لطفاً يک تقسيم بندي تا حد امکان تفصيلي، در مورد کتاب هاي مسيحيت و يهوديت، ارائه دهيد؟

اديان در جهان معاصر از لحاظ منشاء پيدايش به دو گروه الهي و غير الهي تقسيم مي شوند که اديان الهي اساسا به سه دين اسلام، مسيحيت و يهوديت اطلاق مي شود و بقيه اديان را در زمره اديان غير الهي بيان مي کنند.
امّا کتبي که در مورد دو دين مسيحيت و يهوديت مطرح است به دو دسته عهد عتيق و عهد جديد تقسيم مي شوند البته کتبي که مورد قبول همه پيروان هر يک از دو گروه (دين) مي باشد و به عنوان کتاب مقدس ياد مي شود، عهد عتيق مورد قبول يهوديان و شامل 39 کتاب است و عهد جديد که اختصاص به مسيحيان دارد از چهار انجيل و 23 رساله تشکيل شده است هر يک از اين کتب مشتمل بر چند فصل و هر فصل شامل چندين آيه است و سبک نگارش آن از اين لحاظ يکسان مي باشد.
عهد در لغت به معني شرط و عقد و قرارداد است بين انسان و خدا[1] و يا پيماني است ميان انسان با شخص ديگر.[2]امّا مراد از عهد جديد در برابر عهد عتيق (پيمان قديم) عبارت از شريعت عيسوي است در مقابل ديانت موسوي، چنانکه در کتاب ارميا باب 31 آيه 31 يهوه، خداوند مي فرمايد: (زماني مي آيد که با قوم اسرائيل عهد جديد خواهيم بست نه مانند عهدي که با پدرانشان بستم) منظور ديانت مسيح است.[3]

