شاید تا به حال از فواید نمک کمتر شنیده اید. نمک، نه تنها برای زندگی، بلکه برای سلامتی بسیار ضروری است. به گفته کارشناسان، آمریکایی ها حداقل 500 میلی گرم سدیم برای سالم نگه داشتن بدن خود مصرف می کنند. اما نیازهای فردی، عادات و نیز سبک زندگی آن ها بطور قابل توجهی متفاوت است. بیشتر نمک مصرفی ما از غذاها و مقدار کمی از آن از آب تامین می شود. در این مقاله به فواید و مضرات نمک می پردازیم.

فواید استفاده از نمک  

باز جذب آب

بیماری های پاتوژنیک مزمن نظیر اسهال و وبا منجر به کم آب شدن بدن و هم چنین از دست رفتن مواد معدنی بدن می شود، بنابراین اگر درمان به موقع صورت نگیرد عملکرد کلیه ها و دستگاه گوارش را مختل خواهد کرد.
مصرف نمک های محلول در آب و گلوکز، سریع ترین راه برای مقابله با خشکی بدن است. محلول خوراکی آب و نمک را می توان به بیماران مبتلا به اسهال و دیگر بیمار های پاتوژنیک داد.

تسکین ماهیچه (پا)

گرفتگی عضلات اغلب در بزرگسالان مسن و ورزشکاران رخ می دهد. ورزش، نوسانات وزن بدن، بارداری، عدم تعادل الکترولیت و از دست دادن نمک در بدن از عوامل بروز این مشکل هستند.
فعالیت فیزیکی فشرده در گرمای تابستان یکی از دلایل مهم در گرفتگی عضلات غیر ارادی است. ورزشکاران روزانه حدود 4 تا 6 قاشق چای خوری نمک را به خاطر تعریق بیش از حد از دست می دهند. مصرف غذاهایی که منابع طبیعی نمک هستند ممکن است شدت گرفتگی عضلات را کاهش دهد.
نوشیدن یک لیوان آب به همراه یک قاشق چای خوری نمک برای ورزشکاران توصیه می شود. همچنین آب گوجه و نوشیدنی های ورزشی نیز گزینه های خوبی هستند.

کمک به درمان فیبروز کیستیک

فیبروز کیستیک یک بیماری ژنتیکی است که با از دست دادن بیش از حد نمک و مواد معدنی از طریق عرق، کم آبی و ترشح خلط ایجاد می شود. خلط زیاد، مجاری ادرار و مجرای گوارش را مسدود می کند.
در این بیماری از دست رفتن یون های سدیم و کلرید به شکل نمک بسیار بالا است تا اندازه ای که پوست بیماران شور است. برای جبران این ضایعه، چنین افرادی باید غذای شور و نمکی مصرف کنند از آنجا که مخاط مانع جذب چربی در شکم می شود، افراد مبتلا به فیبروز کیستی ممکن است در مواد مغذی محلول در چربی مثل ویتامین های آ، دی، ایی و ک کمبود داشته باشند.1

یبوست

۲ تا ۶ قاشق چای‌خوری نمک فرنگی (منیزیم سولفات) را در یک لیوان آب حل کنید و بنوشید. می‌توانید کمی آب لیمو هم به آن اضافه کنید تا طعم بهتری پیدا کند. مصرف این محلول در درمان یبوست مفید است.

زردی دندان

برخی تحقیقات نشان داده است که استفاده از خمیر دندان‌های حاوی جوش‌شیرین در براق و سفید کردن دندان مؤثر است. نمک موجود در جوش‌شیرین، لکه‌های سطح دندان را پاک می‌کند.

بوی بد دهان

اگر بوی بد دهان شما یا دیگران را آزار می‌دهد، احتمالا ناشی از خشکی دهان یا آفت‌های دهانی است. برای رفع بوی بد دهان یک قاشق چای‌خوری جوش‌شیرین را در یک لیوان آب حل کنید و دهان‌تان را یک دقیقه شست‌وشو دهید. این کار را چند بار در روز تکرار کنید. نمک موجود در جوش‌شیرین، باکتری‌های دهان را از بین می‌برد و تا سه ساعت بوی بد دهان را رفع می‌کند.

نیش یا گزیدگی حشرات

خمیر جوش‌شیرین با مقداری آب می‌تواند هر نوع سوزش یا خارش یا ورم ناشی از نیش حشرات را بهبود ببخشد. همچنین استفاده از آن در کاهش عوارض پوستی ناشی از نیش زنبورعسل، آنژیوادم و تماس با گیاهان سمی مفید است.2

زخم‌های کانکر (آفت دهان)

شستشوی دهان با آب‌نمک می‌تواند درد ناشی از زخم کانکر (آفت دهان) را کاهش داده و به شما در بهبود سریع‌تر آن کمک کند. یک قاشق چایخوری نمک را در یک و نیم فنجان آب حل کرده، سپس جرعه جرعه در دهان قرقره کرده و آن را بیرون بریزید. چندین بار در روز این کار را انجام دهید تا این زخم‌ها التیام یافته و دیگر برای شما دردناک نباشند.

