خلاصه اي از تاريخ قرآن
 

حضرت محمد(ص) در بيست و هفتم ماه رجب به پيامبري مبعوث شد و آغاز نزول قرآن به عنوان يک کتاب مفصل، در شب قدر از ماه رمضان و سه سال پس از بعثت بوده است و با توجه به اين که مدت نبوت پيامبر اکرم 23 سال مي باشد، قرآن در طول بيست سال به تدريج بر ايشان نازل شده است.
کيفيت نزول آيات شريفه به صورت تدريجي بود تا بدين وسيله موجبات استمرار قوت قلب مبارک آن حضرت فراهم آيد.
-اولين قسمت از قرآن که در شب مبعث نازل شده، پنج آيه سوره علق است.
-اولين سوره کاملي که نازل گرديد، سوره«حمد» بوده و به همين جهت«فاتحه الکتاب» نام گرفته است.
-سوره«نصر» آخرين سوره کاملي است که بر حضرت نازل شده است.
-آخرين آيه نازله بنابر مشهور آيه 281 سوره بقره است و پيامبر خدا(ص) يازده روز و به قولي هفت روز پس از رحلت فرمودند.
شايد بتوان گفت آيه:
الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلاَمَ دِينًا (مائده/3)
«امروز کافران از اين که به دين شما دستبرد زنند و اختلالي رسانند طمع بريدند پس شما از آنان بيمناک نگشته و از من بترسيد دين شما را به حد کمال رسانيدم و بر شما نعمت را تمام کردم و بهترين آئين را که اسلام است برايتان برگزيدم.»
که برخي آن را آخرين آيه مي دانند، آخرين آيه در زمينه احکام بوده و آيه«اتقواللّه…» به طور مطلق آخرين آيه اي است که وحي شده است.
کلمه قرآن از ريشه قرا مي باشد با توجه به اين که اين کلمه به معني خواندن مي باشد و اقرا يعني بخوان پس قران يعني«خواندني»
-کتاب شريف قرآن، نام هاي ديگري نيز دارد که مشهورترين آن ها عبارتند از: فرقان، نور، کتاب، ذکر، تنزيل و…
-قرآن به سور و آيات تقسيم بندي شده و حدود آن ها توسط شخص پيامبر اکرم(ص) معين شده است.
وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْلَا نُزِّلَ عَلَيْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً وَاحِدَةً كَذَلِكَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤَادَكَ وَرَتَّلْنَاهُ تَرْتِيلًا (فرقان/32)
«و باز کافران جاهل به اعتراض گفتند که چرا اين قرآن يک جمله براي رسول نازل نشد تا ما تو را به آن دل آرام کنيم(و بدين سبب) آيات خود را بر تو مرتب به ترتيبي روشن فرستاد.»
وَقُرْآنًا فَرَقْنَاهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَى النَّاسِ عَلَى مُكْثٍ وَنَزَّلْنَاهُ تَنزِيلًا (اسراء/ 106)
«و قرآن را جدا ساختيم(سوره سوره و آيه آيه) تا آن را مردم با مکث و آرامش بخوانند لذا آن را تدريجي نازل ساختيم.»
سوره از(سور بلد) به معناي ديوار بلند شهر گرفته شده و چون هر سوره آياتي را در گرفته است، چنين نام گرفته است.
-آيه به معناي نشانه و علامت است زيرا هر آيه از قرآن نشانه اي از درستي سخن خدا و مشتمل بر حکمت بي بديل است.
-تعداد سورقرآن 114 عدد وعدد آيات آن کم تر از 6200 آيه نبوده است و مطابق روايات کوفين شماره آيات قرآن 6236 آيه است. آيات و سورقران به دو دسته کلي«مکي» و«مدني» تقسيم مي شوند.

يک داستان:
 

-مردمي از رسول خدا (ص) سوال کرد برترين سوره قرآن کدام است؟ و حضرت رسول فرمودند: آيه الکرسي
و اما يک سوال:
چرا به آيه 255 سوره بقره و دو آيه بعد از آن«آيه الکرسي» گفته مي شود؟
چند سوال ديگر با جواب:
-طولاني ترين آيه قران کريم کدام است؟ آيه 282 سوره بقره
-کوتاه ترين آيه قرآن کريم کدام است؟ آيه 64 سوره الرحمن
-قلب قرآن کدام سوره است؟ وقلب آن سوره کدام آيه است؟ سوره«يس» و قلب سوره يس آيه 58 آن مي باشد«سلام قولا من رب رحيم»
-چرا به سوره( يس) قلب قرآن گفته مي شود؟ چون در آن راجع به اصول کلي ايمان صحبت شده است يعني قرآن، نبوت، امام و … و اگر کسي به اين امور توجه نمايد به طور حتم به راه صحيح توجه نموده است.
-عروس قرآن نام کدام يک از سوره هاي قرآن است؟ سوره الرحمن

