آنچه در علم کلام بیشتر مورد توجه بوده مقام امامت ظاهری و ریاست اجتماعی امام بوده است ولی معنایی که در قرآن و روایات در مورد مقام امام بیان شده است معنای فراتری بوده و به گونه ای است که ریاست اجتماعی در صورت تحقق تنها ظهورِ بخشی از مقامات الاهی امام است.
همچنین نظریه انـسان کامل به عنوان یکی از مهم تریـن بحثها در عرفان اسلامی با تفاسیری که عرفا از آن داشته اند همان چیزی است که در مذهب امامیه تحت عنوان امامت و ولایت تکوینی بر آن تاکید شده است.