مدت فراگير شدن دين مسيحيت چقدر بوده؟ و مدت زمان فراگير شدن دين اسلام چقدر بوده؟

براي اين که بتوان پاسخ صريح به اين سوال داد مي توان حداقل گسترش اين دو دين آسماني را به سه مرحله تقسيم کرد.
کتاب هايي که در رابطه با مسيحيت نوشته شده معمولاً سه دوره براي تحولات مسيحيت ترسيم مي کنند. دوره اول دورة ظهور است، که از دعوت حضرت عيسي ـ عليه السلام ـ شروع مي شود و تا صعود آن حضرت دوام پيدا مي کند.
عيسي ـ عليه السلام ـ در اين دوره عده اي از حوّاريون را به دين خود دعوت کرد که از جمله شمعون مسمي به پطرس و برادرش را که صياد بودند به او ايمان آوردند.[1] در واقع مهم ترين شهر هايي که حضرت عيسي ـ عليه السلام ـ اساساً دين خود را در آن ها ترويج کرد در کنار درياي جليل بودند که عبارت است از، طبريه، تريکه، و کفرناحوم، که کفرناحوم را مرکز خود برگزيد، چون پطرس حواري از آن جا بود.[2]بنابر دلائلي که فقط خودش مي دانست مجبور بود به اور شليم برود و در آن جا تبليغ کند، در واقع عيسي ـ عليه السلام ـ پس از سه سال موعظه در ناصره عازم اور شليم شد و مردم اور شليم او را گرامي داشتند و بعضي از آن ها حتي به عنوان مسيحا به او علاقه مند شدند امّا در طول يک هفته دستگير و به کفر و نفاق متهم شده و محاکمه و به صليب کشيده شد.[3]مرحلة دوّم، عصر حواريون است که از سال 30 يا 33 ميلادي تا پايان قرن اوّل را عصر حواريون گويند. که اين حواريون شاگردان آن حضرت بودند. و از مبلغان اصلي دين عيسي ـ عليه السلام ـ به حساب مي آيند. که فعاليت هاي اوّليه اين ها ابتدا در محدودة شهر هاي فلسطين بود سر انجام به خارج نيز راه يافت، از فلسطين به سوريه و روم و يونان و مصر و آسياي صغير گسترش يافت و عواملش پطرس، پولس، يوحنّا، بارنابا، و مرقس بودند که در سال 85 م انجيل متي و لوقا تدوين شدند و انجيل يوحنّا محتملأ بين سال هاي 80 و 100 ميلادي نوشته نشده بود.[4]مرحلة سوّم، بعد از حواريون است که در اين مرحله هم تا زماني که امپراطوري روم مسيحيت را آزاد نگذاشته و اين دين را به رسميت نشناخته بود مسيحيان با مشکلات زيادي روبرو بودند امّا در سال 313 م قسطنطين کبير که بر دو روم شرقي و غربي حکومت داشت از بشارت مسيحيت آگاه شد و در سال 382 م دين مسيح کيش رسمي دولت روم شناخته شد.[5] و بعد از آن حکومت هاي مسيحي تشکيل شد و باعث گسترش مسيحيت گرديدند.
براي دين مبين اسلام هم  مراحل زير را مي توان در نظر گرفت.
اوّل: عصر پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ که از اول بعثت تا وفات آن را شامل مي شود. که پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ مدت 23 سال حضور داشتند که در اين مدت چندين شهر در جزيره العرب مسلمان شدند که از جمله، مکه، مدينه و طائف مهمترين آنهاست. پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ بعد از هجرت از مکه به مدينه در مدينه حکومت اسلامي تشکيل داد. اگر عصر پيامبر(ص) را با عصر حضرت عيسي ـ عليه السلام ـ مقايسه کنيم فراگير بودن اسلام از حيث پيروان و مکان از عصر حضرت مسيح بيشتر است يعني دين حضرت عيسي در زمان خود او گرچه مدت حضورش کمتر بوده امّا در آن مدت کمتر هم دينش از لحاظ پيروان و مکان کمتر بوده است، بطوري که يک دين مستقل به حساب نمي آمد.
مرحله دوّم گسترش اسلام را اگر از عصر وفات پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ تا آخر حکومت خلفاي راشدين در نظر بگيريم با مقايسه با عصر حواريون که از 32 ميلادي تا پايان قرن اوّل ميلادي ما باشد، در اين مدت فراگير شدن اسلام زودتر از مسيحيت بوده است.[6]مرحلة سوّم گسترش و فراگير شدن اسلام که از 41 هجري آغاز مي شود و تا عصر حاضر ادامه دارد و با مقايسه با گسترش مسيحيت از زمان حواريون تا عصر حاضر از حيث جغرافيايي و پيروان پيشرفت و گسترش اسلام بيشتر از مسيحيت بوده است.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1ـ افتخاري، اصغر، روي کرد ديني در تهاجم فرهنگي.
2ـ سبحاني، جعفر، فروغ ابديت.
3ـ رضايي، عبدالعظيم، تاريخ اديان جهان.
 
پي نوشت ها:
[1] . اف، تي، پيترز، يهوديت، مسيحيت و اسلام، ص 202، ترجمه حسن توفيقي، بي نا، 1384 ش.
[2] . جان، بايرناس، تاريخ جامع اديان، ص 587، ترجمه علي اصغر حکمت، علمي فرهنگي ، بي تا.
[3] . مشکور، محمد جواد، خلاصة اديان، ص 158، مشرق، 1377 ش.
[4] . مبلغي آبادي ـ عبداللّه، تاريخ اديان و مذاهب جهان، ج 2، ص 766، حر، 1376 ش.
[5] . خلاصة اديان، ص 173.
[6] . ر. ک. تاريخ ايران، حسن پيرنيا.