پاسخ سوال را به دو قسمت تقسيم مي کنيم که در قسمت اول به محتواي کتاب زبور بر اساس منابع اسلامي (قرآن و روايات) اشاره مي کنيم و در قسمت دوم به محتواي کتاب زبور بر اساس کتاب مقدس به بحث مي پردازيم.
1ـ در قرآن کريم و احاديث اسلامي زبور نام کتاب حضرت داود ـ عليه السلام ـ است که از جانب خداوند به او وحي شده است.[1]حضرت داود از انبياء بني اسرائيل بوده است که پس از طالوت به مقام نبوت و پادشاهي در ميان بني اسرائيل رسيد.[2] قرآن کريم در سوره هاي مختلف از داود به عظمت ياد کرده است و از نيايش ها و عبادت هاي او به درگاه خداوند و نعمت ها و امتيازاتي که خدا به وي داده بود سخن گفته است.[3] و زبور نام کتاب اين پيامبر گرامي مي باشد که اين کلمه چندين بار در قرآن تکرار شده است. از ديدگاه قرآن و روايات اسلامي زبور کتابي است آسماني که از سوي خداوند نازل شده و هم چون قرآن و تورات و انجيل اصلي، نور هدايت و موعظه براي مردم زمان خود بوده است.[4]طبق احاديث ائمه معصومين ـ عليهم السلام ـ در کتاب زبور به مسائل و موضوعات زير اشاره گرديده است:
الف) يک سلسله معارف اعتقادي راجع به توحيد و نبوت حضرت داود ـ عليه السلام ـ و معاد و ياد مرگ و تذکر و اتمام حجت راجع به انسان هايي که اهل طاعت و عمل نيستند.[5]ب) يک سلسله پيش بيني ها و پيش گويي ها هم چون بشارت به عيسي و يحيي[6] و بشارت به پيامبر آخر الزمان ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ که به اسم از ايشان نام برده شده است و حتي حضرت رضا ـ عليه السلام ـ در مجلس مباحثه اي که مأمون ترتيب داده بود، در مقابل رأس جالوت از بزرگان يهود وقتي به استدلال و احتجاج مي پردازند نقل شده است که حضرت سفر اول زبور داود را شروع به قرائت کردند تا اين که به نام محمد و علي و فاطمه و حسن و حسين ـ عليهم السلام ـ رسيدند. سپس حضرت به خداوند قسم ياد کردکه اين نام هاي مقدسه در زبور آمده است و رأس جالوت هم آمدن اين اسماء را در زبور پذيرفته و به آن تصريح کرده است.[7]هم چنين آمدن و ظهور منجي براي انسان ها و اين که زمين در نهايت وارث آن بندگان شايسته خداوند هستند از مسائلي است که به تصريح قرآن و احاديث[8] در زبور به آن اشاره شده بوده است. «و لقد کتبنا في الزبور من بعد الذکر انّ الارض يرثها عبادي الصالحون.»
ج) يک سلسله مسائل و دستورهاي تربيتي و رفتاري[9] اين مسائل در روايات تحت عنوان احاديث قدسي که در زبور آمده بوده است و خطاب به داود نبي ـ عليه السلام ـ بوده است، ذکر شده است.
