(كلمة اللّه) كه در قرآن آمده يعني چه؟
1. نعمتهاى خداوند.«قل لو كان البحر مداداً لكلمات ربّى لنفد البحر…»
2. سنّتهاى الهى.«و لقد سبقت كلمتنا لعبادنا المرسلين.انّهم لهم المنصورون» و «ولولا كلمة الفصل لقضى بينهم»
3. آفريدههاى ويژهى خداوند.«انّما المسيح عيسى ابن مريم رسولاللّه و كلمته».
4. حوادثى كه انسان با آنها آزمايش مىشود.«و اذا ابتلى ابراهيم ربّه بكلمات».
5. آيات الهى.دربارهى حضرت مريم مىخوانيم:«و صدّقت بكلمات ربّها».
6. اسباب پيروزى حقّ بر باطل.«و يريد اللّه ان يحقّ الحق بكلماته و يقطع دابر الكافرين»، «و يمح اللّه الباطل و يحقّ الحق بكلماته».
از جمع مطالب گذشته به دست مىآيد كه مراد از «كلمة» تنها لفظ نيست، بلكه مراد سنّتها،مخلوقات، اراده و الطاف الهى است كه در آفرينش جلوه مىكند.بنابراين، اگر همهى درختان قلم و همهى درياها مركّب شوند، نمىتوانند كلمات الهى را بنويسند، يعنى نمىتوانند آفريدههاى خدا،الطاف الهى و سنّتهايى را كه در طول تاريخ براى انسانها و همهى موجودات وجود داشته است بنويسند.«واللّه العالم».در روايت مىخوانيم:امام كاظمعليه السلام فرمود:«مصداق كلمات اللّه ما هستيم كه فضايل ما قابل ادراك و شماره نيست».آرى، اولياى خدا از طرف ذات مقدّس او واسطهى فيض هستند و هر لطف و كمالى، از طريق آن بزرگواران به ديگران مىرسد.
منبع:
تفسير نور ج9 ص280