فیلسوفان و عارفان برجسته‌ای مانند ابن عربی از مکتب سوفسطائی دفاع می‌کنند؛ پس چرا فیلسوفان معاصر به مبارزه با این تفکر می‌پردازند؟!

تفکر سوفسطائی تفکری مخرب؛ بلکه بنیان‌کن هر اندیشه و تفکر است؛[1] از این‌رو اندیشمندان بزرگ به تبیین سستی و بطلان آن می‌پردازند تا بتوانند معارف حقیقی را بر مبانی استوار تبیین کنند؛ در هر صورت تفکر و اندیشه سوفسطائی، اندیشه‌ای نیست که هیچ دانشمندی بتواند از آن دفاع کند.

اما مقصود ابن عربی از این جملات، آن است که وجود به معنای مستقل و بی‌نیاز، منحصر در ذات خداوند است و بقیه‌ی موجودات نمود آن بود هستند.[2] و یا به تعبیر وی، غیر ذات خداوند، خیال وجود هستند؛ فیلسوفان عادی و استدلال‌گران سطحی‌نگر، توان درک این مطلب که از اساسی‌ترین مباحث عرفانی است را ندارند؛ سوفسطائیان از این‌ نگاه که موجودات ظاهری را خیال وجود می‌دانند به آنچه عارفان در صدد اثبات آن می‌باشند، نزدیک هستند؛ البته از دیدگاه دیگر، این سخن سوفسطائیان که مطلق هستی را انکار کرده و تمامش را خیال می‌پندارند، سخنی باطل است.

از این رو در تشبیه و شبیه‌دانستن اندیشه‌ای به اندیشه دیگر باید به جهت شباهت نیز دقت نمود، نه این‌که به محض اعلام تشابه دو چیز، آن دو را در همه‌ی خصوصیات و جهات مشابه دانست.

به عنوان نمونه اگر آسمان و دریا را در آبی بودن شبیه هم بدانیم، این بدان معنا نیست که آن دو در همه جهات با هم شبیه هستند.

 بنابراین تنافی و تعارضی میان این سخن ابن عربی و منکران تفکر سوفسطائی وجود ندارد. 

[1]. ر. ک: (سوفسطایی و شکاکیت)، 89310.

[2]. ر. ک: (وحدت وجود)، 4639.