لکنت زبان در کودکان: علل و راهکارهای درمانی
لکنت زبان چگونه شروع می شود ؟
معمولاً کودکان روزهای اول که زبان باز می کنند، لکنت زبان مخصوص دارند و در حرف زدن تردید می کنند و یا گفتارشان کمی طولانی تر است و زمانی این حالت در آنها باقی خواهد ماند که احساس کنند کلامشان از طرف والدین و دیگر اعضاء قطع می شود.
این نوع لکنت زبان ، بیماری نیست و خود به تدریج با فراگرفتن کلمات زیادتر رو به بهبود می رود ولی آنچه را که لکنت زبان واقعی باید نام گذاشت، لکنت زبانی است که در سنین بالاتر و در دوران مدرسه یعنی ۶ تا ۱۰ سالگی پیدا می شود و کودک را آزار می دهد.
کودکی ۶ تا ۷ ساله را در نظر آورید که هنگام سخن گفتن سرخ و کبود می شود و با جدیت کامل سعی می کند مطلب خود را بفهماند و حرفش را بزند ولی کلامی از دهانش خارج نمی شود و کم کم از حال خود عصبانی می شود و به کلی از گفتار باز می ماند.
کودک دیگر هنگام حرف زدن کلمات را ادا می کند ولی روی بعضی کلمات فشار بیشتری می آورد و بعضی سیلاب ها را نمی تواند به راحتی ادا کند و این هر دو حال برای کودک آزار دهنده است.
به گفته کارشناسان، لکنت زبان در پسران بیش از دختران است . در سنین مدرسه معمولاً فراوان تر است ولی گاهی دیده شده است که در سنین بالاتر یعنی ۱۶، ۱۷ سالگی نیز پیدا می شود.
عصبانیت، ترس، وحشت و غم و اندوه، ممکن است لکنت زبان را شدت دهند و شاید بلعکس خشم و غضب موقتاً سبب از بین رفتن آن شود به طوری که گویی کودک لکنت زبانش را فراموش می کند.
خواندن یک تصنیف دلخواه و یا بازگو کردن یک شعر یا قصه مورد نظر، موقتاً لکنت زبان را از یاد می برد ولی در همین حال اگر کودک را عصبانی کنند یا کلامش را قطع کنند دوباره دچار لکنت می شود.
آیا لکنت زبان ارثی است؟
خیلی ها تصور می کنند لکنت زبان ارثی است ، یعنی از مادر و پدری که یکی … یا هر دو، لکنت زبان دارند کودک با این عارضه به وجود می آید اما این طور نیست و اگر واقعاً کودکی را که از والدین دارای لکنت زبان به وجود آمده، از همان بدو تولد از آنها جدا سازیم و در محیط مناسب بزرگ کنیم به هیچ وجه لکنت زبان نخواهد داشت.
همچنین اگر فرزندی، تحت نظر والدین گاهی لکنت زبان داشته ، فقط به علت تقلیدی بوده است که از آنها می کرده و با صحبت و تمرین بر طرف خواهد شد.
بعضی دیگر به اشتباه تصور کرده اند که کودکانی که دارای لکنت زبان هستد عارضه ای مخصوص در مغز دارند که بدان دلیل گرفتار لکنت زبان می شوند، در صورتیکه این مطلب نیز به هیچ وجه صحت ندارد زیرا همه کودکان دارای لکنت زبان، در تمام مدت عمر با این عارضه باقی نمی مانند و اغلب در سنین رشد و بلوغ که وارد دوره جدید زندگی می شوند با روش های خود درمانی ، اصلاح تنفس و دارو درمانی به تدریج رو به بهبود می روند. 1
انواع لکنت زبان کودکان
نوع اول
لکنتی که در نتیجه ی برخی اختلالات مغزی در سال های آغازین کودکی رخ می دهد.
نوع دوم
لکنت زبانی که به علت ضربات واردشده به مغز یا سکته های مغزی یا مصرف بعضی داروها در بزرگ سالی رخ می دهد.
فشارهای عاطفی و احساسی نیز در برخی مواقع موجب بروز لکنت زبان می شود.
والدین با کودک مبتلا به لکنت زبان چگونه رفتار کنند؟
رفتار و شیوه برخورد والدین و اطرافیان با فرد دچار لکنت زبان لکنت زبان را کاهش می دهد.
محیطی آرام و بدون فشار برای صحبت کردن کودک کنید.
با کودکتان آرام صحبت کنید.
کودک را به حرف زدن میان جمع خانواده تشویق کنید و به او بگویید دقیق به صحبت دیگران گوش دهد.
