در این باره گفتنی است عوامل معنوی مانند دعا, صدقه, توکل, یاد خدا و توجه به معنویت و ماوراء طبیعت؛ تاثیر “حداقلی” تا “حداکثری” در سرنوشت انسان دارد حداقل آن ایجاد آرامش درونی و فزونی امید و گاهی به عنوان اهرمی در کنار عوامل مادی قابل طرح است. و حتی می توانند عاملی باشد که عوامل مادی را تحت الشعاع قرار دهد. و حتی عوامل مادی را از کار می اندازد و یا عوامل مادی را به طور شگفت آوری نیرو می بخشد. همانند تاثیر دعا در شفای برخی بیماری های بدون درمان, و یا اتفاق معجزات پیامبرانی همچون حضرت موسی(ع) و عصای معجزه آسای او؛ ویا سنگ ریزه های داستان اصحاب فیل و نابودی دشمنان دین.هر کدام از عوامل معنوی و بررسی میزان تاثیر گذاری آن از حداقل تا حداکثر قابل بررسی و نمایش بر اساس آمار و شواهد است.
ر.ک.
1محمودی مالک, دعا درمانی, انتشارات طواف.
2. مصباح یزدی, محمد تقی, خود شناسی برای خود سازی.
3. مطهری, مرتضی, تعلیم و تربیت در اسلام و گفتارهای معنوی.
4. وقار, محمد حسین, ترجمه, شش دین جهان.
ر.ک.
1محمودی مالک, دعا درمانی, انتشارات طواف.
2. مصباح یزدی, محمد تقی, خود شناسی برای خود سازی.
3. مطهری, مرتضی, تعلیم و تربیت در اسلام و گفتارهای معنوی.
4. وقار, محمد حسین, ترجمه, شش دین جهان.