چگونگي جمع آوري و تأليف قرآن
 

بي ترديد عامل نظم کلمات و ساخت جملات وعبارات، وحي اعجاز آميز آسماني است که بشر به هيچ وجه در آن دست نداشته است. اما جمع آوري و مرتب کردن سوره ها در يک مجلد، پس از رحلت پيامبر گرامي صورت گرفته است. حضرت علي ابن ابي طالب(ع) به عنوان نخستين جامع و تدوين کننده قرآن پس از رحلت رسول خدا(ص) با در نظر گرفتن ترتيب نزول قرآن، اقدام به تدوين آن فرمودند که مع الاسف مورد پذيرش قرار نگرفت. پس از ايشان، زيد ابن ثابت به امر ابوبکر به اين کار پرداخت و چند تن ديگر از جمله ابن مسعود، ابي ابن کعب و ابوموسي العشري نيز دست به اين کار زدند.
از آن جا که جمع کنندگان مصحف ها متعدد بودند و از نظر کفايت و استعداد، يکسان بودند، لذا آن چه در اين مصاحف آورده بودند مشابه نبود و طبعاً اين اختلاف در مصحف ها و قرائت ها، اختلاف بين مردم ايجاد کرد، اين مشکل ادامه داشت و رو به زيادي بود تا در زمان عثمان لزوم وحدت مصاحف متعدد را تأييد کردند. آخر الامر، قرآن کريم در زمان خلافت عثمان با ترتيب فعلي تدوين و دراختيار مسلمانان قرار گرفت که مورد تأييد کليه فرق اسلامي است.
قابل توجه اين که اين امر مورد تأييد امير مومنان علي ابن ابي طالب(ع) نيز واقع گرديد. و پس از آن که ايشان به خلافت رسيدند، مردم را تشويق کردند که به همان مصحف عثمان ملزم باشند و تغييري در آن ندهند، ولو اين که در آن غلط املايي وجود داشته باشد مانند کم و زياد بودن برخي حروف که امروزه با علائمي مشخص شده اند. و اين از آن نظر بود که هيچ کس به بهانه اصلاح قرآن، تغيير و تحريفي در آن به وجود نياورد. از اين رو حضرتش تأکيد کردند که«از امروز هيچ کس نبايد به قرآن دست درازي کند…»

اعجازعلمي قرآن
 

اعجاز علمي قرآن به معني مسائل علمي مطرح شده در قرآن است که داراي تمام ويژگي هاي معجزه باشد. با توجه به اين تعريف، از آن که مسائل علمي توسط بشر قابل رد يا اثبات است، پي بردن به آن ها جنبه فوق بشري ندارد و معجزه به شمارنمي رود. آن چه از يک کتاب آسماني انتظار مي رود ارائه برنامه اي هدايتي براي زندگي است نه بيان مسائل علمي. مگر آن جا که طرح اين مسائل در خدمت اين هدف باشد. بر همين اساس، قرآن براي توجه دادن انسان به عظمت کتاب آسماني، بعضي مسائل علمي را در لابه لاي آيات و سوره هاي خود بيان کرده که بشر مدت ها بعد از نزول قرآن به آن ها پي برده است.

اعجاز قرآن از نظر علوم روز
 

با آن که مردم عرب در زمان پيامبر اسلام(ص) حتي از علوم زمان خود بي بهره بودند و دانشمندان آن زمان نيز در اثر نداشتن وسائل علمي امروز به خرافات عجيبي مبتلا بوده اند.
مثلاً اعتقاد آن ها درباره کره زمين اين بود که زمين در مرکز معيني ايستاده و افلاک هفت گانه گرد او مي چرخند و يا زمين غير کروي است و هيچ گونه حرکت وضعي و انتقالي ندارد، در چنين شرايطي اگر پيامبر اسلام(ص) مي خواست قرآن را از جانب خود تدوين کند طبعاً بايد طبق آن چه در ميان مردم معمولي يا نهايت دانشمندان آن زمان شايع بوده بنويسد نه آن که مطالبي بر خلاف دانشمندان آن روز و موافق علم امروز در کلمات و عبارات قرآن بياورد که دانشمندان امروز انگشت حيرت به دهان بگيرند.
ما در اين جا نمي خواهيم کتاب هاي قرآن و اکتشافات جديد يا قرآن از نظر علوم روز و يا علم روز و قرآن و يا قرآن بر فراز اعصار و يا کتاب عذر تقصير به پيشگاه محمد(ص) و قرآن و ده ها کتاب ديگر از اين قبيل را رونويس کنيم زيرا به قول معروف دراين صورت مثنوي هفتاد من کاغذ شود.
ولي به ياري پروردگار مي خواهيم چند نمونه از آن چه در بين مردم آن زمان شايع بوده و قرآن بر خلاف آن ها و طبق علم روز سخن گفته است براي اثبات اعجاز قرآن بيان نمائيم.
منبع: زمین شناسی در قرآن ، انتشارات فیض دانش ،1389