در بعضي از احاديث آمده است که کتاب زبور هم چون، انجيل و تورات نزد اهل بيت نگهداري مي شود.[10] و در بعضي از روايات ديگر ائمه هدي در دعاهاي خود خداوند را به کتاب زبور در ضمن کتب آسماني ديگر قسم داده اند.[11] و معلوم مي شود که آن کتاب زبور تحريف نشده بوده است نه آن زبوري که در قسمت دوم به بحث درمورد آن مي پردازيم. به هر حال کتاب زبور کتاب شريعت نبوده چون حضرت داود ـ عليه السلام ـ و امتش مکلف به شريعت حضرت موسي ـ عليه السلام ـ بوده اند.[12]2. کتاب مقدس يهود «عهد عتيق» ناميده مي شود که مشتمل بر تورات و کتب منسوب به ساير انبياي بني اسرائيل است و مجموعاً 39 کتاب مي شود که يکي از اين کتب، مزامير يعني زبور حضرت داود است که مجموعه اي است از شعر و سرود که روحيات و رويدادهاي تاريخي قوم يهود را بيان مي کند. ادبيات شعري تورات با سرود موسي در سفر خروج باب پانزدهم آغاز مي شود و در مزامير به منتهاي اوج خود مي رسد. به نظر ويل دورانت همه اين مزامير را تنها داود نساخته است بلکه گروهي از شاعران در زمان درازي پس از اسيري آن ها را نوشته اند و احتمال دارد که اين کار در قرن سوم پيش از ميلاد مسيح صورت گرفته است.[13]موضوع اصلي کتاب مزامير پرستش است. اين واژه بيش از 200 بار در اين کتاب بکار رفته است. توکل و واژه هاي مشابه هم که در ارتباط با پرستش و خدا پرستي است 57 بار بکار رفته است.[14] بيشتر مطالب مزامير کتاب مقدس پيرامون اطمينان به خداوند در مشکلات شکوه و عظمت خداوند، حضور خدا، ستايش و شکرگزاري از خداوند، طلب کمک از خداوند، اعتراف به گناه و طلب بخشش از خدا و بطور کلي موضوعاتي است که با خدا پرستي و عبادت خدا ارتباط دارد. [15] البته در کتاب مزامير مطالبي هست که نشانگر تحريفي بودن اين کتاب مي باشد. به عنوان مثال دعاي توبه در اين کتاب[16] طبق توضيحي که در ابتداي آن داده شده است هنگامي توسط داود نبي نوشته شده است که توسط ناتان نبي به سبب زنا با زن اوريا و کشتن او سرزنش شده است. و اين از جمله مطالبي است که نشان مي دهد زبور موجود تحت عنوان مزامير در کتاب مقدس آن زبور نزد اهل بيت که توضيح آن در قسمت اوّل پاسخ گذشت نمي باشد.[17]ادعاي کتاب مزامير آن است که مي خواهد انسان را در هر روحيه و در هر حالتي که هست قلب او را به سوي خداوند توجّه دهد و او را به سوي خداوند دعوت نمايد. سروده هايي که معروف به سروده هاي پرستش است که مضمون آن تذکر خداوند است، در اين کتاب مکرّر به چشم مي خورد. [18]اسلام کيش يهود و تورات و زبور را از طرف خدا مي داند و موسي و داود را نيز از انبياء بزرگ جهان مي شناسد ولي معقتد است کتاب عهد قديم به شکلي که اکنون ديده مي شود تحريف شده است. و تمام گفتار آن از انبياء بني اسرائيل نيست. از ايرادات دانشمندان يهود شناسي نيز نتيجه گرفته مي شود که متن کتاب عهد قديم دستکاري شده و متناسب با اهداف قوم يهود عرضه شده است.[19] لازم به ذکر است اصل کتاب زبور هم چون کتاب تورات که کتاب موسي ـ عليه السلام ـ مي باشد به زبان عبري بوده است نه زبان عربي و از ميان کتاب هاي آسماني فقط قرآن کريم به زبان عربي نازل شده است.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1ـ آشنايي با دين يهود تأليف مهرداد ايزد پناه.
2ـ يهوديت تأليف عبد الرحيم سليماني اردستاني.
پي نوشت ها:
[1] . نساء / 163.
[2] . بقره / 251.
[3] . ص / 28.
[4] . بقره / 251.
[5] . بحار، ج14، ص 43.
[6] . قصص جزائري، ص 352.
[7] . بحار الانوار، ج49، ص 77 و الاحتجاج، ج2، ص 420.
[8] . انبياء / 105 و بحار، ج9، ص 125.
[9] . بحار، ج6، ص 4 و بحار ج14، ص 36 و وسائل الشيعه، ج7، ص6.
[10] . بحار، ج14، ص 43.
[11] . مستدرک وسائل، ج4، ص 382.
[12] . طيب، عبد الحسين، اطيب البيان، تهران، انتشارات اسلام، دوم، 1378ش، ج4، ص 272.
[13]. ايزد پناه، مهرداد، آشنايي با دين يهود، انتشارات محور، اول، 1382ش.
[14]. کتاب مقدس، مقدمه کتاب مزامير.
[15]. کتاب مزامير، مزمور 3 و 8 و 16 و 19 و 22 و 30 و 28 و 31 و 32 و 35 و…. .
[16]. مزمور، 51.
[17]. مطهري، مرتضي ،سيري در سيره نبوي، فصل دوم، انتشارات صدرا.
[18]. کتاب مزامير، مزمور 22 و 33 و 40 و 65 و 95 و 104 و 145 و 146 و 149.
[19]. ايزد پناه، مهرداد، آشنايي با دين يهود، انتشارات محور، اول، 1382ش.