فهرست آثار شیخ حر عاملی

کتاب وسائل الشیعه

فهرست آثار شیخ حر عاملی مجموعه تألیفات و کتاب‌های شیخ حر عاملی (متوفای ۱۱۰۴ق) از علمای شیعه قرن یازدهم هجری که در حرم امام رضا مدفون است. مهم‌ترین اثر او، کتاب وسائل الشیعه است که از زمان نگارش تاکنون، همواره مورد توجه و عنایت فقها و مجتهدان شیعه قرار گرفته و شامل احادیث منابع روایی شیعه مانند کتب اربعه و دیگر منابع حدیثی در مباحث فقهی است. شیخ حر در این اثر ۳۶ هزار روایت را با سند آن در موضوعات متعدد فقهی تحت عنوان یک باب آورده است. این اثر به دلیل اهمیت و جایگاه آن دارای شروح، معاجم، تلخیص و ترجمه‌های فراوان است. شیخ حر آثار دیگری نیز در علوم مختلف دارد که عبارت‌اند از:

کتاب امل الآمل

کتاب الفوائد الطوسیة

نرم افزار مجموعه آثار محدث شیخ حرّ عاملی

کتاب اثبات الهداة

1. «الجواهر السنیة فی الاحادیث القدسیة» این اثر اولین کتابی است که به رشته تحریر در آورده است.
2. «الصحیفة الثانیة من أدعیة علی بن الحسین علیه‌السلام» این کتاب، شامل مجموعه دعاهایی است که در صحیفه سجادیه مشهور نیامده است.
3. «هدایة الأمة إلی أحکام الأئمة علیهم السلام» این کتاب، منتخبی از کتاب وسائل الشیعة با حذف سند و مکررات است. (سه جلد)
4. «مَنْ لا یَحْضُرُه الإمام» فهرست وسائل الشیعة و عنوان باب‌ها و تعداد احادیث هر باب و مضمون احادیث آن است. (یک جلد)
5. «الرجال» مولف در مقدمه، این کتاب را چکیده احوال رجال از ممدوحان و مذمومان معرفی و روش خود را در تنظیم کتاب بیان می‌کند. ترتیب رجال در این کتاب بر اساس نام راویان به ترتیب حروف الفبا و شامل اسامی ۱۶۴۶راوی می‌باشد. ^[۱]
6. «الفوائد الطوسیة» شامل صد فائده در مباحث گوناگون که در پاسخ مردم طوس داده است. (یک جلد)
7. «اثبات الهداة بالنصوص و المعجزات» شامل بیش از ۲۱۰۰۰ حدیث و ۷۰۰۰۰ سند به نقل از ۴۳۹ کتاب از شیعه و سنی دربارهٔ معجزات پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع).
8. «امل الآمل» که در آن، نام علمای جبل عامل و علمای متأخرین و شرح حال آنان آمده است.
9. «الایقاظ من الهجعة بالبرهان علی الرجعة» رساله‌ای است پیرامون رجعت که شامل ۶۰۰ حدیث و ۶۴ آیه قرآن و ادلهٔ فراوان و کلماتی از قدما و متأخرین است و به طرح شبهات و جواب آن‌ها درباره رجعت نیز پرداخته است.
10. «رساله اثنی عشریه فی رد علی الصوفیّه» که شامل ۱۰۰۰حدیث در ردّ فرقه صوفیه است.
11. «بدایة الهدایة» در واجبات و محرمات منصوصه از اول تا آخر فقه. شیخ حر در این کتاب واجبات را ۱۵۳۵ و محرمات را ۱۴۴۸ مورد دانسته است.
12. «الفصول المهمة فی اصول الائمة» که شامل قواعد کلی اصول دین، اصول فقه، فروع فقه و اصول علم طب است.
13. «العربیة العلویة و اللغة المرویة».
14. تواتر القرآن.
15. «دیوان شعر» که شامل ۲۰۰۰۰ بیت شعر است و ۴ منظومه دیگر در موضوعات مختلف.
16. «دیوان الإمام زین‌العابدین علیه‌السلام»
17. «تحریر وسائل الشیعة و تحبیر مسائل الشریعة در شرح وسائل الشیعة»
18. «الأخلاق»
19. «مقتل الإمام الحسین علیه‌السلام»
20. کشف التعمیة فی حکم التسمیة
21. «حاشیه‌هایی بر کتب اربعه» و…^{[۲] [۳]}
22. رساله فی الغناء^[۴]

نرم افزار مجموعه آثار شیخ حر عاملی نیز به همت مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی تولید شد. این نرم افزار حاوی متن کامل ۲۲ عنوان کتاب در ۱۴۵ جلد از آثار مرحوم شیخ حر عاملی و دیگر آثار مرتبط به زبان عربی و فارسی می‌باشد.

پانویس

منابع

• حر عاملی، محمد بن حسن، اثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، بیروت، موسسة الاعلمی، ۱۴۲۵ق.
• حر عاملی، محمد بن حسن، امل الآمل، بغداد، مکتبة الاندلس، بی‌تا.
• مختاری، رضا و صادقی، محسن، غناء و موسیقی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ١٣٧٧ش.
• طاووسی مسرور، سعید، آشنایی با دو کتاب رجال از عصر صفوی، ماهنامه كتاب ماه دين، سال دوازدهم شماره ۱۳۹، ۱۳۸۸ش.