عهد عتيق
که کتاب مقدس يهود مي باشد به طور کلّي به سه دسته مي توان تقسيم کرد:
1. تورات (اسفار خمسه): کتاب آسماني و منسوب به حضرت موسي و شارع اين ديانت است که شامل 5 کتاب مي باشد: الف: سفر آفرينش؛ ب: سفر خروج؛ ج: سفر لاويان؛ د: سفر اعداد؛ هـ: سفر تثنيه اين کتب به نام هاي مختلفي مثل تورات خدا[4] تورات موسي[5] و در عهد جديد به نام تورات نام برده مي شود.[6]2. کتوبيم (نوشتجات): اين کتب دنباله تاريخ يهود و شرح عقايد و آداب و اخلاق اين قوم بعد از حضرت موسي است که ذيلاً نام مي بريم:
1. کتاب يوشع: در اين کتاب شرح مي دهد که بعد از وفات موسي جانشين او يوشع بن نون قوم يهود را از رود اردن عبور داد و اولين شهر را که اريحا بود با قهر و غلبه تصرف نمودند… .
2. سفر داوران (قضات): در اين سفر شرح حال ملّت يهود پس از فوت يوشع و کهانت العازار پسر هارون را تا زمان سموئيل نبي بيان مي نمايد.
3. کتاب روت: شامل 4 فصل است که شرح حال زني را بيان مي کند که در آينده جدّه حضرت مي شود.
4. کتاب سموئيل که داراي دو بخش است: شرح جريان تشکيل حکومت واحد يهود در زمان سموئيل و ماجراهاي پادشاهي طالوت و داود مي باشد.
5. کتاب پادشاهان که از دو بخش تشکيل شده و شرح حال پادشاهان و جنگ هايي که ميان يهوديان اتفاق افتاده را بيان مي کند و به شرح جانشيني سليمان پس از داود پرداخته است.
6. کتاب تواريخ ايام در 2 قسمت: در ابتدا نسب يهود را از آدم مجدد شروع نموده و تا داود ختم نموده است بخش اول که شامل 29 باب است شرح حال داود در آن آمده است و در بخش دوم از سلطنت سليمان شروع شده و شرح جريان هاي بعد از وفات او را بيان نموده است.
7. کتاب عزرا: شامل ده فصل مي باشد که شرح حال ملت يهود را پس از مراجعت و استقرارشان از بابل به اورشليم بحث مي نمايد.
8. کتاب نحميا بعد از عزرا يکي ديگر از رؤساي يهود بنام نحميا به حکومت منسوب شد که شرح وقايع يهود تا اين تاريخ را در اين کتاب آمده است و در حقيقت مي توان آخرين کتاب تاريخي عهد عتيق ناميد که دنباله کتاب عزرا مي باشد.
9. کتاب استر: گوشه اي از تاريخ يهود را در ايران بيان مي نمايد.
10. کتاب ايوب: داستاني از زندگاني و امتحانات و وقايع زندگي حضرت ايوب را بيان مي نمايد و کتابي اخلاقي که براي صبر و بردباري در ايام سختي نوشته شده است.
11. مزامير يا زبور داود: کتاب مزبور منسوب به داود از پادشاهان معظم يهود مي باشد در باره اين کتاب نظريات و عقايد زيادي ابراز شده است، در اسلام داود و پسرش سليمان جزء انبياء شمرده مي شوند قرآن سه نوع کتب آسماني را بر شمرده است که يکي از آنها زبور است و آن را در رديف تورات و انجيل نام برده است و حال آنکه به نظر يهود داود و سليمان سمت نبوت نداشته و زبور را کتاب آسماني نمي دانند.
12. امثال سليمان: اين کتاب منظومه هايي است که حاوي نصايح اخلاقي و حکمت عملي که داراي 31 فصل است و چون اکثر مطالب آن از سليمان بن داود است به او منسوب شده است.
13. کتاب جامعه: شامل 12 باب مي باشد در اين کتاب به دنيا با حسّ بدبيني نگريسته و مؤلف با تجارب و تفکرات خود مطالبي درباره فلسفه و عالم هستي بيان نموده ولي عاقبت، خدا را داور اعمال افراد نيک و بد دانسته است.[7]14. غزل هاي سليمان: سروده هاي حضرت سليمان مي باشد، و داراي 8 فصل است.
3. نبوئيم: سلسله کتب منسوب به انبياي بني اسرائيل است که به صورت کنايه و اشاره در حالت خواب و رؤيا بيان شده است.
1. کتاب اشعياء 2. کتاب ارمياء 3. کتاب مراثي ارمياء 4. کتاب حزقيال 5. کتاب دانيال 6. کتاب هوشيع 7. کتاب يوئيل 8. کتاب عاموص 9. کتاب عوبديا 10. کتاب يونس 11. کتاب ميکاه 12. کتاب ناحوم 13. کتاب حبقوق 14. کتاب مفنيا 15. کتاب جعّي 16. کتاب زکرّيا 17. کتاب ملاکي. [8]کتاب «تلمود» از مهم ترين کتاب ديني يهوديت است که در مرتبه بعد از تورات قرار دارد.
و تلمود عبارت است از خلاصه اي از شريعت شفاهي که پس از قرن ها تلاش عالمانه دانشمندان مقيم فلسطين و بابل در آغاز قرون وسطي به بار نشسته و از دو بخش ميشنا و تفسير ميشنا تشکيل شده است.[9]

عهد جديد
عهد جديد شامل اناجيل اربعه و رسالات و نامه هاي حواريون و ساير پيشوايان اوليّه اين ديانت را شامل مي شود.
بي شک حضرت عيسي کسي را مأمور تدوين و جمع آوري بيانات خود ننموده است اما بعد از ايشان مبلّغان اين آيين به فکر تهيه و نوشتن مطالبي افتادند اناجيل اربعه که از اساسي­ترين کتاب هاي عهد جديد به شمار مي آيند عبارتند از:
1. انجيل متي: متي انجيل خود را براي خوانندگان يهودي نوشت
2. لوقا: لوقا پزشک يوناني و همسفر پولس در مسافرت هاي تبليغي بود و انجيل خود را براي هدايت مشرکين و افراد غير يهود نوشت و مخاطب او تيوفلس از اشراف روم است.
3. انجيل مرقس: همسفر پولس بود و افرادي همچون پطرس، برنابا بود که انجيل خود را براي ايمان آوردگاني از روم که بت پرست بودند، نوشته است.
4. انجيل يوحنّا: از حواريون بوده است و اين انجيل به سبک ديگري نوشته شده است که تفاوت زيادي با اناجيل سه گانه مذکور دارد.
اناجيل چهار گانه صد در صد با هم مطابق نبوده و هر کدام حاوي مطالبي است که برخي از آنها در برخي ديگر وجود ندارد و اساسا نويسندگان اناجيل اربعه مشاهدات و استنباطات خود را نوشته اند.[10]بعد از اناجيل، کتاب اعمال رسولان قرار دارد که توسط لوقا نوشته شده است.

