مسلمانان در ماه رمضان بیش از هر زمان دیگر از خداوند طلب رحمت، آمرزش و رهایی از آتش جهنم می‌کنند. رمضان ماه روزه داری است. در این ماه مسلمانان برای خشنودی خداوند متعال روزه می‌گیرند. روزه از سپیده دم شروع و تا غروب آفتاب ادامه دارد.
بر طبق آیات قرآن کریم و سنت پیامبر اکرم (ص) روزه از ویژگی‌های اخلاقی، معنوی و اجتماعی بی نظیری برخوردار است بر طبق آیات قرآن کریم و سنت پیامبر اکرم (ص) روزه از ویژگی‌های اخلاقی، معنوی و اجتماعی بی نظیری برخوردار است. روزه نوعی پرستش (عبادت) است و یکی ارکان اسلام به حساب می‌آید و انجام آن برای تمام مسلمانان به جز کودکان زیر سن بلوغ، افراد بسیار سالخورده، افراد بیمار دائمی و غیره  واجب است. افراد همچنین به دلایلی از جمله بارداری، شیردهی، قاعدگی، خونریزی ناشی از زایمان، بیماری و مسافرت به طور موقت از روزه گرفتن معاف می‌شوند و به همه آنها اجازه داده می‌شود تا پایان یافتن عذر موجه خود، روزه گرفتن را به تعویض بیندازند.
 

در ایام روزه‌ داری معمولاً علاوه بر نمازهای یومیه، نمازهای دیگری نیز خوانده می‌شود و همچنین روزه داران در این ایام به تلاوت قرآن کریم و تفکر و عبادت بیشتر می‌‌پردازند. علاوه بر آن روزه داران بایستی فوائد معنوی و اجتماعی این عمل عبادی را مورد بررسی قرار داده تا به ارزش این فریضه پی ببرند. در ماه رمضان مسلمانان روزه دار فوائد اجتماعی و معنوی که در زیر آمده است را تجربه می‌کنند:

* روزه گرفتن در ماه رمضان به فرد کمک کرده به خداوند نزدیک شده و بیشتر او را بشناسد.

* مسلمانان روزه دار هنگامی که عشق عمیق خود را به خداوند متعال با پیروی از دستورات او نشان می‌دهند، رضایت بسیار بالایی را تجربه می‌کنند.

* روزه همدلی و اتحاد جامعه را به همراه دارد. احساس همدلی که به دلیل روزه داری بوجود می‌آید به روزه دار کمک کرده سایر افراد را بهتر شناخته و در نتیجه معاشرت و دوستی با آنها آسانتر می‌شود.

* روزه آگاهی نسبت به فقرا و نیازمندانی که در جامعه ما زندگی می‌کنند را افزایش می‌دهد. روزه داری به ثروتمندانی که از نعمت غذای خوب و مواد غذایی مغذی برخوردارند و هرگز از گرسنگی رنج نمی‌برند نشان می‌دهد که درد گرسنگی چگونه است. این افراد به هنگام احساس گرسنگی و تشنگی ناشی از روزه داری، به فکر فقرا افتاده و احساس همدردی با آنها می‌کنند.

* این ماه مبارک نظم و انضباط را در زندگی برای مسلمانان به ارمغان می‌آورد. فرد مسلمان با بیدار شدن در زمان سحر به قصد روزه گرفتن، نشان می‌دهد که برای این عمل عبادی اهمیت قائل است. نماز صبح را در زمان مناسب به جا آورده تا روزه خود را به درستی آغاز کند، در نتیجه فرصت بیشتری خواهد داشت تا اولویتهای زندگی را بهتر درک کند.

* به این ترتیب فرد روزه دار می‌آموزد که برای مسائل مهم اولویت قائل شده و زندگی خود را در ماه رمضان اولویت بندی نماید.

* روزه گرفتن اصول عشق خالصانه را به مسلمان می‌آموزد. زیرا با بجا آوردن روزه نشان می‌دهد که این کار را از عشق عمیق به خداوند انجام می‌دهد.