ناخنِ فرورفته در گوشت پا

این حالت که بیشتر انگشت شست پا را تحت تأثیر قرار می‌دهد، زمانی رخ می‌دهد که لبهٔ ناخن پای شما خم شده و در پوست گیر کند. این فرورفتن ناخن در گوشت پا می‌تواند بسیار دردناک باشد. برای کاهش ورم و حساسیت، می‌توانید پای خود را چندین بار در طول روز در آب‌نمک گرم قرار دهید، سپس بر روی آن پماد آنتی‌بیوتیک مالیده و بانداژ کنید. در صورتی‌ که با این کار خوب نشد و یا بدتر شد، به پزشک مراجعه نمایید.

بینیِ گرفته یا آبریزش بینی

نمک روشی اثبات‌شده برای کمک به تنفس راحت‌تر هنگام سرماخوردگی، آنفلوآنزا و یا آلرژی است. مزیت آن در دسترس بودن و قیمت مناسب آن است. زمانی ‌که در اثر سرماخوردگی و یا آلرژی، بینی شما گرفته و یا آبریزش بینی داشته باشید، می‌توانید از داروخانه اسپری‌های نمکی بینی را تهیه نمایید، و یا از سرم نمکی برای قرقره و شستشوی بینی استفاده نمایید.

پسوریازیس و اگزما

آب‌نمکِ غنی از مواد معدنی در مکان‌هایی مانند دریای مرده در خاورمیانه، تالاب آبی در ایسلند و دریاچهٔ ارومیه در ایران وجود دارد. شنا کردن و قراردادن بدن در این آب‌ها به مرطوب شدن پوست و کاهش قرمزی آن کمک می‌کند. و اگر شما اگزما و یا پسوریازیس دارید، این آب‌ها می‌توانند لکه‌های پوسته‌پوسته شده را التیام بخشیده و التهاب پوست را تسکین دهند. در خانه برای فراهم کردن محیطی همانند آنچه که گفته شد، می‌توانید نمک دریای مرده و یا نمک اپسوم را به آب وان و یا تشت اضافه نمایید و حدود ۱۵ دقیقه بدن خود را در آن بخیسانید. حتی یک فنجان نمک معمولی در آبِ وانِ حمام نیز می‌تواند علائم اگزما را کاهش دهد.

سوزش سردل

جوش شیرین نوعی نمک است و همچنین یک آنتی‌اسید طبیعی است. حدود یک قاشق چایخوری جوش شیرین را درون یک لیوان آب سرد حل کرده و بعد از غذا مصرف نمایید. اگر زیاد سوزش سردل دارید، خوددرمانی نکرده و برای اطمینان از اینکه مشکل مهم دیگری نیست، به پزشک مراجعه نمایید. به یاد داشته باشید که جوش شیرین دارای سدیم است. اگر به دلایلی، رژیم غذایی کم‌نمک دارید، پزشک ممکن است نوع دیگری از آنتی‌اسید را برای شما تجویز نماید.3

مضرات استفاده زیاد از نمک

افزایش فشارخون

در صورت دریافت نمک بیش از حد نیاز بدن،باعث افزایش فشار خون می شود.

ایجاد درد در اندام‌ها و آسیب به مویرگ‌ها

نمک آب را درون بدن نگه می‌دارد و وقتی مقدار آن زیاد شود و آب زیادی نیز در بدن و خون بماند، این فشار خون بالایی که ایجاد شده است، می تواند باعث درد در برخی اندام‌ها و حتی آسیب جدی مویرگ‌ها در آنها شود. البته بدن می‌تواند از طریق ادرار و تعریق مقداری از نمک اضافی بدن را دفع کند.
اما در کودکان توانایی دفع نمک از این دو طریق ذکر شده کمتر است و توصیه می شود که غذاهای کم نمک تری میل نمایند. مقدار نمکی که برای مصرف روزانه کودکان توصیه می شود، در کودکان 4-6 سال حدود 3 گرم، 1-3 سال حدود 2 گرم، در نوزادان 7-12 ماه 1 گرم و در نوزادان زیر 7 ماه کمتر از یک گرم می باشد.
در کودکان بالای 7 سال نیز تقریبا مانند افراد بالغ که حدود 5-6 گرم در روز ذکر شد مصرف شود.

بروز حمله قلبی و سکته مغزی

نمک زیاد در بدن همچنین باعث فشار آمدن به کلیه و مغز نیز می گردد. باعث بروز حمله قلبی (مسدود شدن یکی از سرخرگ های خروجی از قلب و سکته مغزی (از کار افتادن قسمتی از مغز) می شود.

پوکی استخوان

نمک زیاد علاوه بر موارد ذکر شده کلسیم را از خون گرفته و همراه ادرار از بدن خارج می‌کند که باعث بروز پوکی استخوان می شود.4

پی نوشت:
1.www.namnak.com
2.www.chetor.com
3.www.moheb.com
4.www.news.fitshape.ir