قبلا هر مشكلي داشتم با دعا و مناجات حل مي شد اما اكنون نه. هر كاري مي كنم قبل از شروع خراب مي شود چه كنم؟

سرتاسر زندگي انسان پوشيده از تلخي و شيريني و شكست و پيروزي مي باشد. يك روز مطابق ميل و خواستة انسان است و روز ديگر برخلاف آن و همة اين ها از خصوصيات اين عالم است. براي ما انسان ها هر امتحاني يا بر توان و ظرفيت مان مي افزايد، يا رشد و ترقي ما را به همراه دارد. خداوند فرموده كه دعا كنيد، من اجابت مي كنم و در جاي ديگر هم دعوت به «سعي و تلاش» نموده است، اما آيا همة دعاهاي ما در اين دنيا مستجاب مي شود؟ همة سعي و تلاش هاي ما نتيجه بخش خواهد بود؟ در اين جا قصد داريم به اين سوالات كه در واقع پرسش و خواستة شما مي باشد پاسخ دهيم.
دعا: در مورد اين كه يك روز دعاي انسان مستجاب مي شود و روز ديگر مستجاب نمي شود. با نظر دقيق تري به شرايط دعا كردن، اين مورد بيشتر روشن خواهد شد.
 – استجابت دعا، كسب و كار پاكيزه و حلال است.
– دوم، دعا كننده از نظر ايمان و اعتقاد صحيح و محكم باشد.[1] حتي اگر اعتقاد داشته باشد اما دربارة اجابت دعايش از سوي خدا دچار ترديد باشد و صرفا از روي امتحان به درگاهش دعا كند، دعايش مستجاب نمي گردد.[2]– سوم ساعت و هنگامة دعاست يعني وقت و موقعيت در استجابت دعا نقش بسيار مهمي دارد. حضرت فاطمة زهرا ـ سلام الله عليها ـ به خادمة خود ـ فضه ـ فرمودند: هر گاه آفتاب به وسط آسمان رسيد مرا مطلع كن، چون آن هنگام، ساعتي است كه دعا در آن به اجابت مي رسد.[3]و شرايط ديگري مثل اين كه دعايش را با خواست الهي معلق كند و بگويند: «ما شاء الله لا حول و لا قوة الا بالله» زيرا اجابت دعايش ممكن است مفسده و دردسري به همراه داشته باشد (مثلاً به خاطر نابجا بودن يا زشت بودن تقاضايش، گاهي خدا خواستة ما را اجابت نمي كند چون ممكن است مصلحت بهتري برايمان در نظر گرفته و ما چون علم نداريم اصرار مي كنيم)[4] اين ها و مسائل ديگري در مورد شرايط دعا و دعا كننده وجود دارد كه شايد پرسش گر محترم از آنها اطلاع داشته باشد. در اين جا به سه نكته ديگر اشاره مي كنيم و سپس به بررسي مسالة جنابعالي مي پردازيم.
نكتة اول: اگر دعايتان مستجاب شده مواظب سه حالت باشيد:
1. دچار عجب نشو و به اجابت دعايت مغرور نشو. «عجب باعث فساد عمل و غلبة شيطان است.»
2. شكر و حمد خدا نمايي كه تفضل كرده و دعاي تو را اجابت نموده است، بلكه مستحب است دو ركعت نماز شكر به جا آوري.
3. همين كه دعاي تو مستجاب شد ترك دعا نكني و باز در خانة خدا برو و او را از ياد نبر.
نكتة دوم: اگر دعايتان مستجاب نشد مواظب سه حالت باشيد.
1. از رحمت خدا مايوس نشوي. زيرا به اجابت نرسيدن دعا ممكن است به خاطر گناهاني باشد كه مانع اجابت مي باشد. پس در صدد رفع آنها به وسيلة توبه باش.
2. ترك دعا نكن.
3. به تقدير الهي راضي باش تا همان رضاي تو باعث اجابت دعا شود.
نكتة‌ سوم: دعا كردن سه حالت دارد كه به هر حالتي باشد براي انسان اجر معنوي دارد:
1. صلاح بنده در آن است، و به او مي رسد اما مشروط به دعا نيست. در اين صورت ثمرة دعا، تقرب بنده به خداست.
2. صلاح بنده در آن است و رسيدن به آن مشروط به دعا كردن است. «ثمرة دعا يكي رسيدن به مطلوب و ديگري تقرب به خدا است.»
3. صلاح بنده نبوده و به آن نمي رسد، چه دعا بكند و چه نكند. «ثمرة دعا تقرب به خدا و عوض آن دعاي ظاهراً مستجاب نشده، اجر و عطاي اخروي است.[5] به طوري كه انسان در قيامت آرزو مي كند اي كاش در دنيا هيچ يك از دعاهايش مستجاب نمي شد و در عوض، در آخرت از آن ها بهره مي برد. «اين در وقتي است كه بنده در قيامت بزرگي و عظمت پاداش هايي را مي بيند كه در مقابل دعا مستجاب نشده اش به او داده اند.»