درباره موضوعات مختلف و آشنا برای کودک مثل آشپزی، بازی کردن، رفتن به پیش دبستانی، کتاب های داستانی اش و… برای کودک صحبت کنید.
صحبت کردن کودک را متوقف نکنید و از وی انتقاد نکنید.
برای هم کلامی با کودک مبتلا به لکنت زبان نکات زیر را رعایت کنید
از تکمیل کردن جملات آنها بپرهیزید.
به او فرصت بدهید و به هیچ وجه وسط حرفش نپرید.
نگویید سریعتر یا آرام تر حرف بزند.
با او ارتباط چشمی داشته باشید و با علاقه صحبت هایش را پیگیری کنید.
با او آرام و شمرده صحبت کنید.
از عبارات کوتاه و ساده استفاده کنید.
تند و سریع حرف نزنید زیرا اینگونه او را آشفته و گیج می کنید.
مطمئن بشوید که حرف شما را فهمیده است و منتظر پاسخ و واکنش او باشید. 2
آیا لکنت زبان نیاز به درمان پزشکی دارد؟
لکنت زبان در بچهها معمولاً با پشت سر گذاشتن دوران کودکی رفع میشود، اما گاهی نیز این مشکل ادامه پیدا میکند.
درمان لکنت زبان با رشد کودک و افزایش سن ممکن است مشکلتر شود. بنابراین، پیگیری برای رفع لکنت را لازم است از دوران کودکی شروع کنیم.
نقش خانواده و مداخلهٔ زودهنگام در بهبود و پیشگیری از انتقال لکنت به دوران بزرگسالی نیز بسیار بسیار مهم است.
همچنین مراجعه به پزشک و گفتاردرمانگر برای کودکی که مشکل جدیتری دارد لازم است و البته این نیاز را پزشک کودک شما تشخیص خواهد داد.
پس از ارجاع به یک گفتاردرمانگر، روند مناسبتر درمان شروع و پیگیری خواهد شد تا به شما و کودک شما یاد ببدهد که چگونه سرعت گفتارش را کنترل کند، هنگام صحبت عضلات خود را منقبض نکند و حرف زدنش دور از فشار و تقلا باشد.
به طور کلی، روش های رفع و درمان لکنت زبان به شکل زیر است:
روش زبانی یا تلفظی
برای انجام این روش، هماهنگیها بین حنجره، گونهها، زبان و لبها لازم است.
قبل از چهار یا پنج سالگی به ندرت مشخص میشود که یک کودک لکنت زبان دارد و کندی زبان در اثر اختلالات بدنی یا برآشفتگی های عاطفی، در کودک رشد میکند.
گاهی میتوان کندزبانی را از راه آموزش برطرف کرد، یعنی به کودک دارای لکنت آموخت که چگونه خیلی آهسته چیزی را بخواند، خیلی آهسته و با توجه خاص به حرف زدن خود، صحبت کند و هر هجایی را با کمال دقت ادا کند.
روش مکمل
در این روش، به بازپروری و پرورش جنبههای دوگانهٔ فکری و زبانی اهمیت داده میشود. این روش بیشتر در مورد کودکان سه تا هفت ساله استفاده میشود و معمولاً نتایج خوبی دارد. هدف این روش، پرورش دوگانهای از قدرت و صحت تفکر، قدرت و صحت بیان و گفتار است.
روش روان درمانی
این روشها در مورد کودکانی که دچار کشمکشهای عاطفی و اختلالات روانی عصبی هستند به کار میرود. اما روشهای رواندرمانی برای کودکان در سنهای پایین اغلب مفید نیست.
روش دارو درمانی
برخی کارشناسان اعتقاد دارند که یکی از عوامل لکنت زبان، تنشها، اضطراب و هیجانات عاطفی است. به همین دلیل، داروهای آرامبخش میتواند تا حدودی کودک را از اضطراب و هیجانات عاطفی دور کند و در نتیجه لکنت زبان او را کاهش دهد، اما برای تجویز دارو حتماً سن و نظر پزشک کودک شما اهمیت زیادی دارد.
رفتاردرمانی
یک روش دیگر، تغییرات و اصلاحات رفتاری است. بر اساس نظریهٔ مدافعان این روش، یکی از علل لکنت زبان کودک، رفتارهای ناسازگار و ناهنجار اوست. به همین دلیل، در این روش سعی بر اصلاح رفتارها و به دنبال آن کاهش لکنت زبان در کودک است. 3
پی نوشت:
1.rastineh.com
2.namnak.com
3.madarsho.com