمانی، ممکن است پزشک معالج تصمیم به استفاده از عمل جراحی بگیرد.
 

درمان غیر جراحی

مهم ترین اقدامات غیر جراحی عبارتند از:

در مرحل ابتدایی بیماری که بیمار دچار درد است میتوان با استفاده از داروهای ضد التهابی و گرم کردن شانه درد را کاهش داد.

مهمترین قسمت درمان، نرمش های کششی است که تحت نظر فیزیوتراپ برای برگرداندن دامنه حرکت به مفصل انجام میشود.

نحوه انجام نرمش های کششی شانه در مقالات مربوط به نرمش های شانه بطور مفصل توضیح داده شده است.

در صورتیکه درد شدید در شانه بیمار مانع از انجام نرمش های کششی شود میتوان با تزریق داروهای حاوی کورتیکوسترویید در مفصل شانه درد شانه را برای چند هفته کاهش داد تا بیمار بتواند نرمش ها را بطور موثرتری انجام بدهد.

در موارد شدیدتر با استفاده از بلوک عصبی درد شانه بیمار را کاهش داده و نرمش ها را با شدت بیشتر انجام میدهند.

اگر نرمش های کششی نتوانند بهبودی قابل قبولی در دامنه حرکتی مفصل شانه ایجاد کنند مانیپولاسیون شانه زیر بیهوشی ممکن است کمک کننده باشد.

در این روش درمانی پزشک معالج شانه بیمار را در اطاق عمل و بعد از بیهوش کردن بیمار، در تمام جهات با فشار حرکت میدهد.

این کار موجب میشود تا چسبندگی هایی که در کپسول مفصلی شانه ایجاد شده آزاد شوند و حرکت شانه بهتر شود.

چون بسیاری از این بیماران مشکلات روحی مانند اضطراب و یا افسردگی دارند درمان این مشکلات میتواند به درمان شانه یخ زده کمک کند.

این درمان ها در بیش از ۹۰ درصد موارد موثر است و بعد از انجام آنها دامنه حرکتی شانه بهبود میابد.
 

درمان جراحی

در صورتی که انجام اقدامات ذکر شده نتواند بهبودی قابل توجهی در دامنه حرکتی مفصل شانه ایجاد کند، از عمل جراحی استفاده میشود.

انجام جراحی معمولا با استفاده از آرتروسکوپ است به این صورت که با استفاده از آرتروسکوپی شکاف هایی در کپسول مفصلی ایجاد کرده تا توانایی اتساع و حرکت آن بیشتر شود. 3

پی نوشت:
1.www.tavandarman.com
2.www.drforogh.com
3.www.iranorthoped.com