با توجه به مطالب مذكور هر كسي با توجه به ويژگي ها و اعمال و افكار و اقوال خود بايد جستجو كند كه چرا دعايم مستجاب شد يا نشد و همان طور كه قبلا ذكر شد استجابت يا عدم آن براي امتحان است «كه خود اشاره كرده ايد» و يا براي توضيح در جد و رشد و ترقي است. چرا كه شايد اگر در ابتداي برقراري ارتباط با خدا، خداوند دعاي شخص را زود مستجاب مي كند تا ظرفيت معنوي اش بيشتر شود، ولي همين طور كه ظرفيت وي بيشتر مي شود عرصه بر او تنگتر مي شود كه اين نيز براي امتحان و ترفيع درجه مي باشد.
تلاش و نتيجه بخش بودن آن:
و اما دربارة اينكه گفته ايد به هر كاري دست مي زنيد خراب مي شود: بايد يادآور شوم كه:
همان طور كه در مطلب قبلي بيان شد، دعا بايد با سعي و تلاش همراه باشد و توجه داشته باشيم، كه دستيابي به هدف تنها يك راه ندارد، بلكه مي توان از راه هاي گوناگوني به آن رسيد. زماني مي خواهيم كاري را شروع كنيم بايد در مورد هدف و نتيجة‌ آن و نيز راه هاي دستيابي به آن هم خوب فكر كنيم و هم با اهل نظر «صاحب نظران» مشورت كنيم و راهي را انتخاب كنيم كه بهتر و نزديكتر باشد. اين كه شما تاكنون چندين پيشنهاد كار داشته ايد ولي قبل از شروع همه چيز خراب شده است بايد ريشه يابي كنيد تا بفهميد علت خراب شدن آن چيست؟ پس از كشف علت به دنبال راه حل آن باشيد. اگر علت آن مربوط به صلاح و مصلحت شما مي باشد و برگشت آن به دعا و ارتباط با خداست، در مسالة قبل توضيح داده شد كه يا اصلاً به صلاح كار شما نيست كه انجام بگيرد يا صلاح هست ولي از راه صحيح بايد وارد شويد. بايد دانست كه دعا كردن وظيفة انسان است ولي نبايد عجله كرد كه زود به مقصد و مقصودش برسد. بايد صبر و حوصلة‌كافي داشته باشيم.
اغلب افرادي كه به مراحل عالي و موفقيت رسيده اند در زندگي خود با مشكلات فراواني مواجه شده اند و مشكل به تلاش آنها افزود هر چند تلخ بود. ولي با تلاش بيشتر خود به شيريني پيروزي رسيده اند. زندگي ائمه ـ عليهم السلام ـ را بررسي كنيد كه پر از بلا و سختي و آزمايش بوده آنها لحظه اي مايوس نشدند و برعكس بر تلاش و توكل خود افزودند از سويي ديگر در زندگي هر كسي با توجه به ظرفيت و توانايي هايش در معرض امتحان و آزمايش قرار مي گيرد و بايد در اين راه هرگز ياس به خود راه ندهد. زيرا ياس از خداوند گناه بزرگي است و بزرگترين مانع در راه موفقيت و رسيدن به هدف است. و اين نقطة قوت شماست كه همچنان با اميد به آيندة روشن در مقابل مشكلات و مصايب «مثل مصيبت فقدان پدر» مقاومت و ايستادگي مي كنيد. ارتباط خود را با خدا هر روز قوي تر از قبل نماييد. و مطمئن باشيد همراه با هر سختي آساني است. روزي انسان سنگ صبور و مشكل گشاي ديگران مي شود و روزي ديگر در معرض امتحان قرار مي گيرد تا خودش را ارزيابي كند تا بداند كجاست و چه مي كند و چقدر تاب و توان مقاومت دارد.

معرفي منبع جهت مطالعه بيشتر[6]:
راز سختي ها و بلاها در زندگي، احمد لقماني، انتشارات عطر سعادت.
 
پي نوشت ها:
[1] . نصر اللهي بروجردي، محمد ابراهيم، هزار و يك ختم، قم، چاپ، اول، 1383، صص 8 ـ 12.
[2] . همان، صص 8 ـ 12.
[3] . همان.
[4] . عرب نوكدي، رحمت الله، كليد سعادت، قم، عصر رسانه، اول، 1382، صص 4 ـ 93.
[5] . جاهد، رضا، داروخانة معنوي، مشهد، هاتف، چ هفتم، 1378، صص 22 ـ 24.
[6] هم چنين مي توانيد به كتب زير علاوه بر منابع مذكور مراجعه نمائيد، قرآن صاعد، علي برازش، تهران، امير كبير، دوم، 74، مقدمهء كليات مفاتيح الجنان، شيخ عباس قمي، مرتضي احمديان، قم، نشر مصطفي، چهارم، 1380.