* روزه بیداری و سلامت وجدان را در مسلمانان پرورش می‌دهد. روزه دار روزه خود را در نهان و آشکار حفظ می‌کند. در روزه داری به ویژه هیچ مرجع عادی برای بررسی رفتار انسان و یا وادار کردن او به رعایت روزه وجود ندارد. فرد روزه خود را برای رضای خدا و آسودگی وجدان به صورت نهان و آشکار حفظ می‌کند.

* روزه حس امید و خوش بینی از فضل و بخشش خداوند را به همراه دارد.

* دو صفت صبر و دوری از خودپسندی با روزه پرورش می‌یابد، چرا که فرد روزه دار خود را از متاع و لذتهای دنیوی محروم می‌سازد.

* مسلمانان روزه دار خویشتن داری را تجربه می‌کنند. مسلمانان با روزه داری بایستی خشم خود را کنترل کنند، آرامش خود را حفظ کرده و از آسیب رساندن کلامی یا جسمی به دیگران خودداری نمایند.
یکی از آثار روزه داری در ماه رمضان مشاهده پیمان برادری و اخوت میان مسلمانان است* مسلمانان به دلیل روزه گرفتن، وحدت، نیکوکاری و برادری را تجربه می‌کنند. یکی از آثار روزه داری در ماه رمضان مشاهده پیمان برادری و اخوت میان مسلمانان است. روزه گرفتن در ماه رمضان به مسلمانان کمک می‌کند نسبت به وحدت و همبستگی خود آگاه باشند. از همان لحظه دیده شدن ماه جدید، تمام مسلمانان جهان به نظم معنوی روزه وارد می‌شوند.

* افرادی که روزه می‌گیرند باید به هنجارهای اجتماعی احترام گذاشته و از آنها پیروی کنند. آنها باید از غیبت، دزدی، تقلب یا هر عملی که موجب آزار و اذیت دیگران می‌شود خودداری کنند.

* روزه باعث پرورش عزت نفس و بزرگی فرد می‌شود زیرا افرادی که در برابر سختی‌هایی مانند گرسنگی و تشنگی محکم ایستاده‌اند و به این ترتیب بدن و روح خود را آموزش داده‌اند می‌توانند هر مشکلی که در زندگی با آن روبرو می‌شوند را به چالش بکشند و بر آن غلبه کنند. بنابراین روزه داری به پرورش عزت نفس افرادی که از این سختی‌ها رنج می‌برند کمک می‌کند.

* با روزه گرفتن به نظام خانوادگی کمک می‌شود.

* مسلمانان در مساجد با یکدیگر به قرآن گوش فرا می‌دهند. یکدیگر را در آنجا ملاقات کرده و تعاملات اجتماعی آنها افزایش می‌یابد.

* ماه رمضان باعث پاک و خالص شدن جوامع شده به این دلیل که اکثر مردم در این ماه مقدس از انجام اعمال نادرست خودداری می‌کنند.

ابوهریره از پیامبر اکرم (ص) حدیثی نقل کرده است که در ادامه به آن می‌پردازیم:

 رسول خدا (ص) می‌فرمایند: «با شروع رمضان، درهای جهنم بسته و درهای بهشت به روی ما گشوده می‌شوند و شیطان به غل و زنجیر کشیده می‌شود». تمام این کارها در جهت اصلاح رفتار و کمک به فرد در نزدیک‌تر شدن به خداوند متعال است.

خلاصه آن که ماه رمضان ماه نعمت، معنویت و معاشرت و انجام فعالیتهای اجتماعی است. ما در این ماه دعا می‌کنیم که روح ماه رمضان در اعماق وجود ما نفوذ کند. بیایید این ماه را با روحیه و معنویت واقعی سپری کرده و به هدف والای آن یعنی طلب بخشش و رضایت خداوند دست یابیم.

منبع: quranreading