رسالات پولس
پولس نامه هايي به اشخاص و مجامع مختلف مسيحي در آسيا و اروپا نگاشته و بيشتر بر نفي شريعت تأکيد دارد و به محبت و اتحاد دعوت نموده است اين رساله ها 13 نامه مي باشد.
1. نامه به روميان که حاوي 16 فصل مي باشد.
2. نامه اول و دوم به قرنتيان.
3. نامه غلاطيان.
4. نامه به افسيان.
5. رساله به فيليپيان.
6. رساله به کولسيان.
7. رساله اول و دوم به تسالو نيکيان.
8. رساله اول و دوم به تيموتاوس.
9. رساله به تيطس.
10. رساله به فليمون.

سائر رسالات:
1. نامه به عبرانيان: که مخاطب آن يهوديان عبراني که مؤمن شده بودند و نويسنده اش معلوم نيست.
2. رساله يعقوب: يعقوب از ديدگاه مسيحيان جزء حواريون بود که اين نامه را نوشته است.
3. رساله اوّل و دوم و سوم يوحنّا.
4. رساله يهودا.
5. مکاشفه يوحنا.
6. نامه اول و دوم پطرس: حواري بوده است که کليساي واتيکان مقر پاپ به روي قبر او بناء شده است.

نتيجه:
آنچه که در اين مقال مختصر بيان شد تقسيم بندي مختصري از کتب يهودي و مسيحي که به عنوان کتب مقدس و کتب هاي اصلي بيان شد.
و در طول زمان از طرف عالمان و نويسندگان يهودي و مسيحي کتاب هاي زيادي در زمينه اخلاق و عرفان ـ تفسير کتب مقدس ـ تاريخ و غيره نگاشته شده است که اکثرا به زبان اصلي مي باشند ولي مرجع اکثر کتب مذکور همان کتاب هاي عهد عتيق و جديد مذکور مي باشند.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1ـ معرفي کتاب آسماني، حسام نقبائي، نشر اديان، کتابخانه اديان و مذاهب.
2ـ کتاب مقدس عهد جديد و عهد عتيق، ترجمه فاضل خان همداني، ويليام گلن ـ هندي مرتن.
3ـ فرهنگ اديان جهان، جان آر، هيلنز، مرکز مطالعات اديان و مذاهب.
 
پي نوشت ها:
[1]. اشعيا باب 28 آيه 15، پيدايش، باب 9 آيه 9.
[2]. پيدايش، باب 21 آيه 27.
[3]. رساله 1 به عبرانيان باب 8 آيه 8 باب 10 آيه 16.
[4]. ج2، تواريخ، باب 34، آيه 14.
[5]. نحيما باب 8، ايه 1.
[6]. معرفي کتب آسماني، حسام نقبائي، ص16، نشر اديان.
[7]. باب 3، آيه 17، همين کتاب، باب 12، آيه 14.
[8]. معرفي کتب آسماني، حسام نقبائي، ص37 ـ 45ـ نشر اديان، 1375.
[9]. آدين اشتاين سالتز، سيري در تلمود (ترجمه باقر طالبي دارابي)، مرکز مطالعات و تحقيقات اديان و مذاهب، اول، 1383ش، ص22.
[10]. همان قبلي، صفحات 138 و 135.