مجازات اهانت به مقدسات ديني چيست؟

مجازات شخص اهانت كننده به مقدسات اسلامي داراي دو نوع ماهيت حدّي و تعزيري است. هرگاه جرم اهانت به صورت سب النبي ـ صلي الله عليه و آله ـ و ائمه و حضرت زهرا ـ عليهم السلام ـ باشد، مجازات آن قتل است. البته لازم به ذكر است كه اجراي اين مجازات از نظر مشهور فقها نيازي به طي مراحل دادرسي و محاكمه ندارد و بلكه بدون آن بر شنونده سب تحت شرايطي، مثل عدم وجود خوف بر نفس، عرض و مال معتد، قتل مرتكب سبّ واجب است.[1] منتهي در صورت دستگيري بايد اتهام در دادگاه بر اساس موازين حقوقي ثابت شود.
هر گاه اهانت به شكل ارتداد نمود پيدا كند، حكم آن كه عبارت از قتل مرد مرتد فطري و قتل مرد مرتد ملي بعد از ردّ درخواست توبه توسط وي و حبس ابد براي زن مرتده بعد از رد درخواست توبه توسط وي است اجرا مي‌شود.[2] اگر اهانت به حد ارتداد و سب نرسد، مجازات آن ماهيت تعزيري خواهد داشت، هر چند در پاره‌اي از موارد مجازات تعزيري آن به شكل ثابت تعيين شده است، مثلا هر گاه كسي عمداً در كعبه مرتكب برخي اعمال خيلي موهن گردد (كه در كتب فقهي مشخص شده است) از آن جا و از حرم بيرون مي‌برند و به عنوان مجازات مي‌كشند.[3]با توجه به اين كه هرگاه اهانت در حد سب و ارتداد نباشد، ‌ماهيت تعزيري خواهد داشت، چنان كه گذشت، قانونگذار مجازات آن را در ماده 513، يك تا 5 سال حبس تعيين كرده است و هر گاه اهانت نسبت به بنيانگذار و مقام معظم رهبري باشد، مجازات آن طبق ماده 514 حبس از 6 ماه تا دو سال است .
در پايان خاطر نشان مي‌شود با توجه به اينكه مفهوم اهانت و مصاديق مقدسات در قانون ذكر نشده است، و مفهوم اهانت يك مفهوم شناور و عرفي است، قاضي رسيدگي كننده بايستي همه جوانب مسأله بويژه شخصيت متهم، اوضاع و احوال جرم و عرف محلي كه اهانت در آن صورت گرفته است را مورد كنكاش دقيق قضايي قرار داده و نفع متهم را به موجب اصل تفسير مضيق در نظر داشته باشد. البته اهانت هرگاه به وسيله مطبوعات باشد، هيئت منصفه كه نماينده عرف جامعه است، حساسيت موضوع را نسبت به قاضي كمتر خواهد كرد.

پي نوشت ها:
[1] . نجفي، محمد حسن، جواهر كلام، داراحيا التراث العربي، ج41، ص 432، خويي، ابوالقاسم، تكمله المنهاج، كتاب الحدود، چاپ سازمان مهر، 1363، ص45، مسأله 214.
[2] . خويي، ابوالقاسم، همان، ص 55، بحث ارتداد و مسأله 271.
[3] . همان، ص 58.