راهكارهاي متعددي جهت جاري شدن فرهنگ نماز در جامعه بويژه دانشگاه ها وجود دارد كه بطور قطع اگر هر يك از افراد، نهادها و دانشگاه هاي دولتي و غير دولتي به وظيفه خود به خوبي عمل نمايد مي تواند در ترويج فرهنگ نماز نقش بسيار موثري داشته باشد.
بعضى از اين راهكارها از قرار ذيل مي باشد.
الف: ترويج عملى نماز:
امام صادق(عليه السلام) فرمود:« كُونُوا دُعَاةً لِلنَّاسِ بِغَيْرِ أَلْسِنَتِكُمْ لِيَرَوْا مِنْكُمُ الْوَرَعَ وَ الِاجْتِهَادَ وَ الصَّلَاةَ وَ الْخَيْرَ فَإِنَّ ذَلِكَ دَاعِيَة» [1]؛« مردم را با غير از زبانهاىتان دعوت كنيد [به سوى دين] تا اينكه مشاهده كنند از شما تقوا و اجتهاد و نماز و خير و نيكى را، پس اين است (چهار چيز) دعوت [واقعى مردم به دين].»
بر همين اساس اگر مردم مسولين تمامي رده ها را به هنگام نماز در مساجد مشاهده كنند و يا دانشجويان به هنگام نماز مديران و اساتيد دانشگاه خود را آماده براي اقامه نماز ببينند اين امر موجب الگو گيري آنها شده و زمينه نماز خوان شدنشان را فراهم مي نمايد.
گذشته از اينكه عملكرد صحيح، ساده زيستي و پايبندي نمازگزاران به اصول اخلاقي و ارزش هاي اسلامي نيز نقش موثري در ترويج فرهنگ نماز در جامعه دارد چراكه وقتي نمازگزار اينگونه رفتارها را از خود ارائه دهد، افراد غير نمازگزار ( تارك نماز و كاهل در نماز ) سرمنشا اين بركات را نماز دانسته و تحت تاثير اين رفتارها قرار گرفته، تشويق به نماز خواندن مي شوند.
ب: اقامه نماز بصورت جماعت
اگر نماز به صورت جماعت و در منظر عموم برگزار شود، اثرش هزاران برابر بيشتر از نماز فرادا است، لذا قرآن كريم براى همين اهميت مىفرمايد:« و اركعى مع الرَّكعين» [2]؛« با ركوع كنندگان ركوع نما.»
لذا اگر همه سعي نمايند در هر جايي كه هستند نماز خود را اول وقت و به جماعت اقامه نمايند، در اين صورت ديگران با مواجه شدن با چنين صحنه اي و اينكه همه در اين برنامه شركت دارند حتي آنهايي كه شايد به تصورشان اهل نماز نيستند، آنها نيز به برگزاري نماز تشويق مي شوند.
ج: ترويج تشكيلاتى و سازمان يافته نماز
بايد با سازماندهى در تبليغ و ترويج نماز جهت ايجاد و افزايش مهارت در نماز بكوشيم و اگر با يك يا دو نفر ممكن نمىشود با افراد بيشترى اقدام كنيم.
در اين خصوص علاوه بر اينكه مي توان از برنامه هاي آموزشي و تربيتي مساجد و رسانه ها استفاده نمود، بايد برنامه ريزي فعاليت هاي تمامي ارگان ها و سازمان ها به نحوي باشد كه با نماز تلاقي ننمايد به عنوان نمونه برنامه هاي جذاب صدا و سيما، برگزاري جلسات ارگان ها و كلاس هاي درس مدارس و دانشگاه ها بگونه اي تنظيم گردد كه با نماز اول وقت تلاقي نداشته باشد، همچنين مي توان با ايجاد فضاي مناسب – از جهت زيبايي، نظافت و فضاي معنوي – جهت اقامه نماز در اماكن عمومي و جاهايي كه همواره مردم در آن اجتماع نموده و يا رفت و آمد مي كنند مانند فرودگاهها، ايستگاههاي قطار، بندرها و بازار و بازارچه ها و… نمازخانه ها يا مساجدي بنا كرد.
د: استفاده از ابزار و زبان روز جهت ترويج نماز
در برنامههاى دينى از جمله ترويج نماز، بايد از هر روش درستى بهره برد و درخور فهم مردم و با زبان آنان سخن گفت
در اين راستا نيز ارگان هايي همچون وزارت ارشاد و سازمان تبليغات اسلامي و صدا و سيما از هنر به ويژه سينما براي نشان دادن گوهر نماز و چهره نماز و نمازگزار مي توانند بهره بگيرند، علاوه بر اينكه هنرمندان نيز با زبان شعر و قصه و نقاشي و با آفرينش آثار هنري با كيفيت هنر را براي ترويج فرهنگ نماز به كار گيرند. در مجامع دانشگاهي نيز فراخور جايگاه عملي دانشجويان مي توان به تبيين آثار و ثمرات علمي نماز پرداخت.
پي نوشت :
[1] – الكافي، ج2، ص 78